İsveç’te sonbaharda yapılan seçimlerin üzerinden yüz günü aşkın süre geçemesin rağmen parlamento başbakan çıkaramıyor. Parlamentodaki sağ blokla sol blok partilerin arasında sadece bir milletvekili fark bulunması seçim sonrası iktidar arayışını zorlaştırıyor. Sağ ve sol bloğun iki en büyük partisi, hükümeti kurmak için girişimlerde bulundu. Bloklardan, hükümet çıkmayınca şimdi parlamento, Meclis Başkanı’nın başbakan adayı önerilerini oyluyor. […]

Meclis, başbakan beğenmiyor

İsveç’te sonbaharda yapılan seçimlerin üzerinden yüz günü aşkın süre geçemesin rağmen parlamento başbakan çıkaramıyor. Parlamentodaki sağ blokla sol blok partilerin arasında sadece bir milletvekili fark bulunması seçim sonrası iktidar arayışını zorlaştırıyor. Sağ ve sol bloğun iki en büyük partisi, hükümeti kurmak için girişimlerde bulundu. Bloklardan, hükümet çıkmayınca şimdi parlamento, Meclis Başkanı’nın başbakan adayı önerilerini oyluyor.

Meclis Başkanı Andreas Norlen, ikinci başbakan adayı önerisini, 14 Aralık’ta parlamenterlerin oylamasına sundu. İsveç Parlamentosu da beklenildiği gibi Sosyal Demokrat Parti’nin lideri Stefan Löfven’in başbakanlığına “Hayır!” dedi. Parlamento, 200 “hayır” oyuna 116 “evet” oyuyla Sosyal Demokrat Lider Lövfen’in başbakanlığını reddetti. 28 milletvekili çekimser oy kullandı. Meclis Başkanı Norlen’in geriye iki aday daha sunma hakkı var. Sonrası İsveç’te erken seçim. Bu oylama öncesi, Löfven’e evet oyu vermeyecek partilerin temsilcileri, bu kararlarının gerekçelerini uzun uzun anlattılar. Seçim sonrası bir başbakan adayı üzerinde anlaşamayan partilerin, bu ‘evet dememe gerekçelerini’ sunum halleri, iyiden iyiye daha önemli hale gelmeye başladı. Kamuoyu yoklamaları seçmenlerin erken seçime sıcak bakmadığını gösterirken hiçbir başbakan adayı üzerinde anlaşamayan partiler, olası bir erken seçimde oy kaybetmemek için neden bu başbakan adayı ile çalışamayacaklarını halka ayrıntılarıyla anlatmaya çalışıyorlar.

Maliyeti 400 milyon kron

Sosyal Demokrat Lider Löfven’in aldığı “hayır” Meclis Başkanı tarafından bir parça panikle karşılandı. Norlen, oylamanın hemen ardından İsveç Seçim Kurluyla bir toplantı düzenledi. Buna göre de takvim açıkladı. 16 Ocak’ta Parlamento’ya bir başbakan adayı daha sunacak. Bu üçüncü başbakanlık oylaması da “hayır” ile sonuçlanırsa 24 Ocak’ta Meclis Başkanı Norlen son aday önerisini parlamentoya taşıyacak. Sonuç alınamazsa üç ay içinde, en geç 21 Nisan’da olağanüstü seçime gidilecek. Bu olası erken seçim, İsveç’e 400 milyon krona mal olacak.

Halk erken seçim istemiyor

10 İsveçliden 6’sı olağanüstü bir seçimin iyi bir fikir olmadığını düşünüyor. Piyasa araştırmaları ve kamuoyu yoklamaları şirketi SİFO’nun 19-21 Aralık tarihleri arasında yüzde 50 katılımla 1307 kişi üzerinde yaptığı bir anketin sonuçları bunu gösteriyor. İsveçliler, parlamentodaki partilerin bloklar üstü bir anlaşmayla uzlaşmasını, bu tablodan bir hükümet ve bir başbakan çıkarmalarını bekliyor.

Bu fikre ırkçı parti İsveç Demokratlarının sempatizanları karşı geliyor. Ankete katılan İsveç Demokratları sempatizanlarının yüzde 73’ü, olağanüstü seçim yanlısı. İsveç Parlamentosu’nun kilitlendiğini düşünen bu kitle, çözümü erken seçimde görüyor.

İsveç halkı ‘erken seçim’ çözümüne farklı yorumlarla yaklaşıyor. Araştırmaya katılanların yüzde 45’i, olağanüstü seçimin demokrasinin güçsüzlüğünü gösterdiğini söylerken yüzde 30’u ise bu yolun demokrasinin gücü olduğunu düşünüyor. Yüzde 25’lik bir kitle ise erken seçimin ne olduğu konusunda kararsız.