Mobbing olarak değerlendirilebilir mi?
Merhaba Hüseyin Bey,
Ben özel bir şirkette çalışıyorum. İşyerim, eskiden yılda en az 1 kere prim yatırır, 2 kere de giyim yardımı yapardı. Ancak son 2 yılda primlerimiz yatmaz oldu ve giyim yardımlarımız kesildi. Bunun yanı sıra geçen hafta insan kaynakları biriminden şu şekilde bir e-posta aldık: "Personel ücret artışları ile ilgili olarak 2024 yılından itibaren geçerli olmak üzere aşağıda belirtilen şekilde işlem yapılacak olup konuyla ilgili işyeri uygulaması da aynı şekilde değiştirilmiştir. Buna göre; personele ödenecek ücret, her yıl gözden geçirilir ve ücret artışı yapılması durumunda her yıl ocak ayından itibaren geçerli olmak üzere personelin ücretine yansıtılır. Ücretin gözden geçirilmesi ücret artışı yapılması zorunluluğu doğurmayacağı gibi, muhtemel artışlarda dikkate alınacak kriterleri belirleme ve bunları değiştirme yetkisi İşverene aittir. Bu değişikliğe ilişkin tebliği 29 Ağustos tarihine kadar İnsan Kaynakları bölümüne gelerek imzalamanız gerekmektedir."
Sorularım,
Bu bildirim ne anlama gelmektedir?
Yasal yollarla yapabileceğimiz bir şey var mıdır?
Tebliğin bir amacı da çalışanların kendi istekleriyle işten ayrılmalarını sağlayıp tazminat yükünden kurtulmak adına bir nevi mobbing olarak değerlendirilebilir mi?
Saygılarımla.
∗∗∗
Merhaba Sayın okuyucumuz
İşvereniniz size sözleşme şartlarında bir değişiklik bildiriminde bulunmuş. Bu bildirim sözleşme şartlarını değiştirebilmek bakımından zorunlu olmakla birlikte sizin değişiklik bildirimini kabul etmeme hakkınız var. Konuya düzenleme getiren ilgili kanun maddesi aşağıdaki gibidir:
Madde:22
“İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz.”
Dolayısı ile ücret artışlarınıza ilişkin eski işyeri uygulamalarına değişiklik getiren bu yeni öneriyi size tebliğ edilen tarihten itibaren 6 iş günü içinde yazılı olarak yanıtlamalısınız. Şayet kabul etmek istemiyorsanız bunu yanıtınızda belirtmelisiniz. İşveren bu durumda değişiklik önerisini kabul etmediğiniz gerekçesiyle tazminatlarınızı ödemek suretiyle sizi işten çıkarabilir. Bu durumda sizin işe iade davası açma hakkınız saklıdır. İşvereninizin bu uygulamasını tam olarak mobbing (psikolojik taciz) olarak değerlendiremeyiz. Bu olsa olsa ücretleri belirli bir düzeyde tutup her yıl ücret artışı yapmamaya yönelik ekonomik bir yaklaşım olabilir.
İşçinin özlük haklarına ilişkin işverenin tek taraflı bir kararı ile değişiklik yapamayacağına ve işçi lehinde karar verdiğine ilişkin bir Yargıtay kararı özetini aşağıda sunuyorum:
“Davacıya 2010 yılına kadar ikramiye ödenirken daha sonra davalı işverence ekonomik gerekçelerle bu ödemeye son verildiği sabittir. Nitekim bu olgu Mahkemenin de kabulündedir. Ancak yerel Mahkemece ikramiye ödemesine ekonomik nedenlerle son verildiği ve davacının bu uygulamaya itiraz etmeyip fesih tarihi olan 31.05.2014 tarihine kadar çalışması nedeniyle bu durumun işyeri kuralı haline geldiğinden bahisle ikramiye talebinin reddine karar verilmiştir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 22. maddesindeki prosedüre uyulmadan ve işçinin yazılı muvafakati olmadan ücret ve diğer haklarda indirime gidilmesi mümkün değildir. Bu nedenle davacının ikramiye alacağı talebinin hüküm altına alınması gerekirken yazılı gerekçe ile reddi hatalıdır.” (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2015/32556 E. , 2018/11448 K.)
