Oyun bitse de umut sürer

Pınar TAŞÇI

Çıplak Elli Kahraman, çocukluğun, futbolun, hayat mücadelesinin farklı yönlerini gösteriyor genç okurlara. Yazarı Giorgos Panagiotakis, Atina doğumlu. Buna rağmen Rio de Janeiro’nun yoksul kesimlerinde, üst üste evlerde geçen bir varoluş hikâyesini sanki o topraklarda doğmuşçasına anlatıyor. Panagiotakis Türkçedeki bu ilk romanında bizi Brezilya’nin favelalarında, yoksul çocuklar ve aileler arasında gezdiriyor.

Tehlikenin, yaşam tehditlerinin, yoksulluğun, çaresizliğin bir arada bulunduğu bu semtlerde hayata tutunmanın tek yolu futbol. Ana karakter “Tigre” lakaplı Paulo ve arkadaşlarının kurduğu mahalle takımıysa (Atletico Esperanza) adeta bu yoksulluğa karşı bir direniş örneği. Onların formaları ya da kramponları yok. Hatta bir top sahaları bile yok. Ama yetenekleri var. Her şeyden öte kendilerini o mahalleden kurtarmaya dair planları var. Bu planlar kiminde sadece futbolla sınırlı kalıyor. Ama bazı çocuklar, yoksulluğun ve yoksunluğun kol gezdiği bu mahallede hayal satıcılarının tuzağına düşüyor.

Mafya ve çeteler bu yetenekli çocuklar üzerinden gelir elde etmek derdinde. Çocuklara kalan şeyse ne tarafta duracaklarına karar verebilmek. Burada çocuklar başka yerlerdekilerden daha erken yürür, daha erken konuşur, daha erken kavga eder, daha erken dans eder, daha erken futbol oynar. Gördüğünüz gibi fazla zamanları yoktur. Büyümek, yaşamak ve bir şeyler yapmaları için acele etmeleri gerekir. Çünkü kim bilir… Hiç beklenmedik bir anda serseri bir kurşun seni bulabilir, yasadışı işlere bulaşabilirsin ya da bir virüs kapıp fena halde hastalanır ve kendini, kurtarılmayı boşuna bekler halde bir hastane koridorunda can çekişirken bulabilirsin.

Kitaba adını veren çıplak elli o kahraman, takımın kalecisi, ana karakter Tigre. Tigre, büyükannesinden başka kimsesi olmayan bir çocuk. Her ergen gibi, belki de her insan gibi demeliyiz, güç onu da etkiliyor. Diğer arkadaşları gibi büyük hayalleri var futbolla ilgili. Takımlarındaki tek kız arkadaşına da platonik âşık üstelik. Başarılı olmak, büyük takımlara seçilebilmek istiyor. Fakat bunun yolu nereden geçiyor? Her ergen gibi Tigre’nin aklı da oldukça karışık. Yine de biliyoruz ki gençlere güvenmek gerek.

Tüm bu mücadele içinde romanın bir de yol gösterici kahramanı var: Moacir Barbosa. Başlarda okur için gizemli olan bu gerçek kahraman merak uyandırıyor. Sayfalar ilerlediğinde ise merakımız yerini şefkate ve güvene bırakıyor. Takımın tek kız oyuncusundan bahsetmemek haksızlık olur. Arkadaşları arasında ayrımcılığa uğrasa da Fabiana’nın futboldaki yeteneği görmezden gelinemez. Toplumun cinsiyetçi yaklaşımına rağmen o da futbola tutkuyla sarılıyor. Bulundukları yaşam koşulları itibarıyla, onun başarılı olması diğer çocukların başarılı olmasından çok daha önemli. Çünkü ne yazık ki dünyanın her yerinde kızlar, erkeklerden iki kat fazla var olma çabası içinde olmak zorunda. Hele ki yoksulluk içinde ve mafyalara, çetelere bir nefes uzaklıktaysa…

Kitabın sonuna doğru gelirken Atletico Esperanza takımının kaderini değiştirecek bir maçı sanki izlercesine okuyoruz. Yazarın etkileyici anlatımı bize maçı tribünde izliyormuş gibi hissettiriyor. Maç sonunda ve kitap sonunda ne mi oluyor? Kim kazanıyor, kim kaybediyor? Bu kısmı da meraklı genç okurlara bırakalım. Futbol sevdasının etrafında dönen Çıplak Elli Kahraman sadece bir futbol romanı olmaktan çok daha öte. Satır aralarında adaletsizliğin, dönen dolapların, çaresizliğin buram buram hissedildiği bir hikâye… Bununla birlikte roman dramdan çok umudu yansıtıyor okura. Coğrafya kader midir? Belki de her zaman değil. Umudu olanlar, çalışanlar, başarmayı aklına koyanlar için değil. Büyük bir yeteneksin, Tigre. Yolunu bulmak için bu caniye ihtiyacın yok. Eldivenlere de yok. Çıplak ellerle çok daha iyi. Size arsada ne dediğimi hatırlıyor musun? Yalnızca et, kemik ve ruhumuz var. Bunlarla oynarız. Bunlarla yaşarız.

12 yaş ve üzeri tüm genç okurların seveceği, futbola ilgi duyanların ise çok daha heyecanla okuyacağı bir kitap Çıplak Elli Kahraman.