Sadece emir vererek yılda 335 bin dolar kazanmak ister misiniz?
Yaklaşık 14 yıldır her hafta düzenli yazdığım bu köşenin tarihindeki en rezil, başka bir deyişle en “clickbait” (tık tuzağı) başlığı atmış olabilirim. Ancak, bu konu o kadar böyle rezil bir başlığın parodisini yapmaya çağırıyordu ki dayanamadım. Çok da tuzak sayılmaz ayrıca.
Böyle bir meslek var. Bu yeni mesleğin, yüz milyonlarca işi yok edecek yapay zekâ tarafından belki de bir teselli ikramiyesi olarak yaratıldığını söyleyerek bir giriş yapayım.
Mesleğimizin adı Prompt Engineering, Türkçeye ‘İstem Mühendisliği’ diye çevirebiliriz. Bu mesleği şöyle tarif etmek isterim: Hepimizin bir şekilde gördüğünü tahmin ettiğim meşhur çay ocağı çay isteme tarifesi vardır. Fiyatları uyduruyorum, örneğin der ki, Çay ver: 10 TL, Çay gönder: 9 TL, Çay versene: 8 TL, Çay alabilir miyim: 7 TL, Çay verir misin: 6 TL, Çaycı Bey müsaitseniz çay alabilir miyim lütfen: 5 TL. Bu gülümseten kıssadan hisseden, bir şey için doğru bir şekilde istemde bulunmanın önemini anlarız. İşte son dönemde gündemden düşmeyen yapay zekâ araçlarına bir işi en doğru şekilde yaptırmak için, onu en doğru şekilde istemek gerekiyor. Yapay zekâ bir insan olmadığı için onda kibarlıktı, zarafetti, kendimizi de yalandan işin içine katıp “hadi şu işi en güzel şekilde yapalım” gibi yumuşatıcı sözlerdi ya da “yaparsın sen aslanım” gibi gaza getirmelerdi işe yaramıyor. Burada netlik, detay verme, çok fazla deneme-yanılma ile bir deneyim oluşturmak gerekiyor. Bu köşeyi sosyal medyada paylaşırken bir kapak görseli hazırlatma işini aylardır yapay zekâ görselleştirme araçlarıyla yapıyorum örneğin. Biraz da oyun gibi görüp öğrenmeye çalıştığımdan tek bir görsel için bir saatten fazla doğru istem bulma çalışmalarım oluyor. İşte bu durum, yapay zekâ ile çalışan şirketlerin de bir sorunu olduğu için İstem Mühendisliği gibi yeni bir mesleğe ihtiyaç doğdu.
NASIL BİR İŞ İLANI?
Başlıktaki yıllık 335 bin dolarlık iş ilanına gelirsek, Google destekli bir yapay zekâ girişimi olan Anthropic tarafından verilmiş. İlanda “şuradan mezun olun, şu kadar yıllık iş tecrübesine sahip olun” gibi klişe talepler yok. Aksine, “büyük dil modellerinin mimarisi ve işleyişine yüksek düzeyde aşina olmak”, “yaratıcı bir hacker ruhuna sahip olmak ve bulmaca çözmeyi sevmek” (bütün gün Posta gazetesi bulmacası çözen babam ve annemin bile bir şansı var), “güçlü teknolojiyi güvenli ve toplumsal olarak faydalı hale getirme tutkusuna sahip olmak” (sanırım benden bahsediyor!) gibi soyut ifadelerin de yer aldığı bir liste var. Bu listedeki maddelerin tümüne uygun görülerek işe alınacak Prompt Engineer (İstem Mühendisi) için de yıllık 175 – 335 bin dolar aralığında bir ücret belirlenmiş. Bu istem işinin ne kadar zor ve önemli olduğunu anlayacağımız bir başka örnek olan PromptBase sitesinden de Can Öz ile birlikte hazırladığımız Yeni Medya 451 podcast serimizin bir bölümünde bahsetmiştim. PromptBase; Dall-E, ChatGPT, Midjourney, StableDiffusion gibi üretken yapay zekâ araçlarında, en iyi sonuçları hızlıca alabilmek için en doğru istemler oluşturmanıza yardımcı olacak istem paketleri satıyor. Örneğin kitaplar ve videolar için gerçekçi karakter oluşturmanız için girmeniz gereken ifadeleri içeren bir istem paketini 2,95 dolara edinebiliyorsunuz. Bunun yerine elbette saatlerce, hatta günlerce denemeler yaparak doğru kelime ve anlatımları kendiniz de keşfedebilirsiniz. Şirket veya organizasyonların bu kadar vakti olmadığı için de bu işin uzmanlarını aramak ya da böyle istem paketleri satın almak doğal bir süreç artık. Yeni teknolojilere ilişkin girişimciliğin bir sınırı olmadığı için, şimdiden bununla ilgili çevrimiçi kurslar da açılmış durumda.
İSTEM MÜHENDİSLİĞİNİN GELECEĞİ
Peki, bu mesleğin bir geleceği var mı? Time dergisinden Nik Popli’nin sorularını yanıtlayan Pensilvanya Üniversitesi Wharton Okulu doçentlerinden Ethan Mollick bu konuda şüpheli. Mollick’e göre bu mesleğin geleceği belirsiz. Çünkü bu işte uzmanlaşmak için özel bir beceri mi gerektiği yoksa bu araçlarla yeterince uzun vakit geçirmekle mi ilgili olduğu konusu bile net değil. Halihazırda İstem Mühendisliği yapan Rob Lennon’ın açıklamaları da buna paralel. Lennon, yüksek maaşların şu anda bu işi yapabilecek 500 kişi olmasından kaynaklandığını ama 6 ay içinde 50 bin kişinin bu işi yapabilir hale gelmesi durumunda düşebileceğini öngörüyor. O nedenle, şu anki heyecan ve bu yazının başlığı bir parça yanıltıcı olabilir. Yani başlık teorik olarak doğru olsa da bu şimdilik geçerli.
HYPE ZAMANLARDA ŞÜPHEYİ KORUMAK
İstem Mühendisliği başlı başına yeni bir meslek olsun olmasın, üretken yapay zekâ araçlarıyla doğru iletişim kurup hızlı sonuçlar almanın yeni bir beceri olacağını görmek zor değil. Bu araçlardan tam istediğiniz görsel, yazı, video ya da iş planını almak için bundan başka şansınız yok zaten. Jackie Snow, The Wall Street Journal için yazdığı mini rehberde son madde olarak; en doğru istemi, makinenin kendisine sormamızı önermiş örneğin. “Senden şu sonucu alabilmek için sana bunu nasıl sormayalım?” diye sorduğunuzda “inception”vari garip bir durum oluşuyor ama denedim gerçekten de oldu. Belli bir konuda nasıl bir istem girmem gerektiği hakkında bana 6 maddelik bir rehber hazırlayıverdi. İş bu durumda “prompt engineering” işi, ileride bugün yazılacak bir “Google kullanma rehberi” kadar basit bir iş olarak da kalabilir. Elbette bu kadar basit olmayan tarafları da vardır ve küçük bir grup yetenekli kişi bu paraları kazanabilir. Yine de her ihtimale karşı, bir teknolojinin en “hype” olduğu zamanlarda ortaya atılan her şeye değişmez kural gibi yaklaşmamanızı öneririm. “Geleceğin mesleği istem mühendisliği olacak” ifadesi şık bir gazete veya sosyal medya başlığı olabilir ama böyle iddialı başlıklar her zaman biraz şüphelidir.