Sağlık nedeniyle tazminatlı işten ayrılma nasıl olur?
Soru: Eşim 5 senedir kurumsal bir tekstil firmasında pantolon temizleme görevinde ayakta çalışıyor. Günde 9 saat ayakta çalışması gerekiyor. Eşimin boyun fıtığı, mide ve bel fıtığı var. Ayrıca raporlu ilaç olarak hiper tansiyonu var. Bu durumda tazminatlı olarak ayrılması için ne yapmamız gerekiyor.
Cevap: Bir çalışanın işinden sağlık nedeniyle kıdem tazminatını alarak ayrılabilmesi için iş kanunu 24/1. madde kapsamında iş sözleşmesini haklı nedenle sona erdirmesi gerekiyor. Bunun için yapmakta olduğu işin sağlığı ve yaşayışı için risk teşkil etmesi ve bu durumun heyet raporu ile saptanması gerekir. Dolayısı ile eşiniz önce sağlık durumunu bir heyet raporu kanıtlayacak ardından işverene bu raporla başvurup iş sözleşmesini haklı nedenle (sağlık nedeniyle) sona erdirdiğini yazılı olarak tebliğ edecek.
En düşük net ücreti ben almaktayım
Soru: Sigorta ilk giriş tarihim 06.12.2005. Çalışmakta olduğum firmada işe giriş tarihim 01.01.2011 yılı, pirim gün sayım 3785’dir. Bazı nedenlerden dolayı işten ayrılmak istiyorum fakat tüm haklarımı da almak istiyorum. Kıdem tazminatı ihbar tazminatı gibi... Muhasebe personeli olarak çalışmaktayım. Muhasebedeki diğer arkadaşlarımdan en düşük net ücreti ben almaktayım. Hatta çaycı (hizmet) personeli ile net ücretlerimiz arasında 200 TL gibi fark var (benden 5 yıl sonra işe başlayan hizmet personeli) var bu nedenlerden dolayı haklarımı alarak ayrılabilir miyim?
Cevap: Ücret düzeyi konusu tek başına işten haklı nedenle ayrılma konusunda bir neden oluşturmaz. Bunun için işçinin ayrımcılığa uğraması, ücretinin geç ya da eksik ödenmesi, sigorta priminin eksik ödenmesi, fazla mesai ve benzer diğer işçilik haklarının eksik ya da hiç ödenmemesi gibi olumsuz işveren davranışlarıyla karşılaşması gerekir. Bu nedenler İş kanunu 24/2. madde çerçevesinde işçiye iş sözleşmesini haklı nedenle fesih hakkı verir ve bu nedenlerle iş sözleşmesini sona erdiren işçi kıdem tazminatına da hak kazanır. Ayrıca haklı nedenle işten ayrılan işçi ihbar tazminatına hak kazanamaz sadece kıdem tazminatı alabilir. Siz ücretinizin düşük olması nedeniyle ya da size düşük düzeyde ücret artışı yapıldığı gerekçesiyle işverene "kıdemimi alıp ayrılmak istiyorum" dediğinizde muhtemelen işveren bu talebinize olumlu yanıt vermeyecek ve istifa et diyecektir. Bu durumda sizin yasal bir süreç başlatmanız gerekecektir. Dolayısı ile yapmanız gereken 10 yıllık kıdeminizi risk etmemek ve şayet bir yasal süreç başlatmak istiyorsanız bir hukukçu desteği alarak birlikte hareket etmek olmalıdır.
İşyerinde bıyık bırakmak yasak mı
Soru: Ben 8 senedir bir benzin istasyonunda çalışıyorum. İş yerinde bıyık bırakmak istiyorum ama yasak diyorlar, böyle bir kanun var mı; bıyık bıraksam işverene işten çıkarma hakkı doğar mı? Ayrıca her hangi bir iş yeri yönetmeliği kanunu imzalamadım işe girerken.
Cevap: İş kanununda yer almamakla birlikte kuruluşlar bu tür konulara iç yönetmeliklerle düzenleme getirebilirler. Sakal, bıyık bırakmak gibi kişiye özel tasarruflar iş yeri bakımından sakıncalar doğuruyorsa (örneğin gıda işletmelerinde hijyen) bu konuda düzenleme yapabilir. Yine bazı özellikli iş yerleri (örneğin bankalar) kılık, kıyafet konularında özel düzenlemelerle bu konuyu kontrol koyabilirler. Ancak sizin sözünü ettiğiniz benzin istasyonu somut örneği ilginç bir örnek. İşverenin bu tür bir iş yerinde bıyık yasağının geçerli bir nedeni olabileceğini ve bunun işten çıkartma konusunda haklı veya geçerli neden olamayacağı görüşündeyiz.