Solun adayı Connolly ne yapacak?

Vijay PRASHAD

1957 doğumlu Catherine Connolly aktif siyasete 1999 yılında başladı. İktidardaki son günlerini geçiren İrlanda devlet başkanı Michael D. Higgins Connolly’i İşçi Partisine katılması için cesaretlendirdi ve seçimde destekledi. Hem Connolly hem de Higgins (ya da İrlanda’da bilindiği adıyla Michael D), İrlanda’nın batı yakası şehri Galway’den geliyor. Connolly bu şehirde, bir işçi sınıfı ailesinin 14 çocuğundan 9.su olarak doğdu. Catherine annesi öldüğünde 9 yaşındaydı ve inşaatlarda çalışan babası çocuklara bakma görevini en büyüklerine vermişti. Catherine Connolly bu evde, yaşadığı deneyimle birlikte güçlü bir hizmet ve disiplin duygusu geliştirdi; buna Meryem Lejyonu ve Malta Şövalyeleri gibi yerel Katolik vakıflarda yer almak da dahildi. Bu, Connolly’nin kendi tanımıyla, “sosyalizmine giden yoluydu.”

Galway’de avukat olarak çalışırken ve iki oğlunu yetiştirirken Connolly, 1999’da Galway Şehir Konseyi’ne seçildi ve 2004’ten 2005’e kadar Galway belediye başkanlığı yaptı. Michael D de 1990’dan 1991’e kadar belediye başkanıydı. Connolly’nin onu belediyede takip ettiği gibi, şimdi de Michael D’yi İrlanda Cumhurbaşkanlığı makamına takip etmiş durumda.

İrlanda, Britanya sömürgeciliğiyle bölünmüş bir ülkedir. Nüfusun çoğu İrlanda Cumhuriyeti’nde (5,2 milyon), adanın kuzeyinde kalan ve hâlâ Birleşik Krallık kontrolünde olan altı ilde ise yaklaşık 1,5 milyon kişi yaşamaktadır. Dünya genelinde, çoğunluğu Amerika kıtasında olmak üzere 50 ila 80 milyon kişi İrlanda kökenli olduğunu iddia eder (bunların en ünlüsü artık bir İrlanda pulunda yer alan Che Guevara’dır). Kuzeydeki altı ilçede yaşayanların yarısı İrlanda vatandaşlığına sahiptir (diasporada ise yaklaşık üç milyon vatandaşlık sahibidir); bu da onların cumhurbaşkanlığı seçiminde oy kullanmalarını mümkün kılar.

Cumhurbaşkanı teknik olarak yalnızca İrlanda Cumhuriyeti’ni temsil etse ve o da büyük ölçüde sembolik bir makam, şimdiye kadar görev yapmış dokuz başkan tarafından tüm İrlanda için konuşulan bir kürsüye dönüştürüldü. Hem şair hem siyasetçi olan Michael D, bu makamı daha da dönüştürerek, İrlanda’nın dünyadaki rolünü daha geniş insani değerlere dayalı olarak savunan ahlaki bir kürsü haline getirdi. Bu, Catherine Connolly’nin kesinlikle benimseyeceği bir konum.

Hem Catherine Connolly hem de Michael D, açıkça solcu yönelimli siyasetçilerdir; İrlanda’da insanların onurlu bir yaşam mücadelesine büyük önem verirler ve özellikle ABD emperyalizminin yol açtığı ağır küresel sorunlara duyarlıdırlar. Connolly, politikaya ilk olarak 26 yıl önce konut krizi nedeniyle girdiğini söylemiştir; bunun “zamanımızın tanımlayıcı toplumsal krizi” olduğunu vurgulamıştır. Bugün de İrlanda’daki gençlerin çoğu, işlerine yakın, yaşanabilir bir evi kiralamayı neredeyse imkânsız bulmaktadır.

∗∗∗

1990’larda İrlanda ekonomisi finansın serbestleştirilmesiyle hızla büyüdü ve ülke “Celtic Tiger” (Kelt Kaplanı) olarak anılmaya başladı (bu terim ilk olarak bir Morgan Stanley analisti tarafından kullanıldı). Düşük kurumlar vergisi ve Avrupa Birliği üyeliği, ülkeye teknoloji sermayesini ve emlak yatırımlarını çekti. Bu durum konut fiyatlarını yükseltti ve 2008 kredi krizindeki çöküşe rağmen fiyatlar tam anlamıyla düşmedi (İrlanda, İzlanda ile benzer bir kriz yaşadı, fakat bankacılık elitleri çok daha az hapis cezası aldı). Ülkede çeyrek milyonluk konut açığı olduğu, Dublin’de yeni atanmış bir öğretmenin mütevazı bir dairenin kirasını ödemek için neredeyse tüm maaşını harcamak zorunda kalacağı ve 2012-2022 arasında ücretler %27 artarken konut fiyatlarının %75 yükseldiği tahmin ediliyor. Connolly kampanyasının büyük kısmını halkın doğrudan yaşadığı sorunlara odakladı; ancak cumhurbaşkanı yalnızca meseleleri kamuoyu gündemine taşıyabilir ve seçilmiş hükümete tavsiyede bulunabilir.

2014’te Michael D’yi cumhurbaşkanlığı konutunda ziyaret ettiğimde, insan kaynaklarının savaşlara ve savaş hazırlıklarına harcanmasının, insan yaşamının gerçek sorunlarını çözmenin yerini almasına dair derin bir kaygı duyuyordu. ABD’nin “Teröre Karşı Savaş” gibi askeri müdahalelerinin sorun çözmekten ziyade sorun ürettiğini açıkça görüyordu. İrlanda’nın tarafsızlığı ve ülkenin Shannon Havalimanı’nda ABD savaş uçaklarına ve CIA uçuşlarına izin vererek bu temel ilkeden nasıl uzaklaştığı üzerine konuştuk. Connolly de Michael D’nin ardından cumhurbaşkanlığına aynı kaygı ile girecek. Sadece ABD’nin savaş politikalarına değil, İsrail’in Filistinlilere karşı uyguladığı soykırıma da karşı çıktı. Haziran ayında Connolly, İsrail’i terörist devlet olarak nitelendirdi. Bu tür açıklamaları Dublin’den yapmaya devam etmesi oldukça muhtemeldir.

∗∗∗

1932’de Éamon de Valera’nın Fianna Fáil’in lideri olarak başbakan seçilmesinden bu yana ülke, Fianna Fáil ve Fine Gael arasında gidip gelmiştir. Her iki parti de bugün sağ partilerdir (ABD’deki siyasi elitlerle yakın bağları vardır) ve 2020’den bu yana başbakanlık için büyük bir koalisyon içinde yer almaktadır. Connolly, Fine Gael’den Heather Humphreys’e karşı yarıştı; Humphreys seçimde oldukça zayıf bir performans gösterdi.

“Bağımsız” olarak yarışmış olsa da Connolly geniş sol tarafından desteklendi: 100% Redress, İrlanda Komünist Partisi, Yeşiller, İşçi Partisi, People Before Profit (Kardan Önce Halk), Sinn Féin, Sosyal Demokrat Parti ve İşçi Partisi ile çok sayıda örgüt ve hareket onu destekledi. Parlamentodaki ikinci büyük parti olan Sinn Féin’in desteği kritik öneme sahipti; parti, İrlanda’nın birleşmesini savunan cumhuriyetçi geleneği ve konut krizinin en sert hissedildiği kentlerdeki işçi sınıfı tabanının ağırlığını sahaya taşıdı.

Connolly her ne kadar tüm ülkeyi temsil edeceğini söylese de büyük ölçüde işçi sınıfının ve ezilenlerin sesi olacak, İrlanda’nın toprak sahiplerinin ve bankacılarının değil. Aynı şekilde, ABD emperyalizmi ve onun müttefiklerine karşı da yumuşak olmayacak.

Kaynak: peoplesdispatch.org