Ümit Milli Takım, Gökhan Gönül ve futbol siyaseti
Ümit Milli Takım, A Milli Takımın altında ve onunla aynı paralellikte kurumsallaşmış, A Milli Takım seviyesindeki 21 yaş grubu futbolculardan oluşmuş bir takım. Ümit Milli Takım, her hâlükârda A Milli Takımın sistematik oyun kurgusuna ve taktiksel oyun bütünlüğüne sahip olma durumu bakımından -A Milli Takım Teknik Sorumlusuna- Montella’ya bağlı çalışmalı.
Bu hiyerarşi çalışma kurgusu zorunluluk. U21 olarak adlandırdığımız takım oyuncularının tamamı Süper Lig ve Avrupa’nın birinci liglerinde oynayan oyunculardan kurulduğu için, tüm çalışma periyodu, taktiksel bütünlük ve A Milli Takım ile uyumlu sistematik kurgu üzerine olmalı. Böyle bir zorunluluk karşısında, çalıştırıcının donanımlarının da üst düzeyde ve ne yapacağını bilmekle birlikte A Milli Takıma bağlı kalacak şekilde dizayn edecek formasyona sahip olması gerekir.
Ama 39 yaşındaki Gökhan Gönül'e baktığımızda böyle bir donanımla karşılaşmak mümkün değil. Çünkü, Gökhan Gönül 23-24 Mart 2024'te U21 Milli Takım yardımcı antrenörü olarak görev yaparken, 24-25 Eylül 2024'te U21 teknik direktörü olarak göreve başladı. Mart 2024'ten bu yana sadece 8 aydır antrenörlük yapmaya başladı. Öncesinde futbolcuydu… Meramımı anlatmak için, dünya futbolunda önemli ekollere sahip ve futbola yön veren 4 ülkenin U21 milli takımlarının teknik direktörlerini incelemek önemli bir veri olacaktır
∗∗∗
Almanya U21 Milli Takımından başlayalım; antrenör 45 yaşındaki Antonio Di Salvo 2011'de Bayern Münih U17 Takımını çalıştırmaya başlamış. Sonrasında 2013'te Almanya U19 Takımını çalıştırmış, 2021'de Almanya U21 yardımcı antrenörlüğü yaptıktan sonra Alman Milli Takımının yardımcı antrenörü olarak görev yapmış ve yine aynı periyotta Almanya U21 teknik direktörü olarak başladığı göreve devam ediyor.
İspanya U21 Milli Takımında teknik direktör 50 yaşındaki Santi Denia. Geliş sürecine baktığımızda; 2007'de Atletico Madrid'de sportif direktör olarak işe başlamış. 2008'de A Takımda yardımcı antrenör olarak göreve başlarken, bir ara boşlukta teknik sorumluluğu da almış. 2010 U16 ve yine aynı yıl U17 takımlarında görev yapıp, 2018'de U19 Takımını almış. 2020 A Milli Takım yardımcı antrenörlük görevinden sonra, 2022'de önce U18 görevi sonrasında da U21 Takımına geçmiş.
Fransa U21 Milli Takımının teknik direktörü 55 yaşındaki Gerald Baticle. 2004'te Auxerre U19 Takımında göreve başlamış. 2008'de Brest'in teknik direktörü olmuş. 2010'da Lyon’da U19 Takımında göreve devam ederken, 2011'de Lyon A Takımında yardımcı antrenör olarak çalışmaya başlamış. 2021'de Angers'in teknik sorumlusu olduktan sonra, 2023'te U21 Milli Takımında yardımcı antrenör olarak görev almış ve 2024'te A Milli Takım yardımcı antrenörlüğüyle birlikte U21 teknik direktörü olarak göreve devam ediyor.
Son olarak İtalya U21 Milli Takımına bakalım. Teknik Direktör 57 yaşındaki Carminae Nunziata. 2006'da Alghero, 2009'da da Seregno’da teknik direktör olarak çalıştıktan sonra, 2013-U21, 2017-U17, 2019-U19, 2022-U20 takımlarında teknik direktörlük yaptıktan sonra, 2023'te U21 Takımında teknik direktör olarak göreve gelip, hâlâ devam ediyor.
Dört ‘ekol’ olmuş, Dünya Kupası ve Avrupa Şampiyonluğunu kazanmış ülkelerin, U21 takımlarına baktığımızda sürecin nasıl işlediğini görüyoruz. Bu süreç içinde gelişen insanlar göreve gelerek neyin-nasıl yapılması gerektiğini çok iyi biliyorlar. Bu da A Milli Takımlarla eş güdümlü olarak kurumsallaşmanın tek seçenek olduğunu çok net olarak ortaya koyuyor.
Türkiye’de altyapı Milli Takımlarının tamamındaki teknik heyetler birbirilerinden bağımsız ve ayrı formatta çalıştıkları gibi, hepsi ayrı bir kulüp takımı davranış kodlarına sahip bir dağınıklık içindeler.
∗∗∗
Ümit Milli Takımın tüm sorumluluğu A Milli Takım teknik sorumlusu Montella’ya ait olmalı. Gökhan Gönül gibi futbol siyaseti ile göreve gelmiş olmasına rağmen, halen görevde olduğu için Selçuk Şahin Ümit Milli Takım çalıştırıcısı olmalı veya teknik kadroda görev almalı. Çünkü, ancak bu şekilde A Milli Takım ile Ümit Milli Takım koordinasyonu sağlanabilir. Bana göre daha etkili diğer bir oluşum; Montella kendi prensiplerinin uygulanması çerçevesinde İtalyan bir antrenöre de görev vererek uyumu daha içselleştirme şansına sahip olur ki bu noktada Selçuk Şahin aynı sebepten dolayı muhakkak bu sürecin içinde yer almak zorunda.
Hatırlayanlar bilir, 1990-91 yıllarında Sepp Piontek A Milli Takım teknik direktörlüğü yaparken, Fatih Terim kendisinin yardımcı antrenörlüğünü yaptığı sırada Ümit Milli Takım teknik direktörlüğünü yapıyordu. Bu organizasyonu Piontek istemişti. Ve organizasyon sayesinde Ümit Milli Takım Akdeniz Oyunları Şampiyonluğunu kazanmasıyla birlikte, 2002 Kore-Japonya Dünya Kupası’nda üçüncü olan takımın da iskeletini oluşturmuştu.
Futbolda küresel ölçekte doğru tektir. Bunu uygulamak veya uygulamamak ülkelerin kaderi değil davranış kodudur. Her iki sonuç birtakım futbol dışı etkilerin baskısı veya özerk kurgunun işlemesiyle mümkün olur. Gökhan Gönül meselesi bir baskının tahakkümü altında oluşmuş bir vakadır. Kendisinin de kabul etmemesi gereken görevin sonuçlarının doğru olması mümkün değildir. İstenilen sonuç ancak ve ancak doğru kurumsal organizasyon ile oluşur. Aksi zaten yaşadıklarımızdır. Bu ülkede hiçbir şey kader değildir.