Google Play Store
App Store

İklim krizi nedeniyle az yağış alan Ege Bölgesi’nde zeytin kalitesi düşük. Üreticiler ise girdi maliyetlerinden dertli. Zeytin üreticisi Süheyla Doğan, “6 aydır yağış olmadığı için rekolte yüksek ama kalite düşük” dedi.

Zeytinin geleceği tehlikeye girdi
Fotoğraf: İHA

Berfin BAYSAN

Türkiye'nin önemli zeytin üretim bölgelerinden Ege Bölgesi’nde bu yıl zeytin hasadı verimsiz başladı. Kuraklık ve iklim krizinin etkisiyle üreticiler büyük zorluklarla karşı karşıya. Bu yıl özellikle eylül ayında beklenen yağışlar gelmeyince, zeytinler dalında kuruyarak küçüldü ve erken siyahlaşmaya başladı. Bölge altı aydan fazla bir süre suya hasret kaldı. Damla sulama sistemleri kullanan üreticiler bile fark yaratamadı. Üreticiler, zeytinde rekoltenin yüksek olduğunu fakat kalitesinin düşük olduğunu belirtti. Öte yandan üreticiler girdi maliyetlerinden de şikâyetçi.

BirGün olarak zeytin üreticileriyle konuştuk. Manisa’nın Akhisar ilçesinde üreticilik yapan Mehmet Ali Özer, “Rekolte, son 10-15 yılın en yüksek rekoltesi. Ama kuraklık nedeniyle kalibre sıkıntısı var. Maliyetler her tarım ürününde olduğu gibi çok yüksek. Zeytin üreticisi büyük sorun yaşıyor. Bu bölgede geçen sene zeytin çok azdı” şeklinde konuştu. Manisa’da hasadın neredeyse bitmek üzere olduğunu ifade eden Özer, “Bizim burada ortalama zeytin fiyatı 30-40 lira civarındayken şu an bir markette ya da pazarda en az 200 lira. Bu aradaki korkunç fark birilerinin kesesine gidiyor. Bu sorunun çözülmesi gerekiyor, çözüm de tüketicinin örgütlenip sağlıklı gıda talep etmesine bağlı gibi görünüyor” diye konuştu.

MALİYETLER ÇOK YÜKSEK

Balıkesir Edremit’te zeytin üreticiliği yapan Süheyla Doğan, “Şu an bölgede yoğun zeytin hasadı var fakat çiftçi kan ağlıyor. Eylülde beklenen yağışlar da gelmedi. Zeytinler dalında kurudu, küçüldü, erken siyahlaştı. Bu sene tam üreticinin yüzünün güleceği bir seneydi. Ancak bu sene de yağışlar çok geç geldi, 6 aydan uzun süre bölge hiç yağış almadı. Zeytinlerin erken kararması, küçülmesi, büzüşmesi yağın kalitesi açısından da sofralık zeytin açısından da olumsuz. Sofralık zeytin bulmak, seçmek bayağı zor. Yeşil zeytin bulmak zaten zor. Üretici için zor bir sene olacak yine” ifadelerini kullandı. Sulama yapanların bile mağdur olduğunu ifade eden Doğan, “Zeytin genellikle sulanmayan bir hasat, yamaçlarda sulama sistemleri çok mümkün değil. Bir de zeytin daha çok kökten, topraktan su alarak ihtiyacını karşılar. Sulama yapanlar bile kurtaramadı, işçilik oldukça yüksek. Girdiler aldı başını gitti. Üretici istediği rakama ulaşamayınca pek de kâr edemeyecek bu sene” dedi.

ÜRETİCİ PERİŞAN

Aydın Germencik’te zeytin üreticiliği yapan Halil Çetinkaya ise, “Üretici gerçekten perişan. Devletin bir an önce bu duruma el atması lazım. En azından geçen yılların üzerine çıkması lazım. İktidar sahiplerinin dökme zeytinyağı ihracatını yasaklamasından kaynaklı, iç piyasayı baskılamak adına hayata geçirdikleri yanlış politikalar yüzünden bu noktaya geldik. Üretici açısından da bu durum sürdürülebilir değil” şeklinde konuştu. Aydın’da jeotermal santrallarının plansızca yapıldığına dikkat çeken Çetinkaya, “Yağmur yağmayalı 6 ay oluyor. Ağaçlar kurudu, ürünün kalitesine yansıyor. Aydın’da plansızca yapılan jeotermal santralları da ürünlerimizi kalitesini düşürdü. Zeytinin geleceği tehlikede” ifadelerini kullandı.

∗∗

YÜZDE 81 AZALMA

Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün aylık yayımlanan yağış raporunun 2024 yılı ekim ayı verileri açıklandı. Açıklanan rapora göre Ege Bölgesi, Ekim ayı yağışı normali 47,2 kilogram ve 2023 yılı ekim ayı yağışı 11,8 kilogram iken, bu ekim ayında 2,2 kilograma düştü. Yağışlarda normaline göre yüzde 95, 2023 yılı ekim ayı yağışlarına göre yüzde 81 azalma oldu.