İttifak mesajı
Çin ve Rusya liderleri dün kritik bir görüşme yaptı. ABD ve AB’nin Rusya’ya dönük baskıyı artırdığı dönemde yapılan görüşmede işbirliği mesajı verildi.
DIŞ HABERLER SERVİSİ
ABD başta olmak üzere Batı ülkelerinin Rusya'yı Ukrayna kriziyle tehdit ettiği, Çin'i ise Sincan sorunu ve bölgesel ihtilaflardan ötürü hedef aldığı bir dönemde iki ülke liderleri arasında kritik bir görüşme gerçekleşti. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında dün yapılan videokonferans görüşmede, karşılıklı işbirliği ve dayanışma mesajları verildi. Şi, görüşmede "Eski dostum" şeklinde hitap ettiği Putin'e "Çin ve Rusya arasına nifak sokma girişimlerine karşı koyduğu için" teşekkür ederken iki ülke liderleri, Pekin'de şubat ayında yapılacak Kış Olimpiyatları öncesi yüz yüze görüşme konusunda anlaşmaya vardı.
200 MİLYAR DOLARLIK TİCARET HACMİ HEDEFİ
İki lider bir saati aşkın süren görüşmenin ardından basına açıklamalarda bulundu. Putin, Rusya-Çin ilişkilerinin "devletler arası işbirliğine örnek olduğunu" belirterek, "Ülkelerimiz arasında, iç işlerine karışmama ve birbirimizin çıkarlarına saygı ve ortak sınırı sonsuz barış ve iyi komşuluk kuşağına dönüştürme kararlılığı gibi ilkelere dayalı yeni bir işbirliği modeli oluşturuldu" dedi. Rusya ve Çin arasındaki ticari ilişkilerin de güçlendiğini vurgulayan Putin, bu yıl ikili ticaret hacminin yüzde 31 artarak 123 milyar dolara ulaştığını ve hedefin 200 milyar olduğunu belirtti. Putin, konuşmasında ABD'nin şubat ayında Pekin'de düzenlenecek Kış Olimpiyat Oyunları'nı boykot kararına da değindi. Olimpiyatların açılış törenine katılacağını belirten Putin, "Spor ve olimpiyat harekatının siyasallaştırılması girişimlerinin kabul edilemez olduğunu" ifade etti.
Çin Devlet Başkanı Şi ise görüşme sonrası yaptığı açıklamada, dünyanın "büyük değişim" dönemine girdiğini belirterek "Çin-Rus ilişkileri, her türlü zorluktan geçerek hayatta kalabilme gücünü gösterdi ve yeniden nefes aldı" değerlendirmesinde bulundu. Şi, "Çin ve Rusya, hayati öneme sahip kendi ulusal haysiyet ve çıkarları ile ilgili konularda kararlı şekilde birbirini destekliyor. Gündemin kilit maddelerinde çeşitli şekilde yakın temasları sürdürüyoruz" diye konuştu. Putin'in ABD Başkanı Joe Biden'la yaptığı videokonferans görüşmeden sekiz gün sonra yapılan bu görüşme, haziran ayından bu yana bir ilk niteliğinde. En son 28 Haziran'da videokonferans yöntemiyle görüşen iki liderin şubat ayında yüz yüze görüşmesi bekleniyor.
Putin, Şi'yle yaptığı görüşmeden hemen önce Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'la telefonda görüşmüştü. Kremlin, 14 Aralık'ta yapılan görüşmeye ilişkin yaptığı açıklamada Putin'in Macron'dan "NATO'nun doğuya genişlemesini engelleyecek hukuki güvenlik garantilerinin verilmesi için uluslararası müzakerelerin derhal başlatılmasını istediği" belirtilmişti. Elysee Sarayı'ndan yapılan açıklamada ise Macron'un görüşmede Ukrayna'nın egemenliğine olan bağlılığını ve Minsk Anlaşmaları'nın Normandiya Formatında uygulanmasını sürdürme kararlılığını yinelediği belirtilmişti.
ÇİN'İ RAHATSIZ EDEN PEŞ PEŞE HAMLELER
Rusya-Çin arasında dün işbirliği mesajları verilirken ABD ve Almanya'dan ise zamanlaması tartışmalı hamleler geldi. Almanya'dan 20 yıl sonra ilk kez bir savaş gemisi önceki gün Güney Çin Denizi'ne girdi. Batı'nın Çin'le en ihtilaflı olduğu konulardan biri olan Güney Çin Denizi'nde Alman savaş fırkateyni transit geçiş yaptı. 2002'den bu yana bölgeden geçiş yapan ilk Alman savaş gemisi olan fırkateynin Tayvan Boğazı'ndan geçmesinin beklenmediği duyuruldu. Söz konusu olayın akabinde Almanya ve Japonya hükümetleri arasında savunma işbirliği mesajları verilmesi dikkat çekti. Japonya Başbakanı Kişida Fumio, Almanya'nın yeni Şansölyesi Olaf Scholz'la yaptığı telefon görüşmesinin ardından "Çin ve Kuzey Kore kaynaklı bölgesel meydan okumalara karşı koordinasyon halinde kalınması mutabakatına varıldığı" açıklaması yaptı.
ABD Temsilciler Meclisi ise Çin’in Sincan bölgesinde üretilen ürünlerin ABD’ye ithal edilmesini yasaklayacak yasa tasarısını kabul etti. Buna göre, ABD’li şirketler, ithal ettikleri ürünlerin Çin’in Uygur bölgesinde zorla çalıştırılan kişiler tarafından üretilmediğini kanıtlamak zorunda. ABD Senatosu'ndan da geçmesi beklenen tasarıyı Başkan Joe Biden'ın imzalaması bekleniyor.
***
Rusya’ya yeni yaptırımlar yolda
Avrupa Birliği (AB) Liderler Zirvesi bugün Brüksel'de başlıyor. Zirve öncesi Strazburg'da Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurulu'nda önceki gün bir araya gelen AB Konseyi, AB'nin 2022 gündem maddelerini tartıştı. Kurulda, Rusya'nın Ukrayna sınırındaki askeri faaliyetleriyle ilgili düzenlenen oturumda konuşan AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Rusya'nın “alışılmadık askeri hareketliliği karşısında AB'nin Ukrayna'yı desteklemeye devam ettiğini vurguladı. Oturumda konuşan AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de "Rusya'nın Ukrayna'ya karşı saldırgan eylemlerinin büyük maliyetleri olacaktır. Rusya için ciddi sonuçları olan, benzeri görülmemiş ek önlemler almaya hazırız. Rusya'yı gerilimi düşürmeye, diplomasi kanalını seçmeye ve uluslararası taahhütlerine uymaya çağırıyoruz" diye konuştu.
AP'nin Rusya'nın söz konusu askeri faaliyetleriyle ilgili bugün bir karar tasarısı oylaması da bekleniyor. AB'den Rusya'ya tehditkâr mesajlar verilirken NATO'dan da Moskova'yı hedef alan bir açıklama yapıldı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, "Rusya'ya karşı teyakkuzda kalma ve gerilimi tırmandırmaktan kaçınma ihtiyacı konusunda Gürcistan'la hemfikir olduklarını" söyledi. Gürcistan Başbakanı Irakli Garibaşvili ile Brüksel'de dün basın toplantısı düzenleyen Stoltenberg, "Herhangi bir Rus saldırısının bedeli ağır olacak ve Rusya için ciddi ekonomik ve siyasi sonuçlar doğuracaktır" açıklaması yaptı.