Millet İttifakı’ndan alıp Cumhur’a veriyorlar

2018 seçim sonuçları yeni Milletvekili Seçim Kanunu’na uyarlandığında iktidar ortaklarının yapılacak ilk seçime ilişkin beklentileri de açıkça görülüyor. Buna göre AKP 12, MHP 5 milletvekili fazla çıkartıyor. CHP 13, İYİ Parti ise 9 milletvekilinden mahrum kalıyor.

Hüseyin Şimşek

AKP ve MHP milletvekilleri tarafından, “Temsilde adalet perspektifinin güçlendirilmesi” gerekçesiyle TBMM Başkanlığı’na sunulan Milletvekili Seçim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin, Cumhur İttifakı’nın çıkaracağı milletvekili sayısını artırma beklentisi ile hazırlandığını rakamlar gösteriyor. İttifakların aldığı oyların ittifak üyesi partilere dağıtılmaması ve sadece ittifakın barajı geçmesine etki etmesini öngören teklif, son seçim sonuçları dikkate alındığında Millet İttifakı’nın çıkaracağı milletvekili sayısını azaltıyor.

Teklife göre, ittifakların aldığı oy toplamı ülke barajını geçtiği takdirde, seçim çevrelerinde milletvekili hesabı ve dağılımı, ittifak içinde yer alan her bir partinin o seçim çevresinde almış olduğu oy sayısı dikkate alınarak yapılacak. Mevcut sistemde, ittifakın oyları da siyasi partilere dağıtılırken artık ittifakın oyları, yalnızca ittifakın barajı geçmesine etki edecek. İttifakı oluşturan siyasi partilerin her birinin çıkaracağı milletvekili sayısı, her seçim bölgesinde ittifak içinde elde ettiği oy sayısı esas alınarak D'Hondt sistemiyle belirlenecek.

FAZLADAN 12 SANDALYE

Gelecek hafta görüşmelerine başlanacak teklifin getirdiği değişiklikler, 2018 seçimlerine uyarlandığında, toplam 26 milyon 900 bin 96 oy alarak yüzde 53,7 oy oranına ulaşan ve 344 milletvekili çıkaran Cumhur İttifakı’nın sandalye sayısı 361’e yükseliyor. Yüzde 42,6 oy oranına ulaşan AKP’nin milletvekili sayısı 12 sandalye birden artarak 295’ten 307’ye, yüzde 11,1 oy alarak 49 milletvekili çıkaran MHP’nin sandalye sayısı ise 5 artışla 54’e yükseliyor.

Cumhur İttifakı’ndaki sandalye artışı, Millet İttifakı’nda ise tam tersi bir sonuca neden oluyor. Yeni sistem baz alınarak yapılan hesaplamada, toplam 17 milyon 13 bin 340 oy alarak yüzde 33,9 oy oranına ulaşan Millet İttifakı’nın 189 olan toplam milletvekili sayısı, 167’ye düşüyor. Yüzde 22,6 oy oranına ulaşarak 146 milletvekiline sahip olan CHP 13, yüzde 10 oy alarak 43 milletvekili çıkaran İYİ Parti ise 9 sandalye birden kaybediyor. Seçimlere tek başına giren ve 11,7 oy oranına ulaşan HDP ise teklifteki sisteme göre beş milletvekili daha çıkarıyor.

Ülkenin diğer bölgelerine göre daha az oy kullanılan alanlar, Millet İttifakı’nın kaybettiği bölgeler olarak öne çıkıyor. Mevcut senaryoda, Adıyaman, Elazığ, Kastamonu, Nevşehir, Niğde, Osmaniye'deki Millet İttifakı’nın sandalyeleri MHP'nin, Konya, Samsun, Sinop, Urfa, Yozgat, Karaman, Kırıkkale ve Karabük'te ise AKP'nin olacak.

AKP ve MHP’nin teklifinin millet iradesinin TBMM’ye daha da az yansımasına neden olacağını ifade eden İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü Genel Direktörü ve Siyaset Bilimci Seren Selvin Korkmaz, BirGün’e yaptığı açıklamada, “Otoriter rejimlerde iktidar, muhalefetin kazanmasını önlemek için legal ya da illegal yollara başvurabilir. HDP’yi terörize etme ve Seçim Kanunu’na değiştirme hamlelerini bu yönde değerlendirebiliriz” dedi.

Muhalefetin, seçmen iradesinin sandığa yansıması durumunda seçimi kazanmaya yakın taraf olduğuna dikkati çeken Korkmaz, şunları söyledi:

Seren Selvin Korkmaz - Akademisyen

“İktidar, muhalefeti beklemediği yerden vurmaya çalışıyor. Asıl amaç, muhalefeti bölmek, ittifaklara ihtiyaçlarını azaltmak. Düzenlemenin yasalaşması durumunda, halkın kullandığı oyların önemli bir bölümü, milletvekili seçmeye etki etmeyecek. Ayrıca bugün ne yazık ki bu sistemde, yüzde 7 seçim barajı, seçmen iradesine yönelik demokratikleşme hamlesi değildir. Seçmen, istediği partiye oy verecek bir potansiyele sahip değil. Burada, doğrudan seçmen iradesini partiler üzerinden engellemek istiyorlar. Bu sistemin hiçbir şekilde temsilde adalet sağlaması mümkün değil. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin komple yürürlükten kaldırması ve yerine demokratik bir sistemin gelmesiyle temsilde adalet sağlanabilir.”

KENDİ KAZDIKLARI KUYUYA DÜŞECEKLER

Milletvekili Seçim Kanunu’nda yapılmak istenen değişikliğin tek amacının Cumhur İttifakı’nın kazanma isteği olduğunu ifade eden CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel ise “Dört yıl önce Cumhur İttifakı kendi kazdığı kuyuya düştü, bu sene de bu kuyuya düşeceklerdir. Cumhur İttifakı partileri, güneşi görmüş buz gibi erimektedir” dedi.

Özgür Özel - CHP Grup
Başkanvekili

Teklifin grubu bulunan siyasi partilerin tek başına seçime katılmasını sağlayan hükmü kaldırdığını anımsatan Özel, “Bu durum, AKP iktidarının kendi kendisini inkarıdır. YSK’nin 2 Ağustos 2002 tarih ve 411 sayılı kararında da açıkça görüleceği gibi Ağustos 2001’de kurulan AKP, Devlet Bahçeli’nin baskın çağrısıyla 3 Kasım 2002’de yapılacak seçimleri katılma yeterliliğine sahip değildi. Yeterli örgütlenmeyi sağlamamış olsa da Meclis’te grubu bulunduğu için AKP seçimlere katılabilmiş ve birinci parti olarak tek başına iktidar olmuştur. Kendisini inkar eden, kendi varlığını sorgulamaya açan, kendisine tanınmış bir hakkı, başka siyasi partiler için kısıtlayan bir sürece savrulmuş olması, Erdoğan ve kadrolarının demokrasiden ne anladığını göstermektedir” diye konuştu.

Günün Manşetleri için tıklayın