Rusya’dan hem Doha’ya hem Riyad’a S-400 füzesi
Rusya, modernize edilen karadan havaya S serili füze sistemlerini Ortadoğu pazarına sokmayı başardı. Moskova NASTOP ülkelerine bile bu füzeleri satabildi
Türkiye’nin ardından, Ortadoğu’daki yakın müttefiki Katar da Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi almak için harekete geçti.
Rusya’nın Tass haber ajansı, Katar’ın Moskova’dan S-400 hava savunma sistemi almak için görüşmelere başladığını duyurdu. Katar’ın Moskova Büyükelçisi Fahad Mohammad el Attiyah, konuyla ilgili görüşmelerde büyük ilerleme sağlandığını belirtti.
Ekim ayında iki ülke arasında askeri işbirliği anlaşması imzalandığını hatırlatan Moskova Büyükelçisi, askeri eğitim konusunda da Rusya’yla birlikte çalışacaklarını ifade etti. Haziran ayında Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır, ‘terörü desteklemek’le suçladıkları Katar’a ambargo kararı almışlardı. Körfez ülkeleri ve Katar arasında 5 Haziran 2017’de patlayan kriz, halen çözülebilmiş değil.
İddiaları reddeden Katar ise, bu ülkelerin kendi politikalarını Doha’ya dikte etmeye çalıştığını belirtiyor. Katar’la yakın müttefik olan Türkiye ile Rusya arasında S-400 imzaları, 29 Aralık’ta Ankara’da atılmıştı. Moskova’dan S-400 sistemlerini satın alan ilk NATO ülkesi olacak olan Türkiye, anlaşma uyarınca Rusya’ya 2.5 milyar dolar ödeme yapacak.
Tüm hedefleri düşürebiliyor
S-400 füze savunma sistemleri 2000’li yılların ortasında geliştirildi. Şu anda dünyada kullanımda olan en iyi hava savunma sistemlerinden biri olarak gösterilen S-400, Rusya’nın Soğuk Savaş döneminde geliştirmeye başladığı füze savunma sisteminin dördüncü neslini temsil ediyor. Triumf sistemleri 4,8 km/saniyenin üzerinde hız yapan füzelerin dışında tüm hava hedeflerini düşürebiliyor. S-400’ler Amerikan yapımı muadilleri olan Patriot füze sistemlerinden birçok özelliğiyle üstün. S-400 özel bakım gerektirmeyip, savaşa hazır vaziyete hızlı bir şekilde getirilebiliyor ve etrafında 360 derece dönerek ateş edebiliyor. Menzili ise birkaç metreden başlayıp, onlarca kilometreye ulaşabiliyor.
Eksport Voorujeniy (Silah İhracatı) dergisinin yayıncısı Ruslan Puhov, Triumf ve Patriot sistemlerinin rakipleri bulunmadığını, diğer ülkelerin benzer özelliklerdeki sistemlerin seri üretimini yapmadığı için alıcıların Rus ile ABD menşeili sistemlerin arasında tercih yapmak zorunda kaldıklarını belirtti. Puhov, “Rus yapımı hava savuna sistemlerine yurtdışında büyük talep var. 1990’lı yıllarda imzalanan ihracat kontratları, hem yerli üreticileri ayakta tuttu hem de önde gelen gelişmiş silahların üretilmesini sağladı ve S-400 bu silahlardan biri” ifadelerini kullandı.
Rus savunma sanayinin en rekabetçi ürünleri arasında hava savunma sistemleri ve özellikle sürekli modernize edilen karadan havaya S-300 füze sistemleri (S-400, S-500) yer alıyor. Moskova yıllardır bu silahlara Ortadoğu’da pazar bulmaya çalışıyor ama güçlü rakiplerinin amansız direnciyle karşılaşıyor. Rusya Ortadoğu adresli iki S-300 tedarik sözleşmesini iptal etmek zorunda kalmıştı. İlk olayda Suriye’yle dört S-300PMU2 bataryası için 2010’da yapılan yaklaşık 1 milyar dolarlık sözleşme İsrail’in Suriye’ye tehditleri nedeniyle 2013’te bir yıllığına askıya alınmış, sözleşme daha sonra tümden iptal edilmişti. Füze sistemlerinin teslimatı gerçekleşen bazı parçaları yerinde imha edilmiş, diğerleri ise başka sözleşmelerden kaynaklı yükümlülüklerin karşılanmasında kullanılmıştı.
İkinci olay ise 2010’da yaşandı. İran’a uluslararası yaptırımlar uygulanmaya başlanınca bu ülkeyle yapılan sözleşme de iptal edildi. 2007 tarihli sözleşme gereğince İran’a beş S-300PMU1 bataryası tedarik edilecekti. Dönemin Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’in sözleşmeyi sonlandırması beklenmedik sorunlara yol açtı. Rusya 167 milyon dolarlık ön ödemeyi iade etse de İran Cenevre’de uluslararası tahkime başvurdu ve tedarikçi firma Rosoboronexport’tan 4 milyar dolarlık bir talepte bulundu.
Suudi Arabistan pazarına da girdi
Suudi Arabistan ABD’nin müttefiklerinin arasında Türkiye’den sonra Rus yapımı S-400 Triumf füze savunma sistemlerini satın alan ikinci ülke olabilir. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdüzaziz arasında yapılan geçen yıl yapılan görüşmenin en önemli sonuçlarından biri, S-400 Triumf füze savunma sistemlerinin satışı ile ilgili kontrat olabilir. İki ülkenin basınında yer alan haberlere göre söz konusu anlaşmanın bu ayın sonuna kadar son şeklini alabileceği öne sürülüyor.