2019’un iz bırakan albümleri
KÜLTÜR SANAT SERVİSİ
Aralık ayı, tüm yıl nelerin olup bittiğine dair gözlemleri ortaya dökmek için bize bütün imkânlarını sunuyor. Sanatın her dalında dünyada 2019’da da çok beğenilen, çok tartışılan birçok iş oldu. Elbette ki müzik de bundan fazlasıyla payını aldı. Hem ülke gündemi hem de dünya gündemi birçok kez müzik üzerinden değişti. Çok sayıda albüm, EP ve tekli birbiri ardına geldi. Eray Aytimur, Artemis Günebakanlı, Ece Ulusum, Özgür Yılgür, Taner Turna, Barış Akpolat, Naim Dilmener ve Burak Abatay kendi ajandalarındaki önemli olayları ve kendilerince en beğendikleri albümleri BirGün için listeledi.
KENDİN KAYDET KENDİN YAYINLA
Sizle paylaştığım liste en iyi değil de kendi alanlarında ve yerli müzik piyasasında fark yaratan, dikkat çeken olarak bakarak hazırladım.
JAKUZİ
Ayrıca bu yıl dikkat çeken, 2020'de göreceğimiz birkaç konu başlığı da şöyle:
DIY (Do-it-yourself) müzisyenleri yükselişte, plak şirketlerinin müzisyenleri kaybediyor. Playlist hileleri ve öngörülebilirliğinden sıkılan dinleyici kendini radyoya atıyor. Özellikle dünyanın dört bir yanındaki bağımsız radyolar revaçta. Çevre duyarlılığı her geçen gün artıyor. Müzisyenler karbon salınımını azaltmak için turnelerini iptal ediyor, çevreci plak adında projeler yapılıyor. Bu projeler daha da artacağa benziyor. Dünyadaki müzik belgeselciliği akımı yavaş yavaş bizim ülkeye de geldi. Birçok isim prodüksiyonlarla anlaşıp turne, konser perde arkası ya da bizzat özel hayatından kesitlerin çekimini yapıyor. Öte yandan kitap yazdıran ve yazan müzik insanları da çok duymaya başladık. 2020'de belireceklerdir. Yeni müzik festivalleri geliyor. En başta hiphop festivaline dair duyumlar aldık. Merakla bekliyoruz.
SANA SESLENİYORUM 2019. 2020, SEN ÖNÜNE BAK!
NİLS FRAHM
Nick Cave & The Bad Seeds’in yıl boyu solo olarak düzenlediği “Conversations With Nick Cave” turnesi. Neden önemli? Normalde 10 binlere çalan gruplar, bu formatta çok daha küçük mekânlarda hem iç dünyalarının kapılarını dinleyicilere açıyor hem de hayranlarıyla birebir iletişim kurup aralarındaki bağı güçlendiriyor. “Acı çekerek birleştiğimizi düşünüyorum” diyen Nick Cave, kuyruklu piyanosu ve mikrofonuyla uzun uzun sorulan sorulara cevap vererek ve canı ne isterse onu çalarak 3 saat sahnede kalabiliyor. Bu formatın önümüzdeki dönemde farklı sanatçıların katılımıyla daha da artacağını düşünüyorum.
Yılın En İyi Şarkıları
ÜRETİMDE NİCELİK VE NİTELİK
Elbette ki 2017’den beri asıl gündemimizdeki Rap müzik bu yıl da kendisinden söz ettirdi. Şanışer ve arkadaşlarının Susamam şarkısı, Ezhel’in Olay şarkısı; Killa Hakan’ın Fight Kulüp albümü; Norm Ender’in Mekanın Sahibi şarkısına dair tartışmalar… Çok defa Rap müzik, müziğin de ülkenin de gündemini belirlemeye yardımcı oldu.
Ekin Beril, Nova Norda, Melis Güven, Sedef Sebüktekin, Sena Şener, Ezgi Aktan, Güler Özince, Ceren Gündoğdu, Merve Çalkan gibi kadın sanatçılar bu yıl içerisinde yayımladıkları birçok tekliyle üretimimizdeki hem niceliği hem de niteliği bir hayli yukarı çıkardılar. Mor ve ötesi’nin Aya İrini’de verdikleri konser kayıtlarından oluşan ‘Canlı Senfonik’ albümü enfes oldu.
John Frusciante yeniden RHCP’ye dahil oldu. 2016’da aramızdan ayrılan Leonard Cohen’ın son kayıtları Thanks for the Dance bu yıl albümleşti. En etkileyici albüm isimlerinden birisi oldu bu.
YILIN MÜZİK OLAYI: SUSAMAM
Yılın müzik olayı Şanışer ve arkadaşlarının ‘Susamam’ı.
2019’UN EN İYİ ŞARKILARI
BU YIL EN ÇOK DİNLEDİĞİM ALBÜMLER
Barış Akpolat
Single / EP
GÖRKEM VE KAYGININ YILI
2019 bir yandan büyük orkestrasyonların, görkemli yaylıların, parlak prodüksiyonların, diğer yandan çağın dijital anksiyetesini yansıtan glitch’li işlerin, aksak ritimlerin, tekinsiz elektronik seslerin yılı oldu. Küresel iklim krizinin ve yok oluşun eşiğinde, hem ışıl ışıl seslerden etkilendik hem karanlık ve acı hikâyelerde kendimizi bulduk.
10 ŞARKIDA 2019
2019: CAZA BİR BAKIŞ
Türkiye’de ve dünyada anakım müziklerin hiç birini takip etmedigim için değişen üretici-tüketici eğilimlerini değerlendirmek bana düşmez. Dolayısıyla rap furyasıyla ilgili olarak da sadece furyadan bağımsız olarak kendine has bir caz-rap dili yaratan B’r Seyler Eks’k’in aynı adlı ilk albümünü, bu yılın benim açımdan en ‘rapping’ hareketi gösterebilirim. BŞE bünyesindeki müzisyenler tek tek çok özel isimler olmakla birlikte, grubun toplamı o isimlerin aritmetik toplamından büyük tınlıyor. Albümü de canlı performansları da ısrarla tavsiye ederim.
Dünyada ise, sıralama yapmamı oldukça güçleştiren, çok sayıda caz albümünün çıktığı 2019’da, Porto Rikolu müzisyen Miguel Zenon, insanüstü performansıyla ‘Sonero’ albümünü bir başyapıt olarak tarihe kazıdı. Ardından gelen isimleri seçmek ise kolay olmadı; çünkü dünyanın bellibaşlı caz firmaları beklentilerin üzerinde verimli bir yıl geçirdi... ECM hem 50. yılının rüzgarından hem de parlak yeni kayıtlarından ivmelendi. ACT, Edition, Nonesuch, Whirlwind, vb. derken hepsi bu yıl epeyce üretkendi. Buna karşılık Türkiye’de, firma bazlı bakarsak, geçmiş yıllara nazaran daha az sayıda caz albümü çıktığını gözlemledik ki buna da çok şaşırmadık. Kayıt zar zor, borç harç bir şekilde yapılıyor da sonra bunu kim, nerede, nasıl pazarlayıp, satacaklar; konsere dönüştürecek. Düşünün ki, Türkiye’nin kadim caz mabedi Lale Plak on gün sonra kepenk indiriyor.
Caz konusu bir yana, bence bu yılın nitelik ve nicelik açısından en alkışlanası performansını, arka arkaya çıkardığı tekli ve albümlerle LU Records gösterdi. Sevgili Ahmet Kenan Bilgiç’in kurduğu LU Records başta alternatif sesler olmak uzere iyi olan her sese kapısıni açıyor... Son derece fikirli, yaratıcı ve tutarlı müzikleri, çok üst düzey kalitedeki kayıtlarla tamamlayan Domuz Records bağımsız ve niş üretimiyle bu yılın en güzel markalarından biri oldu. LU ve Domuz gibi firmaların; alternatif müziği siyasi, sosyal ve sektörel tuzaklara düşmeden; güncel mecralar yoluyla yeni kitlelere ulaştırmasını heyecan verici buluyorum.
YILIN EP'LERİ
3 ŞARKI CESARET OLSUN
Yerli sahnedeyse Rap’in yılıydı. Özellikle Aga B, Ağaçkakan ve 90 BPM gibi isimlerin çalışmaları Türkçe Rap’in gittiği yöne dair umut veriyor. Diğer yandan Ezhel’in ‘Olay’, Şanışer’in ‘Susamam’ ve Sayedar & Önder Şahin’in Ceza ile yaptığı ‘Komedi v Dram’ şarkıları aynı gün yayınlandı. Müzisyenlerin gündeme dair söylemler geliştirmesi açısından bu 3 şarkının cesaret kaynağı olmasını umuyorum. Müzikal açıdan çok doyurucu bir yıldı 2019, muhteşem albümler dinledik. Bu üretimin 2020’de daha da artmasını diliyorum.
YILIN EN İYİ ŞARKILARI