‘Bank Asya’cılara koruma kalkanı

FETÖ’nün kurduğu Bank Asya’dan aldıkları teminat mektupları ile EXİMBANK’tan kredi alan şirketlerle ilgili bankanın faaliyetlerinin durdurulmasından sonra önlem alınmadı. Milyonluk ‘dev fatura’ halka kaldı.

Nurcan GÖKDEMİR

AKP iktidarının FETÖ yapılanması ile ortaklığı bozulmadan önce “en itibarlı” finans kuruluşlarından olan Bank Asya‘nın teminat mektuplarıyla kamu bankalarından bazı şirketlerin aldığı kredilerin büyük bölümünün tahsilatı hâlâ yapılmadı.

Bank Asya’nın faaliyetleri durdurulduktan sonra bu kredilerin geri alınabilmesi için Türkiye İhracat Kredi Bankası (TÜRK EXIMBANK) üst yönetimi ve çalışanlarının gerekli işlemleri ya yapmadığı ya da gecikmeli yaptığı ortaya çıktı. Sayıştay bu kişiler hakkında işlem yapılmasını önerdi.

TÜRK EXİMBANK’ta gerçekleştirilen denetimler iktidar eliyle kamu kaynaklarının yağmalatıldığı FETÖ yapılanmasının yarattığı ekonomik tahribatın aradan geçen yıllara karşın giderilemediğini ortaya koydu.

O dönemde çok sayıda şirkete Bank Asya referansı ile kredi veren kamu bankasının denetim raporunda, bugüne yansıyanlar “Bazı Firmalara Kullandırılan Kredilerin Takip, Tahsil ve Tasfiye İşlemlerinde Sorun Yaşanması” başlığı altında anlatıldı.

İsimleri açıklanmayan şirketler ile ilgili iflas erteleme taleplerine ve iflas kararlarına, Bank Asya’nın faaliyetlerinin durdurulmasına karşın kredi hesaplarının durdurulması ve ödenmesi için yasal işlemlere başlanmasında çok geç kalındığı, teminat mektuplarının nakde çevrilmediği tespit edildi. Banka, ayrıca Bank Asya’nın faaliyet izninin 22 Temmuz 2016’da kaldırılmasına karşın bu şirketlerden teminat mektubu değiştirilmesi ya da ek teminat göstermelerini de istemedi. Banka üst yönetimi de teminat mektuplarının tazmini yerine vadelerinde ödenemeyerek temerrüde giren tutarların tazmini yöntemini benimsediği bildirildi.

SORUMLULAR BULUNSUN

Kredi kullandırımından sonra firmaların takibini dikkatli yapmayan, zamanında gerekli tedbiri almayan yetkililerin mali sorumluluğunun aranması istenilen kredi işlemlerinden bazıları şöyle:

Banka seyretti: 22753 Müşteri No’lu tekstil ürünleri imalatı ve satışı konusunda Denizli’de faaliyet gösteren firmaya toplam 9 milyon 471 bin avro, 19 milyon 630 bin dolar ve 31 milyon 350 bin TL kredi kullandırıldı. Firma 8 Nisan 2016 tarihinde iflas erteleme talebinde bulundu. Ancak kredi hesapları ile ilgili işlemler 10 Ağustos 2016 tarihinde yapıldı. Raporda, “Bankanın firma kredi hesaplarını firmanın iflas erteleme başvurusunda bulunduktan dört ay sonra ve iflas kararından iki ay önce kat etmesi kredi verilen müşterilerin ödeme süresi içindeki faaliyetlerinin yakinen takibinde zafiyet yaşandığını ortaya koymaktadır” denildi.

9 ay gecikti: 24956 müşteri numaralı, otomobil, kamyon ve traktör yedek parça üretimi yapmak amacıyla kurulan ve halen iflas erteleme davası devam eden firmadan olan kredi alacaklarına ilişkin işlemler, iflas erteleme davasına Banka tarafından müdahil olunduktan yaklaşık 9 ay sonra yapıldı. Banka teminat mektubunu nakde dönüştürme imkanı olmasına karşın bu işlemi zamanında yapmadı.

Üst yönetimin kararı: 23897 Müşteri No’lu blok mermer üretimi ve ticareti konusunda faaliyet gösteren firmaya, 8 milyon 300 bin ve 7 milyon 800 bin dolar kredi kullandırıldı. Kayyum atanan ve iflas ertelemeye başvuran şirketin Bank Asya teminat mektuplarının tümden tazmin edilebilmesi için firmanın kredi hesaplarının dondurularak takip hesaplarına atılması ve tüm banka teminat mektuplarının da tazmin edilmesi gerektiği raporda yer aldı. Ancak Banka üst yönetiminin, bunun yerine vadelerinde ödenemeyerek temerrüde giren tutarların teminat mektuplarından tazmini yöntemini benimsediği bildirildi.
Firmanın iflas erteleme sürecine girdiği bu dönemde firmanın ve finansal durumunun yakından takip edilerek gerekli adımların zamanında atılması gerektiği ifade edildi. Ancak firmanın iflas ertelemeye başvurmasından beş ay, firma hakkında iflas kararı verilmesindense bir ay sonra kredi hesabının durdurularak işlem yapılmasının bankanın zafiyetini gösterdiği vurgulandı.

Şirket ortağı tutuklandı: 4065 Müşteri No’lu tekstil alanında faaliyet gösteren şirket, 1992-2015 tarihleri arasında 207 bin Alman Markı, 1,8 milyon avro, 57,5 milyon dolar ve 18,8 milyon TL kredi kullandı. Şirketin ortaklarından biri “Paralel Yapı” soruşturması sonucunda 22 Kasım 2015’te tutuklandı, 23 Aralık’ta da şirkete kayyum atandı. Ancak banka 10 Ağustos 2016’da ihtarname gönderdi, yasal takip işlemlerine de bu tarihten yaklaşık bir yıl sonra başladığı için teminat mektupları nakde çevrilemedi.

Günün Manşetleri için tıklayın