Cepteki para tencereyi kaynatmaya yetmiyor
Türk-İş araştırmasına göre ağustosta açlık sınırı temmuza göre 74, yoksulluk sınırı ise 241 lira yükseldi. Yılbaşından beri mutfak bütçesine 308 liralık yük geldi
Ekonomide yaşanan kriz ortamı halkın alım gücünü eritmeye devam ediyor. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (Türk-İş) araştırmasına göre, döviz, elektrik, doğalgaz, benzin fiyatlarındaki artış derken temel gıda madde etiketleri de değişti ve geçim şartları daha da ağırlaştı.
Gıda harcaması tutarındaki on iki aylık artış oranı da Ocak 2004’den bu yana ilk kez yüzde 20’leri gördü. Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) bin 812, gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 5 bin 904 liraya yükseldi. Bir çalışanın -sadece kendisinin- yapması gereken yaşama maliyeti ise aylık 2 bin 226 lira olarak hesaplandı.
Mutfakta ateş yükseldi
Türk-İş’in hesaplamasına göre; dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı geçen aya göre 74 TL, yoksulluk sınırı tutarı ise 241 TL arttı. Yılbaşına göre artış tutarı sırasıyla 204 TL ve 666 TL oldu. Son bir yılda mutfağa gelen ek yük 308 TL ve aile bütçesine gelen ek yük 1.002 TL arttı.
Sendikanın verileri temel alındığında ‘mutfak enflasyonu’ndaki değişim ağustos ayında şu şekilde oldu:
»Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin ‘gıda için’ yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 4,26 oranında arttı.
»Yılın ilk sekiz ayında fiyatlardaki artış yüzde 12,71 oranına ulaştı.
»Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 20,45 oldu.
»Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 12,05 olarak hesaplandı.
Türk-İş’in çalışmasında gıda fiyatlarında yaşanan fiyat değişimlerine ilişkin verilen bilgiler şöyle:
»Süt, yoğurt, peynir grubunda beklenen zam gerçekleşti ve fiyatlar yüksek oranda arttı. Yapılan hesaplamada sütün litre fiyatı yüzde 13,67 oranında artış gösterirken, yoğurt yüzde 21,04 ve peynir yüzde 17,54 oranında zamlandı.
Et fiyatları yükseldi
»Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta Kurban Bayramı ile kıyma ve kuşbaşı et fiyatı artış gösterdi. Tavuk kilogram fiyatı da artarken sakatat fiyatı değişmedi.
»Geçen ay yükselen yumurtanın fiyatında az da olsa düşüş oldu. Bakliyat ürünlerinde (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) mevcut stoklar bitmediği için fiyatların değişmediği, yeni mahsulün devreye girmesiyle artış olacağı ifade edildi.
»Yaş sebze-meyve fiyatları mevsim şartları ile yaz tatili ve bayram öncesi gerileyen talep nedeniyle biraz düşüş gösterdi. Mutfak harcamasının vazgeçilmez ikilisi kurusoğan ile patates fiyatı bu ay da geriledi.
Tereyağında büyük zam
»Tereyağı (yüzde 31,14 oranında) ve ayçiçeği yağı (yüzde 11,17) fiyatı arttı, margarin ve zeytinyağı fiyatı değişmedi. Siyah ve yeşil zeytin ortalama fiyatı yine yükseldi. Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb.) ürünlerinden ceviz ve ayçekirdeği fiyatı arttı, diğerleri değişmedi.