Saray kendine can simidi arıyor
Saray’ın anayasa teklifine muhalefet kanadından yeşil ışık yakılabileceğinin sinyalleri verildi. Bunun iktidara ‘can simidi’ olacağına dikkat çeken siyasal iletişim uzmanları, “Meclis’te de blok halinde reddedilmeli” diyor.
Mehmet Emin Kurnaz
İktidar, başörtüsü tartışmasıyla birlikte yaklaşık iki sene önce ortaya attığı yeni anayasa teklifini yeniden ülke gündemine soktu. Seçime sayılı haftalar kala tüm kozlarını masaya süren Cumhurbaşkanı Erdoğan, teklif ile 2023’ü bir referanduma dönüştürme gayretinde. Bunun yanı sıra başörtüsüne anayasal güvence verilmesi laikliğe aykırı olarak değerlendirilirken aile kurumunun yeniden tanımlanması LGBTİ+’lara yönelik ayrımcı tehditler içeriyor.
Muhalefet kanadından teklife yönelik henüz ortak bir tepki verilmiş değil. İYİ Parti Genel İdare Kurulu’ndan “destek” eğilimi çıktı. Genel Başkan Meral Akşener’in, partisinin Meclis grubunun da eğilimini aldıktan sonra kararı Altılı Masa’ya götürmesi bekleniyor. CHP yönetimi ise henüz sunulan teklifle ilgili kapsamlı bir değerlendirme yapmamakla birlikte, Parti Sözcüsü Faik Öztrak, destek konusunda açık kapı bıraktı. Gelecek Partisi lideri Davutoğlu ise "Meclis'ten hayır cevabı çıkmaz. Hayır denilirse bu kullanılır. Hem de tepe tepe kullanılır" dedi. Dün BirGün TV’ye konuk olan CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır ise “AKP ile anayasa yapılmaz” ifadelerini kullandı. HDP’nin de konuyu cumartesi MYK toplantısında görüşeceği belirtiliyor.
İktidarın anayasa hamlesine yönelik değerlendirmelerini aldığımız uzmanlar teklifinin bir tuzak olduğuna dikkat çekerek muhalefeti bu konuda ‘uyanık’ olmaya çağırıyor. Bu süreçte iktidar kanadından gelecek benzer tüm teklifleri muhalefetin bir bütün olarak reddetmesi gerektiğinin altını çizen uzmanlar, laik bir anayasada dini referansların olamayacağını da vurguluyor.
TUZAĞA DÜŞÜLMESİN
Muhalefetin, anayasa değişikliği teklifi karşısında gösterdiği tutumun, vaat üretmekte çaresizlik içinde boğulan AKP’ye can simidi niteliğinde olduğunu belirten Siyasal İletişim Uzmanı Suat Özçelebi, “Çünkü bu sadece bir Anayasa değişikliği teklifi değil. Teklifteki değişiklik talebi yani başörtüsü belki de en son düşünülecek konu. Teklifin içeriği tamamen AK Parti tarafından ‘aile’ tabanlı bir propaganda için düşünülmüş, LGBTİQ+ kitleyi düşmanlaştıracak bir referandum kampanyası için dizayn edilmiş gibi” dedi.
Muhalefetin bunu göremiyor gibi davrandığına dikkat çeken Özçelebi değerlendirmelerini şöyle sürdürdü: “Üstelik sadece amaç bu değil, gündemi bununla kaplamak, ekonomik krizi gölgelemek, Altılı Masa’yı bu konuda takipçi konumuna sürükleyecek seçmen üzerinde bir algı çalışmasını da kapsıyor. Başörtüsünün muhalefet partisi tabanlarında ve kararsız seçmende karşılığı olduğunu düşünüyor iktidar. Ayrıca bunu yeni politik seçenekler, ekonomik çözümler üretemezken, hem o tabanlar için ‘kullanışlı’ etkileyici bir vaade dönüştürmek istiyor hem de Altılı Masa’da bir çatlak havası yaratmak. Buna Masa’ya güven duymaya başlayan seçmende, aralarında birlik yok duygusu, güvensizliği oluşturma amaçlı bir iletişim faaliyeti de diyebiliriz.”
6’LI MASA BİRLİK OLMALI
Altılı Masa’nın bu değişiklik teklifine ilişkin seçmenin de net olarak kavrayacağı, birlik içinde bir tutum alması ve çatlak havası yaratacak her türlü demeç ve davranıştan kaçınması gerektiğini söyleyen Özçelebi, “Değişikliğe sıcak bakıyoruz, şurası değişirse olur gibi yaklaşımlar, bu ve benzeri konularda sicili kötü bir iktidarla işbirliği yapabilirler izlenimi yaratması açısından çok sakıncalı. Bu bir oyun ve bu oyuna gelmediklerini net biçimde göstermeleri, hızla kendi gündemlerine yönelmeleri gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“Bugün seçim sath-ı mailine girildi. Altılı Masa’da toplantılar yapılıyor, mutabakatlar açıklanıyor. Böyle bir dönemde iktidarın getirdiği her değişikliğin, her türlü teklifin 2023 seçimlerini hedeflediğinin farkında olmalılar” diyen Bulgu Araştırma’nın kurucusu Semih Turan ise, “Nasıl ki Meclis’te muhalefetin önerileri içeriğine bakılmadan doğrudan reddediliyorsa 6’lı Masa da kendi aralarında mutabakata varıp seçim için iktidardan gelen her şeyin şaibeli olduğunu açıklasa bu tartışmalar yaşanmazdı” şeklinde konuştu.
BİR KIRILMA YARATIR
Temel hak ve özgürlüklerin referandum konusu olamayacağını söyleyen Turan, “Taslak referanduma giderse bir kırılma olur. Cumhurbaşkanlığı seçimi ve parlamento seçiminin yanına bir de referandumun konulması muhalefeti darma dağın edebilir. Erdoğan’ın eline ise koz verir. İktidar seçime kadar tüm tuşlara aynı anda basacak. EYT, asgari ücret, doğalgaz, anayasa hamlesi gibi pek çok konunun gündeme geleceğini öngörmek zor değildi. Ancak son araştırmalarımız bundan etkilenecek seçmen sayısının da her geçen gün azaldığı yönünde” değerlendirmesini yaptı.
Araştırmacı Yazar Dr. Sezgin Tüzün ise şu değerlendirmeyi yaptı: “Başkanlık sistemini getiren 2017 referandumunda fiili durumun anayasaya uydurulması söz konusuydu. Daha önce başkanlık rejimi için yaptıklarını bu sefer şeriat rejimini inşa etmek için yapmaya çalışıyorlar. Anayasa metnine kadının örtünme şeklinin girmesi laikliğe aykırıdır. Anayasaya dini inançla ilgili böyle bir madde ekleyemezsiniz. Bugün CHP’nin şunu anlaması gerekiyor. Sağa yaslanarak, sağcılık yarışına girerek sağ kesimden oy alamazsınız. Siz iktidara gerçek bir alternatif olmalısınız, sağ politikaların ülkeyi bu hale getirdiğini vurgulamalısınız ki kitlelerin tercihi için alternatif olabilirsiniz. Ancak başörtüsü meselesini yeniden gündeme getirip işi bu noktaya kadar getirmek muhalefet açısından büyük bir açmaz. Bu iktidarın ortaya koyacağı anayasaya tümden karşıyız diyebilmek gerekiyor.”
***
Tüm muhalefet ‘hayır’ demeli
Başörtüsüne anayasal güvence getirdiği iddia edilen ve ailenin yeniden tanımlandığı anayasa değişikliği teklifi geçtiğimiz hafta, TBMM Başkanlığı'na sunuldu. AKP, MHP ve BBP'nin desteği ile teklifte 336 milletvekilinin imzası bulunuyor. Ancak bu sayı teklifin kabul edilmesi ya da referanduma götürülmesi için yeterli değil. Teklifin referanduma götürülmesi için 360 ile 400 milletvekilinin ‘evet’ oyu vermesi gerekiyor. 400 milletvekilinin kabul oyu vermesi halinde teklif Meclis’ten geçiyor. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan isterse yine de teklifi referanduma götürme yetkisine sahip.
Günün Manşetleri için tıklayın