11 yılda 33 eğitimci canından oldu: Yaşanmamış hayatlar ülkesi

MUSTAFA MERT BİLDİRCİN

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nden 2014 yılında Sosyal Bilimler Öğretmeni olarak mezun olan ve ataması yapılmadığı için bunalıma girerek intihar eden 28 yaşındaki Merve Çavdar’ın ölümü ile işsiz öğretmen sorunu bir kez daha gündeme geldi. Ataması yapılmayan öğretmen sayısı AKP iktidarları döneminde çığ gibi büyüyerek yarım milyona yaklaştı. 11 yıllık süreçte farklı alanlarda çalışmak zorunda kalan 28 öğretmen bunalıma girerek yaşamını sonlandırdı, basına yansıyan haberlere göre beş öğretmen ise iş cinayetine kurban gitti.

AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında 63 olan eğitim fakülteleri plansız biçimde artırılarak 2017 yılında 92’ye yükseldi. Eğitim fakültelerini bitiren ve sayıları yüz binlerle ifade edilen öğretmenler, mezun olduktan sonra kaderleriyle baş başa bırakıldı. Atama bekleyen öğretmen sayısının hızlı artması üzerine hükümet, “çözüm” adı altında “sözleşmeli öğretmenlik” modelini dayatırken eğitim sendikalarının, “Güvencesiz istihdamı olağanlaştırıyor” uyarıları dikkate alınmadı. Süreç içinde sözleşmeli olarak okullarda görevlendirilen öğretmenlerin sayısı 40 bine ulaştı. Güvencesiz istihdam modeli de işsiz öğretmen sayısını azaltmaya yetmedi. Sözleşmeli ya da kadrolu şekilde ataması yapılmayan öğretmenler düşük ücretlerle alanları dışında çalışmaya mahkûm edildi. 2007 yılından bugüne, ataması yapılmadığı için öğretmenlik dışındaki işlerde çalışan beş öğretmen adayı iş cinayetlerine kurban gitti. Aynı dönemde 28 öğretmen adayı ise mesleğini icra edemediği için bunalıma girerek hayatını sonlandırdı.

***

ONLARIN HİKÂYELERİ

28 öğretmenden bazılarının öyküleri ise şöyle:

»Samsın Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kimya Bölümü’nden mezun olan Gamze Filiz Arslan, KPSS’ye girdi. İlk seferinde atanamasa da denemekten vazgeçmedi. Umutlarının tükendiği anda ise İstanbul’da bir dershanede sözleşmeli olarak düşük ücretle iş buldu. Sözleşmesi bitince memleketi Sinop’a döndü. Öğretmen “olamamak” ağır geldi ve bir gece evde bulunan av tüfeği ile yaşamına son verdi.

»Öğretmen adayı Fikret Ercan gerisinde, “Artık yoruldum, çalışıyorum ama olmuyor. Sizleri sıkıntıya sokacak, onurunuzu zedeleyecek bir şey yapmadım. Yaşamış olsam bile KPSS’de yine başarılı olamayacaktım” yazılı bir not bırakarak yaşamına son verdi.

»Ali Kürklü, KPSS’de atanabilecek puanı aldı ancak sınav iptal edildi. Bir kez daha sınava giren Kürklü, bu defa yeterli puanı alamadı ve bunalıma girerek intihar etti.

»İsmail Kızılok, İstanbul’da ücretli öğretmenlik için yaptığı başvuruların reddedilmesi sonucu bunalıma girdi. Ağabeyini arayarak, “Benim cenazemi hastaneden alın” diyerek veda etti. 2008 yılında annesini kaybeden Kızılok, annesinin ölüm yıldönümünde Bayrampaşa’daki bir elektrik direğine çıkarak ölüme atladı.