'12 Eylül karanlığını yırtmak'

78'liler'in öncüğünde bir araya gelen sivil toplum örgütleri ve siyasi partiler, 12 Eylül darbesinin 27. yılında, "12 Eylül Karanlığı Yırtılsın" başlıklı bir dizi etkinlik düzenlenecek. Etkinlikler kapsamında 12 Eylül sonrası Diyarbakır Cezaevi'nde yaşanan insanlık dışı uygulamaların aydınlatılması için kurulan, Diyarbakır Cezaevi Gerçeğini Araştırma ve Adalet Komisyonu da bir dizi çalışma yapacak.

"12 Eylül Karanlığı Yırtılsın" başlıklı çalışmaya ilişkin dün TMMOB Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi toplantı salonunda bir basın toplantısı düzenlendi. Toplantıya aralarında Türkiye 78'liler Sözcüsü Celalettin Can, ÖDP İstanbul İl Başkanı Alper Taş, gazeteci - yazar Celal Başlangıç, Nimet Tanrıkulu, Prof. Dr. Tahsin Yeşildere ve yazar Nazım Alpman'ın da bulunduğu çok sayıda aydın ve siyasi parti yöneticisi ile sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri katıldı.

'BARIŞIN YOLU YÜZLEŞMEKTEN GEÇER'
Toplantının açılışında konuşan Türkiye 78'liler Sözcüsü Celalettin Can, bu yıl 12 Eylül'de, darbenin ardından çok ciddi insan hakları ihlallerinin yaşandığı Diyarbakır Cezaevi gerçeğini aydınlatmak için Diyarbakır'a gideceklerini söyledi. Bu amaçla bir komisyon kurulduğunu ve komisyon olarak 12 Eylül günü bölgede çalışma yapacaklarını belirten Can, "Bu konuyu TBMM gündemine taşımayı istiyoruz. Barışın yolu yaşanmışlıklarla yüzleşmekten geçer. Bu nedenle Diyarbakır Cezaevi gerçeğinin aydınlatılmasına büyük önem veriyoruz" dedi.

Türkiye'nin barışçı, demokratik ve özgürlükçü bir 12 Eylül sabahına uyanabilmesi için 12 Eylül darbesi ile yüzleşmesi gerektiğinin altını çizen Can, "Geleceğimizi bu karanlıktan kurtarmanın tek yolu 12 Eylül karanlığının yırtılmasıdır. Bundan tam 27 yıl önce 1980 - 84 döneminde Diyarbakır Cezaevi'nde insan kişiliği ve kimliği, bilinen tüm insanlıkdışı yöntemlerle imha ediliyordu. 12 Eylül darbesi tüm demokrasi güçlerine karşıydı ama Kürtler'in payına düşen çok daha fazlası oldu. Diyarbakır Cezaevi'nde yaşananlar Kürt sorununun boyutunu ve niteliğini değiştirdi. Türkiye'de barış ve kardeşlik isteyenler Diyarbakır Cezaevi gerçeği ile yüzleşmek zorundadır" açıklamasını yaptı.

27 YILDIR SÜREN KÂBUS
12 Eylül kabusunun 27 yıldır Türkiye'nin üzerinde olduğunu ve bunun en önemli ayağının da Anayasa olduğunu belirten Can, bu yıl Eylül sonu ya da Ekim başında bir Anayasa atölye çalışması yapmayı istediklerini de ifade etti. Can, "Belki de Türkiye'de ilk defa bazı eksiklikleri olsa da Anayasa'yı halkın huzurunda ve halkla birlikte tartışmaya çalışacağız" diye konuştu.

Daha sonra söz alan DTP Demokratik Alan Sorumlusu Çiçek Arınç, 12 Eylül karanlığının milyonlarca insanı ezdiğini belirterek, tüm sivil toplum kurum ve kuruluşlarının birlikte hareket etmesi gerektiğini söyledi. ÖDP İstanbul İl Başkanı Alper Taş da gerçek anlamda bir demokratikleşme için 12 Eylül hukuku ile radikal bir hesaplaşmanın şart olduğunu ve bunun için de darbecilerin yargılanması gerektiğini ifade etti. Taş, "Aksi halde askeri vesayet sistemi sürecektir. 12 Eylül ile hesaplaşmak özgürlükçü, eşitlikçi ve demokratik bir Anayasa'dan geçer. Halkım sosyal ve ekonomik haklarını da güvence altına alan bir Anayasa'ya ihtiyacımız var. Bizlere düşen böyle bir Anayasa'yı aşağıdan yukarıya doğru örmektir" dedi.

İnsan Hakları Derneği İstanbul Şube Başkanı Rıza Dalkılıç ve İstanbul Tabip Odası adına söz alan Naz-mi Algan ile gazeteci - yazarlar Celal Başlangıç, İnci Hekimoğlu ve Nazım Alpman da 12 Eylül ile etkin bir hesaplaşma ve aydınlanma için herkesin üzerine düşeni yapması gerektiğini söyledi. Bu arada Ankara'da ki Darbe Karşıtı Platform 12 Eylü darbeci paşalarının yargılanması için AHİM'e başvurdu.

* * *
'Darbecilere dokunun' dediler
DARBE Karşıtı Platform üyeleri, 12 Eylül darbesinin 27'inci yılında Ankara'da başlattıkları eylem ve etkinliklere devam ediyor. Platform üyeleri dün de Meclis'i ziyaret ettiler ve milletvekillerine, "Darbecilere dokunulmazlık sağlayan Anayasa ve yasa maddelerini değiştirin" çağrısında bulundular. Ankara 78'liler Derneği Başkanı Ruşen Sümbüloğlu da, yaptığı açıklamada, "12 Eylül Anayasası lağhvedil-meli, darbeci generallerden hesap sorulmalıdır" dedi.

Sümbüloğlu, 12 Eylül'den sonra 1280 kişinin esrarengiz bir şekilde ortadan kaybolduğunu, bunların büyük bölümünün gözaltına alındıktan sonra bir daha görülmediklerini bildirdi.

İşlenen tüm bu suçların, yaşanan tüm bu acıların sorumlularının ortada dolaştığını belirten Sümbüloğlu, "Suç işleyenler Anayasa'nın bir maddesine dayanarak dokunulmazlık zırhına büründüler. Darbeciler bütün dünyada hesap verirken, bizde hesap vermediler. Gerçek demokrasiye geçmek istiyorsak, geçmişimizle hesaplaşmak zorundayız. Bunun yolu da darbecilerin adalet önüne çıkarılması, yargılanması ve hak ettikleri cezaları almalarıdır" diye konuştu.

* * *
'12 Eylül karanlığı yırtılsın' etkinlik programı
10 EYLÜL saat 12.30 Harbiye Orduevi önünde basın toplantısı. Aynı gün 18.30 da Taksim İstiklal Caddesi'nde bulunan Elhamra Pasajı'nda yer alan Karşı Sanat'ta, "Diyarbakır Cezaevi'nde Vahşet ve Direniş Resimleri" kara kalem resim sergisinin açılışı. 11 Eylül saat 19.30'da Taksim Tramvay Durağı'ndan başlayacak meşaleli yü-rüyüş.12 Eylül saat 13.00'de demokratik Anayasa taleplerini içeren mektupların TBMM'ye gönderilmesi. Aynı gün 18.30'da Bakırköy'de bulunan BASAD sergi salonunda, "Geçmişe Bakmak" fotoğraf sergisinin açılışı. Erkinliklerin Diyarbakır ayağı ise 12 Eylül saat 12.00'de Diyarbakır Cezaevi önünde gerçekleştirilecek basın toplantısı ve "Diyarbakır Cezaevi Gerçeğini Araştırma ve Adalet Ko-misyonu"nun çalışmaları ile başlayacak. Aynı gün Diyarbakır Koşuyolu Parkı'nda resim sergisinin açılışıyla devam edecek erkinlikler akşam Diyarbakır Cezaevi gerçeğini yaşayan ailelerle yapılacak görüşmenin ardından sona erecek. Öte yandan 6 Ekim tarihinde de demokratik Anayasa taleplerinin ortaya koyulacağı, "12 Eylül Anayasası Kaldırılsın, Demokratik Anayasa Yapılsın" başlıklı bir atölye çalışması düzenlenecek.

* * *
'12 Eylül karanlığı yırtılsın' katılımcıları
"DİYARBAKIR Cezaevi Gerçeğini Araştırma ve Adalet Komisyo-nu"nun çağrıcı heyeti, Prof. Dr. Gençay Gürsoy, Prof. Dr. Tahsin Yeşildere, Prof. Dr. Baskın Oran, Prof. Dr. Nihal Saban, Nimet Tanrıkulu, Celal Başlangıç, Şehnaz Turan, Ergin Cinmen, Feyyaz Yaman ve Celalettin Çan'dan oluşuyor. Komisyonun Diyarbakır'da yapacağı çalışmalara katılacak heyette ise şu isimler yer alıyor: Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, Nazım Alpman, Tarık Ziya Ekinci, Hakan Tahmaz, Suavi, Esen Aslan-doğan, Fikret İlkiz, Murat Paker, Ayşegül Berktay, Kazım Genç, İnci Hekimoğlu, Füsun Çeliköz, Fethiye Çetin, Gülten Kaya, Ragıp Zara-kolu, Hasan Erkul, Nilgün Saban, Tarık Günersel, Abdullah Öztüre, Alper Taş, Ayşegül Devecioğlu, Prof. Dr. Nesrin Sungur, Nejat Yaraş, Mehmet Karayılmaz, Vicdan Baykara, Selami İnce, Berat Günçıkan, Ahmet Tulgar, Şanar Yurdata-pan, Ece Temelkuran, Nurettin Yılmaz, Bilge Contepe, Günay Kubi-lay, Cangül Örnek, Türkan Uzun, Derya Sazak, Yalçın Bayer, Şeydi Fırat

12 Eylül programına destek veren ve katılan kurumlar ise şöyle: 78'liler Federasyonu, 78'liler Vakfı Girişimi, Tükenmez Yayıncılık, İHD İstanbul Şubesi, DTP, ÖDP, Emeğin Partisi, SDP, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Marmara Şubesi, KESK İstanbul Şubeler Platformu, PEN Yazarlar Derneği, Karşı Sanat, İstanbul Tabip Odası, TMMOB, Antikapitalist, SEH