2020'de en az 1 milyar hayvanın yaşam hakkı gasp edildi
HAKİM, 2020 Hayvan Hakkı İhlal Raporu’nu açıkladı. Raporda en az 1 milyar hayvanın yaşam hakkının gasp edildiği kaydedilirken en az 22 milyon hayvanın işkenceye maruz bırakıldığı açıklandı. Ayrıca raporda yıllardır sürüncemede bırakılan Hayvan Hakları Yasası’nın çıkması için mücadele edileceğine vurgu yapıldı
DİLARA ŞİMŞEK
Hayvana yönelik şiddet gün geçtikçe artıyor. Hayvanı ‘mal’ olarak gören yasanın değişeceğine dair verilen sözler ise yine gerçeğe dönüşmedi. Yaşam savunucularının mücadelesi sürerken Hayvan Hakları İzleme Komitesi (HAKİM), 2020 Yılı Hayvan Hakkı İhlâl Raporunu açıkladı. Rapor, insanların hayvanlar üzerinde kurduğu tahakkümün, toplumsal şiddetin ve soykırımın ne denli korkunç ve can acıtıcı boyutlarda yaşandığını gözler önüne serdi.
Zoom platformu üzerinden gerçekleştirilen basın toplantısının teması ‘Yasa Sürecinin Gölgesinde Hayvan Hakkı İhlalleri’ oldu. Hayvan Hakları ve Etiği Derneği'nden Zeynep Betül Kocaklı, CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, HAKİM Koordinatörü Fatma Biltekin ve Dr. Öğr. Üyesi Barika Göncü’nün katılım gösterdiği toplantıda hayvan haklarının durumu, bir türlü çıkarılmayan Hayvan Hakları Yasası ve görmezden gelinen hayvan hakkı ihlalleri değerlendirildi.
"İHLALLER NORMALLEŞTİRİLİYOR"
HAKİM Koordinatörü Fatma Biltekin, hayvanların mezbahalar, çiftlikler ve deney merkezleri gibi birçok yerde her türlü sistematik şiddete maruz kaldığını aktardı. Hayvanların keyif için avlandığını, çeşitli ihmaller nedeniyle ölüme sebebiyet verildiğini kaydeden Biltekin, raporda yer alan çarpıcı verileri şu sözlerle aktardı:
“1 milyar 211 milyon 375 bin 950 yaşam hakkı gaspı, 22 milyon 735 bin 267 işkence, 3 milyon 36 bin 175 cinsel şiddet, 1 milyar 280 milyon 153 bin 923 özgürlüğü kısıtlama vakası raporlandı. 820 bin 14 hayvan avcılık, ateşli silah, işkence ile öldürüldü. En az 798 yaban hayvanı av turizmi kapsamında katledildi. Deneylerde işkenceye maruz bırakılan 209 bin 212 hayvanın kaçının öldürüldüğünü bilmiyoruz. En az 20 hayvan cinsel saldırıya uğradı. Tecavüz her gün gerçekleşiyor ancak kanıtlanamadığı için medyaya yansımıyor. Hayvana tecavüzün suç değil kabahat olması da utançtır. Cezalar caydırıcı değil. Bu hak ihlalleri normalleştiriliyor.”
Biltekin, Türkiye İstatistik Kurumu, Tarım ve Orman Bakanlığı ve medyaya yansıyan verilerin raporda yer aldığını ancak gerçek rakamların açıklanandan çok daha fazla olduğuna dikkat çekti: “Hayvan bakım evlerinde ve petshoplarda kaç hayvanın tutsak bilmiyoruz. Hayvanat bahçeleri ile ilgili güncel somut verilere ulaşmaya çalışıyoruz ama bu sayılara ulaşamıyoruz. Bilgi edinme başvurularımız yanıtsız bırakılıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, kaç kürk çiftliği var bunun verisini tutmuyor, faytonda, orman yangınında deneylerde ölen hayvanların sayısı bilinmiyor.”
YASA YİNE SÜRÜNCEMEDE
Öte yandan Biltekin, yıllardır sürüncemede bırakılan Hayvan Hakları Yasası’na da vurgu yaptı:
“Yıllardı mücadele ediyoruz yasa için ancak yasa çıkarılmıyor. Pandemi bahane edilerek yasa sürekli erteleniyor. Ne zaman meclise geleceğini bilmiyoruz. Taslağı göremiyoruz, yine hiçbir şey söylenmemiş oldu. Verilen bilgiler tatmin etmedi. Hayvanların mal olarak görülmesi her alanda haklarının gasp edilmesine neden oluyor. Hayvanlarla kurduğumuz ilişkiyi değiştirmediğimiz sürece soykırım devam edecek ve dünya ekolojik felakete sürüklenecek.”
39 SORU ÖNERGESİ
Biltekin’in ardından sözü devralan, Hayvan Hakları ve Etiği Derneği’nden Avukat Zeynep Betül Koçaklı, “Belki de bizim asla hayal edemeyeceğimiz hissetme yetilerine sahip olan hayvanları kanunlarla korunan tesislerde hapsetmek, katletmek, türdeşlerinin ölümünü izletmek yasal olsa da asla meşru olamaz.” dedi ve meclisin hayvan haklarını ne kadar gündemine aldığına değindi.
CHP’nin 6, HDP’nin 1, MHP’nin 2 olmak üzere toplam 9 kanun teklifi; CHP’nin 18, HDP’nin 10, İYİ PARTİ’nin 6, MHP’nin 4, Saadet Partisi’nin 1 adet olmak üzere toplam 39 adet soru önergesi verdiğini belirten Koçaklı, verilen 39 soru önergesinden 12’sinin yasal süre içerisinde, 17’sinin süresi geçtikten sonra cevaplandırıldığını, 10’una cevap verilmediğini, verilen yanıtların çoğunlukla milletvekillerinin sorularını cevaplamadığını söyledi.
Hayvan haklarının yasamadaki sürecini anlatan CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz’ın konuşması ile sürdü.
“Doğanın seçim şansı, oy verme şansı yok” diyen Yavuzyılmaz milletvekillerinin de doğanın işleyişine saygılı olması ve haklarını gözetmesi, onların da birer temsilcisi olduğunun farkına varması gerektiğini söyledi.
