22,5 saatte ancak kurtarılabildiler

HABER MERKEZİ 

Antalya'nın Konyaaltı ilçesindeki Tünektepe Teleferik Tesisi’nde teleferik direğinin kırılması sonucu kabindekilerin 30 metreden kayalık alana düşmesiyle 1 kişi hayatını kaybetti, 2’si çocuk 17 kişi yaralandı.

Kaza sonrası diğer kabinlerde mahsur kalan 174 kişi de 24 saate yakın süren çalışma sonucu kurtarıldı. Kazayla ilgili 13 kişi gözaltına alındı. Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek teleferiğin yıllık ağır ve rutin bakımlarının yapıldığını söyledi.

Makina Mühendisleri Odası Antalya Şube Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. İbrahim Atmaca, teleferiklerin denetimlerinin tıpkı asansörlerde olduğu gibi özel şirketler tarafından da yapıldığını anımsatarak, periyodik denetimlerin kamu tarafından yapılması gerektiğini vurguladı.  

KABİN PARAMPARÇA OLDU 

Antalya Büyükşehir Belediyesi’ne ait olan 2017’de hizmete giren Sarısu teleferik hattını tutan demir direklerden biri, önceki gün akşam saat 18.00 sıralarında yerinden koparak hareket halindeki kabinlerden birine çarptı. İçerisinde 8 kişinin bulunduğu kabinin tabanı çarpmanın etkisiyle kırıldı. Kabinde bulunan 8 kişi metrelerce yükseklikten yere düştü. İhbar üzerine olay yerine çok sayıda ekip sevk edildi. Ekipler, 54 yaşındaki Memiş Enes Gümüş’ün yaşamını yitirdiğini belirledi. Kazada yaralanan Özlem Şahin, Kaan Akgün, Fatih Gümüş, Keziban Çapar Gümüş, Lütfullah Kerim Gümüş, Herdem Eyüpoğlu ve Akmaral Abdyldaeva, helikopterlerle bulundukları yerden alınarak hastanelere götürüldü. 

İLK KEZ BİNMİŞ 

Kazada hayatını kaybeden Memiş Gümüş’ün olaydan yaralı olarak kurtulan eşi ve iki çocuğuyla ilk kez teleferiğe bindikleri ortaya çıktı. Aydın’ın Söke ilçesinden ailesiyle bayram tatiline geldiği öğrenilen Gümüş’ün hakimlik yaparken FETÖ soruşturması kapsamında meslekten ihraç edildiği öğrenildi. Memiş Gümüş’ün cenazenin bugün Söke’de toprağa verileceği kaydedildi. 

Kazanın ardından durdurulan teleferik hattı üzerindeki kabinlerde mahsur kalan yurttaşların kurtarılması için çalışma başlatıldı. Kurtarma çalışmaları bazı noktalarda ekipler tarafından halatla yapıldı. Tahliye sırasında bazı yurttaşların daha yaralandığı belirtildi. 24 kabinde bulunan son kişi dün saat 16.00 sıralarında kurtarıldı.Kurtarma çalışmaları 22,5 saat sürdü. Helikopterle bulundukları kabinden kurtarılan Nasima Sayed Aslan "Kabinde 7 kişiydik. Gece hava çok soğuktu" dedi. İstanbul’dan tatil için Antalya’ya gelen Hatice Polat ve ailesi helikopter yardımıyla kurtarıldı. Kurtarılmasının ardından yeri öpen Polat, yakınlarına sarıldı. Birden elektriklerin kesildiğini ve takla atmaya başladıklarını anlatan Polat, "Dört beş takla attık sonra ne olduğunu hatırlayamadım. Geceyi çok kötü geçirdik, çok korktuk, çocuklar vardı yanımızda, çocuklar bilinç kaybına uğradılar. Burada 7 saat kalmak işkence gibiydi. Her saniye sallanıyor, sürekli aynı korkuyu yaşıyorsun, çok zor, anlatılmaz bir şeydi. Çok travma yaşadık, bu travmadan nasıl kurtulabileceğimizi bilmiyorum" dedi. 

KAZA NEDENİ VİDA KIRIĞI  

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç,  olayla ilgili adli soruşturma başlatıldığını, 5 kişilik bilirkişi heyetinin görevlendirildiğini kaydetti. Tunç, teleferik hattını işleten firma ile bakım ve onarımından sorumlu çalışanlarının da aralarında yer aldığı 13 şüpheli hakkında gözaltı kararı verildiğini açıkladı. Tunç, detaylı olay yeri inceleme ve keşif çalışması yapıldığını belirterek "Bilirkişi heyetinin hazırladığı ön raporda olayın teleferiğin taşıyıcı direklerinin bağlantı noktalarında yer alan bağlantı elemanlarının yetersiz olması/korozyona uğraması ve taşıyıcı direklerde yer alan makara sistemlerinin hasarlı olması nedenleriyle taşıyıcı direğin bağlantı noktasından kırıldığı değerlendirilmektedir" açıklamasını yaptı.  

AFAD Başkanı Okay Memiş, kazanın direğin tepesindeki vida kırığı nedeniyle meydana geldiğini söyledi. Memiş " Çalışmalar devam ediyor. Bizim gözlemlerimiz ve analizlerimiz neticesinde teleferik direğinin tepesindeki bir kırık, yani sağlam duran bir direğin tepesinde bir vida kırığı gibi tespit ettiğimiz kırık neticesinde bu kazanın meydana geldiğini ifade etmek isterim” dedi. 

‘BAKIMLARI YAPILDI’ 

Kaza sonrası olay yerine giden CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, bakım ve onarımlarıyla ilgili inceleme yaptıklarını belirterek özetle şunları söyledi: "Teleferik sistemiyle ilgili olarak hem yıllık bakımlarını hem aylık bakımlarını aynı zamanda da haftalık bakımlarını yapmak üzere akredite olmuş, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylanmış ve sertifikalandırılmış bir uzman şirkete bakım onarımlarını yaptırmıştır. Son yaptırdığı yıllık bakım 19 Şubat-4 Mart 2024 tarihleri arasındadır. Aynı zamanda da yine haftalık ve aylık bakımlar da yapılmıştır." Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ise “Bahse konu şirketin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından teleferiğin bakımını yapmak üzere onaylanması veya sertifikalandırılması söz konusu değildir” dedi.  

*** 

Mevzuat değişikliğine gidilmeli 

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Antalya Şube Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. İbrahim Atmaca, BirGün’e yaptığı değerlendirmede teleferiklerin denetimlerinin tıpkı asansörlerde olduğu gibi özel şirketler tarafından da yapıldığını belirterek, bu denetimlerin kamu tarafından yapılması gerektiğini söyledi. Atmaca, "Bu tür kazalarda bizim kaldırma iletme ekipmanlarında belki teleferik değil ama yürüyen merdiven, asansörde genellikle gördüğümüz bakımda ihmal edilen noktalar oluyor. " 

Teleferik gibi tesislerin bakımların TS EN 1709 standardına göre yapılması gerektiğini vurgulayan Atmaca "Bunun aylık, yıllık büyük bakımları ve her gün yapılması gereken bakımları var. Bunlar genellikle yapılıyor. Bakım zaten özel firmalar tarafından yapılıyor. Ama bakımın ne kadar doğru yapılıp yapılmadığını gösterecek olan bir periyodik kontrol var.

Bu periyodik kontrollerin kamusal alanda kalmasını, mevzuatın bu yönde kesinlikle değişmesini istiyoruz. Piyasanın vicdanına terk edilmemesi lazım. Kâr amacı gütmeyen kamu kuruluşları tarafından yapılmasını önemsiyoruz" dedi. Denetimlerin Makine Mühendisleri Odası gibi kurumlar tarafından yapılması gerektiğini anlatan Atmaca, şöyle devam etti: "Kâr amacı gütmüyoruz. Bu periyodik kontrolleri kamusal alanda rahatlıkla yapabileceğimizi ifade etmek istiyoruz. Daha fazla acı çekmemek için mevzuatta bir değişikliğe gidilmesi gerek. Bu denetimler kamusal alana çekilmeli. Özel şirketler tarafından yapılan bakımların ne kadar dikkatli ve ideal bir şekilde yapıldığını açık gösteren bir veri periyodik kontrol. Aynı asansörler de öyle. Hatta arabalarımız da özel yetkili servisler ve firmalar tarafından bakımları yapılıyor. Ama bir de ne oluyor araçlarımız muayeneye gidiyor belli periyotlarda. Ya da asansörlerimiz yılda bir defa A tipi muayene kuruluşu tarafından denetleniyor. Bu kontroller kesinlikle A tipi muayene kuruluşları tarafından ve kamu kuruluşları tarafından yapılırsa bunların daha fazla yaşanmayacağı kanaatindeyiz. Aşırı yükten bahsediliyor bazı noktalarda. Aşırı yükü tabii ki tasvip etmeyiz ama şu da bir gerçektir. Bir kabine bir kişi fazla bindi diye arıza yapar ama kaza yapmaz. Bakımı ve periyodik denetimi yapılmışsa arıza verir ama kaza yapmaz." 

Bölgede heyelan riskinin çok olmayacağını anlatan Atmaca "Bölge kayalık yapıda. Toprağın kayması için yağış olması lazım ve toprak zemin yok denilecek kadar az" dedi. 

*** 

2 yıl önce işçi ölmüş 

Facianın yaşandığı teleferikte 7 Mayıs 2022 tarihinde 30 metre yükseklikteki teleferik kabinlerinin bakımını yapan 26 yaşındaki işçi Enes Temel düşerek hayatını kaybettiği ortaya çıktı. Kazanın ardından soruşturma başlatıldı. AFAD Başkanı Okay Memiş, teleferik hattındaki 5’inci direğin heyelan nedeniyle kırıldığını söyledi.