3 yılda 605 bin işçiye Kod-29 zorbalığı
Salgın sürecinde gündeme sık sık yansıyan Kod-29 uygulamasının kamuoyundan tepki çekmesi üzerine SGK halktan sakladığı verileri paylaştı. Buna göre son 3 yılda 605 bin işçi bu kodla tazminatsız işten çıkarıldı.
Emek Servisi
Salgın sürecinde, gündeme sık sık yansıyan Kod-29’la işten çıkarmalara yönelik kamuoyunun tepkisi dinmeyince SGK halktan sakladığı verileri açıklamak zorunda kaldı. SGK’nın yaptığı açıklamaya göre 2018'de 233 bin 430, 2019'da 194 bin 524, 2020'de 176 bin 662 işçi Kod-29 ile işten çıkarıldı.
SGK verilerine göre en dikkat çeken yıl 2018 oldu. İşçiyi tazminatsız işten atmaya yarayan ve işvereni bütün tazminat yükünden kurtaran Kod-29’a, en çok 2018 yılında başvuruldu. Bu yılın özelliği kur dalgalanmaları, dolar krizi, iflaslar ve konkordatolar. 2018 yılında irili ufaklı birçok şirket küçülmeye gitti. Bazıları iflas etti.
Yaşanan kriz nedeniyle yüz binlerce işçi işsiz kaldı. Yurdun birçok ilinden tazminatını alamadan işsiz kalan işçilerin haberleri geldi. Hatta bu öyle bir boyuta uzandı ki turizm ve otelcilik sektöründe tekelleşen ETS Tur’un sahibi olan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un kardeşinin şirketinde de benzer durum yaşandı. Bakan kardeşi Murat Ersoy sahibi olduğu Atlas Jet’i 2018 yılında yaşanan krizin ardından toparlayamadı ve 2020 yılında batırdı. Arkasında milyonlarca borç bırakan Ersoy, işçilerin de tazminatlarını ödemedi. Hatta bazı işçileri aylarca bedava çalıştırdı. İşçilerin hukuk mücadelesi hâlâ devam ediyor.
Suç varsa dava bilgileri neden paylaşılmıyor
Kod-29’a dair bir diğer soru ise suç işlediği gerekçesiyle işten atılan işçiler hakkında yasal süreç başlatılıp başlatılmadığı yönünde. Cinsel taciz, uyuşturucu kullanmak, hakaret etmek, hırsızlık yapmak gibi suçların hepsinin yasal yaptırımları var. Ancak bu suçlamalarla işten atılan kaç işçiyle ilgili yasal süreç başlatıldığı henüz bilinmiyor. Açıkçası, kamuoyuna sadece Kod-29 ile işten atılan işçilerin suçsuzluğunu ispatlamak ve işe iade için açtığı davalar yansıyor.
Öte yandan DİSK, CİMER'e yaptığı başvuru üzerinden SGK'dan elde ettiği 2020 yılına ait Kod-29 rakamlarını paylaşmıştı. DİSK'in açıklamasına göre de 2020 yılında 176 bin 662 işçi Kod-29'la işten çıkarıldı. Veriler kamuoyunun büyük tepkisini çekti. Bunun üzerine SGK son 3 yıllık verileri paylaştı. Verilerin şimdiye kadar neden gizli tutulduğu ise henüz yanıt bulmuş değil.