55 yılda sadece bin 881 yeni taksi

Deniz GÜNGÖR

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) geliştirdiği ve megakentte yetersiz kalan taksi sayısını artıracak olan İTaksi Projesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) tarafından aylardır engelleniyor. İBB’nin 5 bin taksi talebiyle başladığı proje, bakanlık temsilcilerinin çoğunlukta olduğu UKOME’de tam 7 defa reddedildi.

İstanbul’da yaşayan yurttaşların taksi bulma konusunda yaşadığı sıkıntılar ise defalarca sosyal medyada gündem oldu. Avrupa genelinde nüfusa kıyasla taksi oranları incelendiğinde İstanbul’da, taksi sayısı nüfusa kıyasla yetersiz kalıyor.

1965 yılında 2.2 milyon nüfusa sahip İstanbul’da 15 bin 514 taksi bulunuyordu. 2020 verilerine göre İstanbul’u nüfusu 15 milyon aştı ama taksi sayısı aradan geçen 55 yılda ve nüfusun katlanarak artmasına rağmen sadece bin 881 artarak 17 bin 395 oldu.

İstanbullular tarafından 2019 yılında beyaz masaya taksiler ve taksi şoförleri ile ilgili toplam 103 bin 669 şikayet yapıldı. Şikayetlerin çoğunu yol ve yolcu seçme, trafik kural ihlali, yolcuya kaba davranılması, kısa mesafe diyerek yolcu almama ve fazla ücret alınmasından oluşuyor.

6 BİN TAKSİYE İHTİYAÇ VAR

İstanbul’da ulaşımda yetersiz kalan taksi sayıları da verilere yansıdı. İstanbul’da 1991 yılında 7 milyon nüfusa karşılık 16 bin 901 taksi bulunuyordu. 1998 yılında ise 8 milyon nüfusa karşılık kayıtlı 17 bin 395 taksi vardı. 2020 yılı verilerine göreyse, İstanbul’un nüfusu 15 milyonu aşarken şehir içerisinde faaliyete devam eden taksi sayısında 1998 yılı ile aynı kalarak 17 bin 395 olarak devam etti. Ulaşım ana planı göz önüne alındığında ise 2023 yılına kadar ise İstanbul’a 6 bin 184 adet taksi gerekiyor.

Avrupa ülkelerine göre nüfus ve taksi sayıları kıyaslandığında, İstanbul’un bu oranların gerisinde kaldığı dikkat çekiyor. Fransa’nın başkenti Paris’te 6 milyon nüfusa kıyasla 18 bin 524 taksi bulunurken her bin kişiye düşen taksi sayısı 2,73 ve taksi başına düşen kişi sayısı ise 366. İngiltere’nin başkenti Londra’da da durum farksız değil. 8 milyon nüfusluk şehirde 20 bin 136 taksi bulunurken her bin kişiye düşen taksi sayısı 2,26, taksi başına düşen kişi sayısı ise 442 oldu. Almanya’da 3 milyon nüfuslu başkent Berlin’de ise 7 bin 500 taksi bulunurken her bin kişiye düşen taksi sayısı 2,10, taksi başına düşen kişi sayısı da 500 oldu.

İBB ENGELLENİYOR

İstanbul içerisinde yurttaşlara ve taksi şoförlerine daha iyi bir hizmet sunmak adına İTaksi Projesi’ni hayata geçirmeye çalıştıklarını aktaran İBB Ulaştırma Daire Başkanı Utku Cihan BirGün’e konuştu. Cihan, “İBB’nin yapmak istediği birçok projede olduğu gibi bilinçli olarak engellendiğimizi düşünüyoruz” ifadelerini kullandı. İBB’nin taksileri kurumsallaştırmak adına başlattığı İTaksi Projesi için 5 bin yeni taksi talebinin UKOME tarafından engellendiğini söyleyen İBB Ulaştırma Daire Başkanı Utku Cihan, “Biz 5 bin taksi ile bu projeye başlamıştık ancak uzun süredir kabul edilmediği için bin taksiye indirdik ve bunu kabul ettirmeye çalışıyoruz” dedi. İstanbul’da yaşayan yurttaşlar için bir sorun haline gelen yetersiz taksi sayısının giderilmesi için adım attıklarını söyleyen Cihan, “Bu projenin İstanbul için ne kadar gerekli olduğunu söylemeye devam edeceğiz. UKOME’nin bu projeyi onaylaması gerekiyor ancak 7 kez onay alamadık. Projenin neden kabul edilmediğini bilmiyoruz” diye konuştu.

BEŞ KURUM KATILIYOR

UKOME yönetmeliğinin 2020 Şubat ayında değiştirilmesinin ardından İstanbul’da taksiye ihtiyaç duyulmadığının söylendiğini aktaran Cihan, “UKOME’nin yapısı değişmeden önce taksinin ihtiyaç olduğu söyleniyordu. Ancak, nedense seçimden sonra taksi ihtiyacı var diyenler şimdi de yok diyor. Biz bunu anlamlandıramıyoruz” ifadelerini kullandı. Son İstanbul seçiminden önce UKOME’de 10 bakanlık, 11 İBB ve 1’de esnaf temsilcisi olduğunu hatırlatan Cihan şöyle konuştu: “Oy eşitliği sağlandığında ise UKOME Başkanı yani İBB Başkanının oyu iki kere sayılır böylece belediyenin istediği olurdu. Değişiklikle beraber bakanlıklara bağlı ulaşımla doğrudan ilgili olmadığını düşündüğümüz 5 kurum katılarak buradaki sayısal çoğunluk belediyenin aleyhine döndürüldü. Ya biz ikna edemiyoruz ya da ortada başka şeyler var. Şu an ki yapı İBB’nin yapmak istediği birçok projede olduğu gibi bilinçli olarak engellendiğini düşünüyoruz.”

PLAKALAR DEĞERLENDİ

Taksi plakalarının 30 yılda altından iki kat daha değerlendiğini söyleyen Cihan, “İBB olarak biz bu değeri düşünmüyoruz çünkü bizim amacımız hizmet vermek. Taksiyi bir sermaye olarak görüyorlar” ifadelerini kullandı. “Daha önce 400 bin liraya alınan taksi plakası şu an içerisinde yaklaşık 2,6 milyon civarında” diyen Cihan, “Artan fiyat nedeniyle taksi, yatırımcısına kazandıran bir meta haline dönüşmüş durumda” dedi. İTaksi projesi ile taksi plakalarını kamunun elinde tutmak istediklerini söyleyen Cihan, şöyle konuştu: “Plaka kamuda olunca şoförler belediye çalışanı olacak, şoför ve araç arasında bir bağlantı olmayacak, şoför maaşlı olarak çalışacak ve sigortası her ay yatacak. Şoförün böylece kısa mesafe olduğu için müşteri almamak, müşteriyi uzun yollardan dolandırmak gibi durumlara zaten tenezzül etmeyecek. Sistem bütün dünyada böyle yönetiliyor ve biz de buna ulaşmaya çalışıyoruz.”

TAKSİCİLER KABUL ETMİYOR

İstanbul’da yetersiz kalan taksiler için başlatılmak istenen İTaksi Projesi’ne Taksi Sahipleri Derneği’nden tepki gelmişti. Geçtiğimiz haziran ayında konuşan, İstanbul Taksiciler Odası Başkanı Eyüp Aksu, “İBB’nin 5 bin yeni taksi projesini kabul etmiyoruz” demişti.

Yeni taksi projesine karşı çıktığını vurgulayan ve merkezi İzmir’de olan Taksi Sahipleri Derneği Başkanı Mustafa Pala ise “Kesinlikle kiralık araca karşıyız. Türkiye genelinde 100 bin ticari taksi var. İstanbul’da ise sadece 18 bin. İmamoğlu İstanbul’da 5 bin aracı elektronik olarak tek tip giydirecek, peki 18 bin araca ne olacak?” ifadelerini kullandı.