6 soruda dijital Schengen vizesi: Ne değişecek?
AB Konseyi'nde yapılan yeni düzenleme ile Schengen vizesi için interrnet üzerinden başvuru yapılabilecek.
Avrupa Birliği (AB) Konseyi Schengen vizesi için internet üzerinden başvuru yapılmasına olanak tanıyan yeni düzenlemeyi kabul etti.
Buna göre gerekli altyapı oluşturulacak ve Schengen vizesine tabi ülkelerin vatandaşları belli koşullar altında online vize başvurusunda bulunabilecek.
Avustralya ve Kanada'da da yürürlükte olan uygulama ile vize başvurusunda belgeler online olarak yükleniyor, sadece parmak izi için başvuru merkezlerine gidiliyor.
Mashable Türkiye, Dijital Schengen vizesine dair merak edilen soru ve yanıtları derledi.
1- Konsolosluk ya da büyükelçiliklere gitmenizi gerektirecek olan koşullar neler?
İlk kez Schengen ülkelerine seyahat edecek olanlar ile biyometrik bilgilerinin süresi dolan başvuru sahiplerinin konsolosluk, büyükelçilik veya vize başvuru merkezlerine, biyometrik belgelerini bizzat ibraz etmeleri gerekecek. Bu işlemler için internet üzerinden randevu alınabilecek.
2- AB dijital vizeyle ne hedefliyor?
Kağıt israfı ve veri güvenliği gibi konularda online başvuruların büyük fayda sağlaması beklenirken başvuru sahipleri gönderdikleri tüm vize başvurularına tek bir hesaptan erişebilecek.
18 Haziran 2022'de X'te bir Türk kullanıcının vize başvuru sürecindeki kağıt israfına dikkat çeken paylaşımı sosyal medyada ses getirmişti.
Vizeler yeni düzenlemeye göre kriptografik olarak imzalanmış 2 boyutlu barkod şeklinde dijital formatta verilecek. Bunun sahte ve çalıntı vize etiketleriyle ilgili güvenlik risklerini en az indirmesi bekleniyor.
Sıkıcı bürokratik sürecin gelişmesi gerektiğini söyleyen Avrupa Komisyonu İçişlerinden Sorumlu Üyesi Ylva Johansson, “AB'ye Schengen vizesiyle gelenlerin yarısı vize başvurusunu külfetli buluyor, üçte biri vize almak için uzun mesafeler kat etmek zorunda kalıyor. AB'nin, AB'ye seyahat etmek için kısa süreli vize gerektiren 102 ülkenin vatandaşlarına yönelik hızlı, güvenli ve web tabanlı bir AB vize başvuru platformu sağlamasının zamanı geldi” ifadelerini kullanmakta.
3 - Dijital vize başvuruları ne zaman yürürlüğe girecek?
AB Konseyi, her üye ülkeye ait ulusal portalları aşamalı olarak kaldıracak ve bunları AB düzeyinde tek bir platforma dönüştürecek. Uygulama yürürlüğe girdikten sonra 5 yıl içinde ulusal platformların aşamalı olarak kaldırılacak. AB Seyahat Bilgileri ve Seyahat Yetkilendirme Sistemi (ETIAS) üzerinden dijital başvuru platformun geliştirilmesi 2024'te başlayacak.
Başvuruların 2026'dan itibaren başlaması öngörülüyor. 5 yıllık geçiş döneminin ardından tüm üye ülkeler 2031'de dijital başvuru sistemini kullanmaya başlayacak.
27 Nisan 2022'de Avrupa Komisyonu tarafından sunulan önergenin ardından konu ete kemiğe büründü; AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu, vize başvurularının dijitalleşmesine ilişkin resmi mutabakata ilk kez 13 Haziran 2023'te vardı. Tam beş aylık sürecin ardından Konsey, prosedürün uygulanması için yeşil ışık yaktı.
4 - Nasıl başvuru yapılacak?
Kişiler sistemde güvenli bir hesap oluşturacak. Bu hesap üzerinden başvuru formu doldurulacak, kişiler istenen belgeleri yükleyecek. Daha sonra vize ücreti de internet üzerinden ödenecek. Sistem, başvuruyu otomatik olarak seyahatin varış noktasındaki Schengen ülkesine yönlendirecek.
Başvuru sahipleri başvurularının durumlarını platform üzerinden takip edebilecek.
5 - Bizler için ne değişecek?
Bir nebze kolaylık dışında belge ve değerlendirme koşullarında bir değişiklik olmayacak. Gerekli koşullara sahip olmayan kişilerin başvurusu reddedilecek. Yani işin dijitalleşmesi “vize almayı” değil, “vizeye başvurma ve başvurunun değerlendirilme sürecini” kolaylaştıracak.
6 - Peki ya aracı kurumlar? Uzmanlar ne söylüyor?
Türkiye’de İtalya ve Almanya Büyükelçilik ve Konsolosluklarının vize başvuruları için resmi olarak yetkilendirdiği tek kurum olan iDATA'ya ulaştığımızda kendilerine henüz bu düzenlemeye dair ya da söz konusu düzenleme çerçevesinde birtakım hazırlıklar yapmalarına ilişkin bir bilgilendirme yapılmadığını ifade etti.
Danışmanlık hizmeti veren bir kurumda çalışan Ayşe Şimşek ise söz konusu düzenlemenin başvuru sahipleri için oldukça faydalı olacağını ifade ediyor ve Covid döneminde yaşanan aksaklıklara dikkat çekiyor. Zaten AB'nin kararını etkileyen faktörlerden bir tanesi de Covid döneminin getirdiği zorluklardı.
AB Konseyi, düzenlemenin gerekçeleri arasında “pandeminin vize işlemlerini önemli ölçüde yavaşlatması nedeniyle daha fazla dijital prosedüre ihtiyaç doğmasını” da gösteriyor.
Şimşek, aynı zamanda kağıt israfına da dikkat çekerken, “Çok fazla kağıt israf ediliyor ve bu belgeler konsolosluklarda arşivlendiği için yerden de tasarruf edilecektir” diyor. Şimşek resmi aracı kuruluşlarla ilgili olarak da “Buralarda çok sayıda personel çalışıyor. Buradaki personel sadece ilk kez başvuranların ya da biyometrik bilgi süresi dolanların parmak izlerini almaya yarayacaksa bu bir personel fazlası oluşturabilir” yorumunda bulunuyor.