ABD, Türkiye’ye yaptırım paketini bugün açıklayabilir: Hafif düzeyde tutulacak

ABD ile Türkiye arasındaki S-400 krizi ardından gündeme gelen yaptırımların devreye girebileceği iddia ediliyor. Uluslararası haber kuruluşları ve ABD medyasında yer alan haberlere göre, ABD Başkanı Donald Trump, yaptırım paketine imza attı. Bugün açıklanması beklenen yaptırımların ‘hafif tedbileri’ içereceği öne sürülüyor.

Daha önce Türkiye’ye yaptırımı da öngören 740 milyar dolarlık savunma bütçesine onay vermeyeceğini belirten Trump, “Temsilciler Meclisi'ndeki Cumhuriyetçilerin, oldukça zayıf olan ve benim veto edeceğim Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’na (NDAA) ‘hayır' oyu vereceğini umuyorum” ifadesini kullanmıştı.

Ancak Bloomberg’ün haberine göre ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Trump’ı ikna etti, ABD Başkanı pakete imza attı.

Beyaz Saray’dan konuyla ilgili bir açıklama gelmezken, Bloomberg’e konuşan kaynaklar yaptırımların kime uygulanacağı ve kapsamı hakkında bilgi vermedi. Ancak yaptırımların ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası (CAATSA) kapsamında uygulanacağı belirtildi.

REUTERS: SSB BAŞKANI’NA UYGULANACAK

Öte yandan ikisi ABD'li yetkili olmak üzere konu hakkında bilgi sahibi dört kaynağın Reuters'a verdiği bilgiye göre yaptırımlar Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığı (SSB) ve SSB Başkanı İsmail Demir'e uygulanacak.

Reuters'a konuşan üst düzey Türk yetkili, “Yaptırımlar sonuç vermez. Ters etki yapar. İlişkilere zarar verir. Türkiye bu sorunların diplomasi ve müzakere yoluyla çözümünden yanadır. Tek taraflı dayatmaları kabul etmeyiz” dedi.

ABD MEDYASI: SINIRLI OLACAK

Wall Street Journal gazetesi de, Trump'ın yürürlüğe sokmayı planladığı yaptırımların bazı kişi ve kuruluşları hedef almasının beklendiğini belirtti.

Foreign Policy'nin web sitesinde yer alan ve konuya yakın iki kaynağa dayandırılan haberde de yaptırım paketinin "yumuşak olmasının" beklendiği aktarıldı.

Bu habere göre de, yaptırımların Cumhurbaşkanı Erdoğan, ailesi ya da bankalar yerine, Savunma Sanayii Başkanlığı ve kurumun Başkanı İsmail Demir'e yönelik olacağı tahmin ediliyor.

UYGULANABİLECEK YAPTIRIMLAR

Trump’ın onayladığı tasarıda, Trump’tan Türkiye’ye 30 gün içinde CAATSA’da yer alan 12 yaptırımdan en az beşini uygulaması talep ediliyordu.

CAATSA kapsamında, yaptırım uygulanan kişi ve kurumlara ihracat-ithalat bankası desteğinin kesilmesi, ABD ve uluslararası mali kuruluşlarından kredi verilmemesi, mali kurumlara ABD Merkez Bankası ile doğrudan alışveriş yapma izni verilmemesi, döviz üzerinden işlem yapılmasının yasaklanması gibi yaptırımlar yer alıyor.

Trump, 2017'de kendi imzasıyla yürürlüğe giren CAATSA yaptırımlarının Türkiye'ye karşı uygulanmasını daha önce engellemişti.

ABD Temsilciler Meclisi, Türkiye'ye yaptırım uygulanmasını da içeren 740 milyar dolarlık Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa Tasarısı'nı (NDAA) bu hafta içinde ezici bir çoğunlukla kabul etti. Tasarının Senato'da da üçte ikiden fazla bir çoğunlukla kabul edilmesi halinde Trump da yaptırımları uygulamak zorunda kalacak.

Tasarıda Türkiye ile ilgili bir diğer önemli madde de F-35 savaş uçaklarıyla ilgili.

NDAA, Türkiye'nin satın aldığı ancak S-400 sonrası programdan çıkartılmasıyla teslim edilmeyen altı adet F-35 uçağının ABD Hava Kuvvetleri tarafından kullanılmasına da onay veriyor.

CAATSA YAPTIRIMLARI NELER?

1 – ABD Başkanı ABD Eximbank'ı (ithalat-ihracat bankası), yaptırım uygulanan kişinin ülkeden mal ve hizmet ithal etmesiyle ilgili sigorta ve garanti edinimi ile kredi uzatımı konularında onay vermemesi için yönlendirebilir.

2 – ABD Başkanı ABD hükümetine, yaptırım uygulanan kişinin ülkeden herhangi bir dayanıklı mal veya teknoloji ithal etmesine izin verecek lisans veya yetki belgesi vermemesi yönünde direktif verebilir. Bu maddenin kapsamına askeri mühimmat ve nükleer bağlantılı malzemeler de giriyor.

3 – ABD Başkanı, ABD'deki finans kurumlarına yaptırım uygulanan kişiye kredi vermeme yönünde direktif verebilir. Buna göre, yaptırım uygulanan kişi ABD'den toplamda en fazla 10 milyon dolar kredi kullanabilir.

4 – ABD Başkanı, uluslararası finansal kuruluşlarındaki (IMF, Dünya Bankası gibi) ABD'li üst düzey yöneticilere, yaptırım uygulanan kişiye kaynak aktarılmaması için görüş bildirmeleri veya bu kuruluşların, yaptırım uygulanacak kişinin faydasına olabilecek kredi verme kararlarına karşı oy kullanmaları yönünde direktif verebilir.

5 – Yaptırım uygulanan taraf finans kurumuysa, bu kurumun ABD piyasasındaki işlemleri kısıtlanırken, ABD devlet tahvillerine erişimi engelleniyor.

6 – ABD yönetimi yaptırım uygulanan kişiden mal ve hizmet tedarik etmeyi durdurabilir.

7 – ABD Başkanı, ABD'nin yetki alanı dahilinde, yaptırım uygulanan kişinin faydasına olacak herhangi bir döviz alım-satım işlemi yapmasını engelleyebilir.

8 – ABD Başkanı, ABD'nin yetki alanı dahilinde, yaptırım uygulanacak kişinin faydasına olacak bir ödeme veya kredi aktarımının finansal kuruluşlar arasında veya finansal kuruluşlar aracılığıyla ya da finansal kuruluşlara yapılmasını engelleyebilir.

9 – Yaptırım uygulanan kişinin ABD'de mülk edinmesi ve bir mülkle ilgili her türlü işlemi yapması engellenebilir.

10 – ABD Başkanı, ABD'li bir kişi veya kurumun yaptırım uygulanan tarafa yatırım yapmasını veya her türlü tahvil ürünü almasını engelleyebilir.

11 – ABD Başkanı, ABD Dışişleri Bakanlığı'na, kapsamı Başkan tarafından belirlenmek üzere yaptırım uygulanan tarafla ilgili kişilere vize kısıtlaması getirmesi için direktif verebilir. Başkan ABD İçgüvenlik Bakanlığı'na bu kişilerin ülkeden çıkarılması talimatını da verebilir.

12 – ABD Başkanı, yaptırım uygulanan tarafın yöneticilerine ve yetkililerine bahsedilen yaptırımları uygulayabilir.