Adaletsiz vergiler ücretleri kemirdi
Çalışanlar yüksek enflasyonun yanı sıra adaletsiz vergi yükü altında eziliyor. Temmuzda alınan ücret zamları gelir vergisine gitti. Bir çalışanın sene başında ödediği bin 300 TL gelir vergisi, bu ay 3 bin 500 TL’ye çıktı.
Emek Servisi
DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR), hazırladığı yeni bir araştırma, ücretlerin yaklaşık üçte birinin vergi ve kesintilere gittiğini ortaya koydu. ‘Adaletsiz Vergi Ve Kesintiler Ücretleri Nasıl Kemiriyor?’ başlıklı araştırmada, temmuzda ücretlere yapılan ara zamların gelir vergisine gittiği; çalışanların bir yandan yüksek enflasyon bir yandan adaletsiz vergi ve kesinti yükü altında ezildiği vurgulandı. Araştırmaya göre, 2023 Ocak’ta yaklaşık 1.300 TL gelir vergisi ödeyen bir çalışanın, 2023 Ekim'den itibaren ödediği gelir vergisi tutarı 3 bin 500 TL’ye çıktı. Ücretliler üzerindeki vergi ve kesinti yükü Ocak 2023'te yaklaşık yüzde 22 iken, 2023 Ağustos'tan itibaren yaklaşık yüzde 30’a yükseldi. 2023 Ocak’ta 4.350 TL olan vergi ve kesinti toplamı 2023 Mayıs’ta 5.100 TL’ye, 2023 Temmuz’da 6.378 TL’ye ve 2023 Ekim’den itibaren ise 7.295 TL’ye yükseldi.
DİSK-AR çalışanların gelir vergisi yükünün artmasının nedenlerini, "Gelir vergisi oranlarının çok yüksek olması, asgari ücret istisnasının matrahtan değil gelir vergisinden indirim yoluyla uygulanması, gelir vergisi tarife dilimlerinin düşük tutulması ve böylece çalışanların kısa sürede bir üst vergi tarife dilimine girmesi" olarak açıkladı.
Gelir vergisi tarife dilimleri ve oranları adil biçimde düzenlenmediğinden çalışanların üzerindeki vergi yükünün artığına dikkat çeken DİSK-AR, "Yüksek enflasyon nedeniyle çalışanlar çok daha hızlı biçimde ikinci ve üçüncü vergi dilimlerine giriyor. Çalışanlar nisan ve mayıs aylarında ikinci vergi tarife dilimine (yüzde 20), ağustos ve eylül ayında ise üçüncü tarife dilimine (yüzde 27) giriyor ve ciddi kayıplara uğruyor" tespitine yer verildi.
Çalışmada DİSK’in gelir vergisi ve kesintiler konusundaki talepleri ise şöyle sıralandı:
- Gelir vergisi ilk vergi tarife oranı ücretlilerde yüzde 10’a düşürülmelidir.
- Gelir vergisi tarife dilimleri yeniden değerleme oranında artırılmalıdır.
- Asgari ücret istisnası vergiden indirim değil, matrahtan indirim yoluyla uygulanmalıdır.
- İşverenlere uygulanan 5 puan SGK prim desteği çalışanlara da uygulanmalıdır.
- Damga vergisi kaldırılmalıdır.
∗∗∗
FABRİKALARDA VERGİ EYLEMİ
DİSK üyesi işçiler, fabrikalarda vergide adalet gündemiyle eylem düzenledi. Manisa’da Schneider işçiler fabrika içinde eylem yaparak vergi adaletsizliğine tepki gösterdi. Fabrikalarda yapılan eylemlerde işçiler sık sık, “Vergide adalet istiyoruz”, “Sermayeye değil, emekçiye bütçe” sloganları attı.
