Afrin'e operasyon, ABD'nin ordu girişimi... Bölgede tansiyon en üst seviyede

Türkiye’nin Afrin’e yönelik sınırötesi operasyon gerçekleştireceği yönündeki açıklamaları ve ABD’nin Türkiye sınırında 30 bin kişilik ordu kuracağı iddiaları bölgedeki tansiyonu en üst seviyeye çıkardı. ABD Dışişleri Bakanı Tillerson konuyla ilgili açıklamasında “Böyle bir niyetimiz yok, yanlış anlaşıldık” dedi. Ancak, Tillerson bölgede neler yapacaklarına dair net bir açıklama yapmadı. Tillerson’un bu sözleri Ankara’da geniş yankı buldu. Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık ve Dışişleri Bakanlığı tarafından peşpeşe gelen açıklamalarda ABD’nin ne yapacağına karar vermesi gerektiğinin altı çizilirken Afrin operasyonunun gerçekleştirileceği belirtildi. PYD’nin kontrolündeki Afrin’e operasyon tartışmaları, bölge aktörlerince de yakından takip ediliyor. Suriye tarafından yapılan açıklamada “Afrin müdahalenin içişlerine müdahale olacağı ve karşılık verileceği” ifade edildi. Öte yandan MİT Müsteşarı Hakan Fidan ile Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar, resmi temaslar için Rusya’ya gitti.

ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın, Suriye’de ‘Sınır Güvenlik Gücü’ planı hakkındaki haberlerle ilgili olarak, “Türkiye’ye bir açıklama borcumuz var. Bu, tamamen yanlış resmedilmiş ve yanlış tanımlanmış bir durum ve bazı kişiler yanlış konuşmuş. Herhangi bir sınır güvenlik gücü kurmuyoruz” değerlendirmesini yaptığı bildirildi.

Tillerson, ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Stanford Üniversitesi’nde verdiği konferansın ardından Washington’a dönerken uçakta basın mensuplarına açıklamalarda bulundu. Suriye’nin kuzeyinde sınır koruma birlikleri kurulacağı yönündeki haberlerle ilgili konuşan Tillerson, “Türkiye’ye bir açıklama borcumuz var. Bu, tamamen yanlış resmedilmiş ve yanlış tanımlanmış bir durum ve bazı kişiler yanlış konuşmuş. Herhangi bir sınır güvenlik gücü kurmuyoruz” yorumunu yaptı.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Kanada’nın Vancouver kentindeki Kuzey Kore toplantısında konuyu geniş bir şekilde konuştuklarını söyleyen Tillerson, ABD’nin Suriye’deki niyetinin “IŞİD’den kurtarılan bölgelerdeki yerel unsurlara eğitim vermek” olduğunu belirtti.

Tillerson, “Kuzeybatı Suriye’de ve Fırat Vadisi boyunca halen IŞİD saldırılarının olduğunu görüyoruz, dolayısıyla bu sadece daha fazla eğitim verme ve IŞİD’in kaçış yollarını kapatma çabasıdır” değerlendirmesini yaptı.

‘Türkiye’yi anlıyoruz’
Türkiye’nin verdiği tepkiye ilişkin de “Onların neden bu şekilde tepki verdiğini anlıyoruz” ifadesini kullanan Tillerson, bu konuda ABD Savunma Bakanı James Mattis ile aynı düşündüklerini de sözlerine ekledi. Pentagon sözcüsü Eric Pahon da yaptığı yazılı açıklamada, ABD’nin Suriye’deki yerel güçleri eğitmeye devam ettiğini, bunun ‘yeni bir ordu’ ya da ‘sınır koruma gücü’ olmadığını söylemişti.

Çavuşoğlu’ndan yanıt
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, CNN Türk’te katıldığı programda gündeme ilişkin soruları cevaplayarak değerlendirmelerde bulundu. ABD’nin “Suriye’de sınır birlikleri” hakkındaki açıklamalarından sonra, ABD Savunma Bakanı James Mattis ve Dışişleri Bakanı Rex Tillerson ile yapılan görüşmelerde rahatsızlığın çok açık ve net şekilde dile getirildiğini söyleyen Çavuşoğlu, “Kendileri gazetelerde çıkan bu haberlere inanmamamız gerektiğini söylediler. Ben de gazetelerden değil bazı askerlerden gelen açıklamalar olduğunu söyledim.” diye konuştu.

Çavuşoğlu, ABD’nin, Türkiye’nin yanı sıra Fransa gibi koalisyon ülkelerine Rakka operasyonundan sonra verilen silahların toplanacağı yönünde verdiği sözü tutmadığını belirterek, “ABD, bize Münbiç’te verdiği sözü tutmadı.” dedi.
Son açıklamadan sonra ABD’den somut adım beklediklerini söyleyen Çavuşoğlu, ABD’nin açıklamalarının ardından Türkiye’nin olası operasyonunun ertelenmeyeceğini söyledi.

İdlib’de hak ihlali var
Türkiye’nin Rusya ile birtakım konularda görüş ayrılığı olsa bile bilgi paylaşımı gibi konularda özellikle son 1,5 yıldır koordineli bir şekilde çalıştığını aktaran Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

“Şu anda İdlib bölgesinde rejimin sadece ihlali değil ilerlemesi de var. Bunların da durdurulması gerekiyor. Soçi meselesi var. Soçi’ye muhalefetin gidebilmesi için bu bölgedeki ihlallerin, ilerlemenin durdurulması gerekiyor. Bir tarafta çatışma varken, diğer tarafta rejimle muhalefetin müzakere yapması ya da bir araya gelmesi mümkün olmaz. Gerçekçi değil.”

Rusya meselesi
Bakan Çavuşoğlu, “Rusya olası Afrin operasyonuna karşı mı? Türkiye hava sahasını kullanabilecek mi?” sorusuna karşılık, Rusya’nın buna karşı olmaması gerektiğini belirtti. Türkiye’nin her zaman Suriye’nin toprak bütünlüğünü savunduğunu dile getiren Çavuşoğlu, bu çerçevede hava sahasının kullanılması konusunu Rusya ve İran ile görüştüklerine işaret etti. Çavuşoğlu, “Nasıl İdlib’e gözlemci yerleştirmemiz Astana Mutabakatı çerçevesinde olduysa havadan müdahale için yine bu koordinasyonu yapmamız gerekiyor. Ayrıca, Suriye’de birçok aktör var. Bu bölgede farklı ülkeler, pozisyonlar ve üsler var ve havadan müdahale için bu koordinasyonun da iyi yapılması lazım ki herhangi bir kaza yaşanmasın. Bunları da Moskova’da Genelkurmay Başkanımız ve arkadaşlarımız görüşecek.” şeklinde konuştu.

Saray’ın sözcüsü konuştu
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, olası Afrin operasyonuna ilişkin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar ile MİT Müşteşarı Hakan Fidan’ın Rusya ziyaretinin ardından ‘tablonun daha net görüleceği’ yorumunda bulundu. Kalın, “Türkiye, ulusal güvenliğine tehdit teşkil edecek her tür gelişmeye karşı, her tür tedbiri almıştır” dedi.
İstanbul’da gazetecilere açıklamalarda bulunan Kalın, Afrin operasyonuyla ilgili soruları yanıtladı. Kalın, ABD’den gelen ‘YPG ordusu yok’ mesajını, “Bu süreci yakından takip edeceğiz sözleriyle” değerlendirdi. Kalın, “Türkiye, ulusal güvenliğine tehdit teşkil edecek her tür gelişmeye karşı, her tür tedbiri almıştır. Bundan sonra da almaya devam edecektir” diye konuştu.

‘İzin vermeyeceğiz’
Konuya ilişkin Başbakan Binali Yıldırım da açıklama yaptı. Başbakan Binali Yıldırım, İçişleri Bakanlığı İl Emniyet Müdürleri Toplantısı’nda yaptığı açıklamada sınırda ‘terör ordusu’na izin verilmeyeceğini belirtti. Yıldırım, “Müttefikimiz olan ABD’nin Suriye’deki uygulamaları ne yazık ki müttefiklik hukukuna terstir, aykırıdır. ABD bölgenin geleceği konusundaki kafa karışıklığını ortadan kaldırmalıdır” dedi.

***

Suriye’den sert çıkış

Suriye Dışişleri Bakanı Yardımcısı Faysal Mikdad, “Türkiye’den Afrin’e yönelik herhangi bir askeri operasyon bir saldırı eylemi olarak değerlendirilecek” dedi. Mikdad, Türk savaş uçaklarının olası bir saldırısında Suriye hava savunmasının Türk uçaklarını vurmaya hazır olduğunu da söyledi. Mikdad’ın açıklamalarını Suriye Devlet Televizyonu duyurdu. Mikdad “Türk yönetimini uyarıyoruz. Eğer Afrin bölgesinde herhangi bir askeri operasyona girişirlerse bu Türk ordusu tarafından yapılmış bir saldırı eylemi olarak değerlendirilecek” dedi. Suriye Dışişleri Bakanı Yardımcısı Mikdad ayrıca “Eğer Türk savaş uçakları bir saldırıya girişirse Suriye hava savunması herhangi bir Türk uçağı hedefini yok etmeye hazır” ifadelerini kullandı.

***

Rusya: Türkiye’nin onayını bekliyoruz

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov, ay sonuda Soçi’de yapılacak Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’nin davetli listesinin hazırlandığını ve Türkiye’nin onayını beklediklerini söyledi. Sputnik’in aktardığı habere göre davetli listesinin hazır olduğunu ve Türkiye’den onay beklediklerini kaydeden Bogdanov, “Yarın (bugün) ve bir sonraki gün Türk ve İranlı partnerlerimizle davetli listesine son halini vermeyi ve Suriyeli katılımcılara davetiyeleri hemen dağıtmaya başlamayı umuyoruz” dedi. Bogdanov, Ankara’nın davetli listesiyle ilgili kararını bugün vermesini beklediklerini de belirtti. Bu arada Bogdanov, kongrenin tarihinin değiştirilmediğini ve daha önce açıklandığı gibi 29-30 Ocak’ta yapılacağını kaydetti. Bogdanov’a göre Soçi’de yapılacak toplantıda Rusya’yı Devlet Başkanlığı Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev, Türkiye’yi Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sedat Önal, İran’ı ise Dışişleri Bakan Yardımcısı Hüseyin Caberi Ensari temsil edecek.

***

Fidan ve Akar Rusya’ya gitti

Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar ile Milli İstihbarat (MİT) Müsteşarı Hakan Fidan, Rusya’ya gitti. Rusya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Valery Gerasimov ile görüşecek olan Akar ve Fidan’ın dosyasında Suriye olduğu bildirildi. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Akar’ın Rusya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Gerasimov’la yapacağı, MİT Müsteşarı Fidan’ın da katılacağı Moskova’daki görüşmede, bölgesel güvenlik konuları, Suriye’deki son gelişmeler ve Astana/Cenevre süreci ele alınacak. Genelkurmay Başkanlığı sitesinden ziyaret hakkında yapılan açıklama şöyle: “Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan, 18 Ocak 2018 tarihinde Rusya Federasyonu Genelkurmay Başkanı Orgeneral Valery Gerasimov ile bölgesel güvenlik konuları, Suriye’deki son gelişmeler ve Astana/Cenevre süreci hakkında görüşmelerde bulunmak üzere Moskova’ya gitmişlerdir.”

***

CHP’den açıklama: Barıştan yanayız

CHP Genel Başkan Yardımcısı Zeynep Altıok, olası Afrin operasyonuna ilişkin tutumlarının barış ve insanlıktan yana olduğunu söyledi. CHP Genel Başkan Yardımcısı Zeynep Altıok, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında gazetecilerin olası Afrin operasyonuyla ilgili sorusuna şu yanıtı verdi: “Afrin ile ilgili süreç çok hassas. Ne yazık ki az evvel de söylediğim gibi iktidarın iç ve dış politikaları ülkemizi şiddetten savaştan kaostan kargaşadan uzaklaştırmak ve bir toplumsal barış sükûnet ve huzur iklimi yaratmaktan çok uzaktır. Afrin’de yürütülen politikalar da yine en çok kadınları ve çocukları etkileyecektir elbette ki. Savaş en çok kadınlara çocuklara zarar verecektir. Biz bu konuda zaten savaş karşıtı tutumumuzu ve ülkemizin iç huzurunun ve dış komşularla olan ilişkilerinin de sağlıklı diplomatik ilişkiler çerçevesinde yürütülmesi gerektiğini söyledik. Tutumumuz her zaman barıştan insanlıktan yanadır.”