Akıl virüsleri iletişim vasıtasıyla yayılıyor

Kadir İNCESU

Kültür dünyamız Virüs’ün etkisi altında bir süredir. Islık Yayınları tarafından yayımlanan üç aylık kültür – sanat ve edebiyat dergisi Virüs üzerine derginin Genel Yayın Yönetmeni Tozan Alkan ile Virüs’ü konuştuk.

► Geçmişte de ortak kitap şeklinde yayınlar olmuştu. Virüs’ü bugüne kadar yayınlanan ve yayın hayatına devam eden dergi ve ortak kitaplardan farkı nedir?
En başından farklılık üzerine kurgulanmış bir manifestoyla yola çıkmak istemedik. Bu diğer dergilere haksızlık olurdu. Yine de dergimizin önsözünde bazı kavramlara dikkat çekip kendimize dair ipuçları verdik. Biz, kültür farklılıklarını, dil zenginliklerini önemseyen, kendi değerlerinin farkında olan, geleneği reddetmeden geleceğe uzanmak isteyen bir dergiyiz.

► Virüs’te kimler yazabilir?
Virüs’teki yazıları editör arkadaşlarımız ve ben birlikte seçiyoruz. Düzenli yazan yazarlarımız, şairlerimiz var ama dışarıdan gelen yazılara da açığız; bir kadro dergisi değiliz. Bir kuşak dergisi de değiliz. Gençlerle ustaları aynı sayfalarda ağırlıyoruz. Dikkatimiz bir yandan da dünyada yazılanlar/yapılanlar üzerinde. Çeviri hassas çizgimiz. Bunların dışında, kuramsal ve poetik yazılar önümüzdeki sayılarda da yer alacak. Kısacası canlı, dinamik, yaşayan bir dergi olacak Virüs.

► Virüs’ü nasıl tanımlıyorsunuz?
Biz bir akıl virüsüyüz. Ne diyor Eluard: “Şiir bulaşıcıdır.” Biz de işte, iyiliğin aklıyla bulaşan bir virüs olmayı hedefliyoruz. Akıl virüsleri memetik biliminin konusu. Mem ve memetik kavramları ilk kez 1976 yılında Dawkins tarafından Gen Bencildir adlı kitapta kullanıldı. Mem, kültürel iletişimin temel birimi. Kuşaktan kuşağa aktarılan kültürel ve düşünsel olgular. İnsanların düşünce ve yaşantılarını değiştiren bulaşıcı kültür öğeleri de diyebiliriz. Genlerin, sperm ve yumurtalar vasıtasıyla yayılması gibi, memler de akıldan akıla yayılıyorlar. Bir tür “beyinden beyine sıçrama”. Akıl virüsleri grip gibi hapşırmakla bulaşmıyor; fiziksel virüs değiller. Akıl virüsleri iletişim vasıtasıyla yayılıyor ve memler, akıl virüsleri aracılığıyla bulaşıyor insanlara.

► Virüs’ün çizgisinin en belirgin özellikleri neler?
Gündelik polemiklerden uzak duran, kalıcı bir dergi çıkarmaya çalışacağız.

► Virüs’ün kültür hayatımızda nasıl etki yaratmasını bekliyorsunuz?
Bir virüsün amacı mümkün olduğu kadar çoğalmak ve uzun süre hayatta kalmak olduğuna göre, bizim de hedefimiz uzun soluklu, bol okurlu bir dergi olmak öncelikli olarak. Bir de virüsün genel tanımından yola çıkacak olursak; “Virüs, edebiyata can suyu vermek için okurun kalbine, aklına bulaşan, zihnine kazınan, hayatı, şiiri, öyküyü ve aşkı güncelleştiren, değiştiren, dönüştüren ve sistemin olağandışı davranışlarına yol açan bir dergi olacak.”