AKP ilk turda seçimi kaybeder

Sercan MERİÇ

Son olarak 35 ili kapsayan bir araştırma gerçekleştiren ORC Araştırma periyodik olarak seçmenin nabzını tutan kamuoyu araştırma şirketlerinden birisi. AKP ve MHP’nin oy deposu olarak değerlendirilen illerin tamamında Cumhur İttifakı’nın yüzde 10 ila 20 arasında oy kaybı yaşandığını tespit eden ORC Araştırma Genel Müdür Mehmet Pösteki, BirGün TV’de son verileri değerlendirdi. Pösteki, Cumhur İttifakı’nın büyük oranda eridiğini söyledi. AKP’nin seçimde üçüncü parti dahi olabileceğini söyleyen Pösteki, MHP’yle de ilgili çarpıcı bir iddiada bulundu. MHP’nin baraj sıkıntısı yaşadığını kaydeden Pösteki AKP listesinden seçime girebileceğine dair bir iddiada bulundu. Pösteki, aynı zamanda Millet İttifakı’nın adayının da seçimi ilk turda kazanabileceğini söyledi.

CUMHUR İTTİFAKI GİDEREK ERİYOR

“Şu ana kadar 35 tane il açıkladık. Her ilde ortak görünen bir veri var. Bu veri de AK Parti’nin her ilde yüzde 10 ila 20 arasında oy kaybettiği yönünde. Cumhur İttifakı olarak değerlendirdiğimizde bu oranın 20’lerin üzerine çıktığını tespit ediyoruz. Bu durum AK Parti'nin çok yüksek olduğu yerlerde de çok düşük olduğu yerlerde de böyle. Örneğin batıda AK Parti'nin az oy aldığı yerlerde erime daha hızlı ilerliyor. Yani üçüncü parti olduğu, dördüncü parti olduğu yerler bile var. Örneğin Aydın’da AK Parti 2018’de birinci sıradayken şimdi üçüncülüğe gerilemiş durumda. Yine genel seçimlerde birinci partiyken Antalya'da üçüncü sıraya gerilemiş… Burdur’da 10 puanlık bir düşüş olduğunu görüyoruz. Isparta'da aynı şekilde 13 puanlık bir düşüş olduğunu görüyoruz. Daha çok sahil bölgelerinde bu erime daha hızlı ilerliyor. Kendi bölgelerinde, İç Anadolu'da, oy deposu olan yerlerde AK Parti'de ciddi anlamda bir erime olduğunu görüyoruz. Sakarya örneğini veriyorum her zaman. Çünkü 2018’de Sakarya'da Recep Tayyip Erdoğan yüzde 70 oy almıştı. 10 kişiden 7’si Erdoğan'a oy vermişti. Bu durum şu anda 10 kişiden 4 kişiye kadar düştü. Bu ciddi bir erime.

SEÇMEN ARTIK AKP’YE İNANMIYOR

Aynı şekilde Cumhur İttifakı’nda yine Erzurum, Antep gibi, hatta kendi memleketi olan Rize'de bile yaklaşık yüzde 22 civarında bir erime söz konusu. İnsanlar siyasete çok ilgililer. Kamuoyu araştırmalarını çok yakından takip ediyorlar. Siyasetçilerin veya siyasi partilerin açıklamalarını hafızalarına kazıyorlar çünkü tekrar kandırılmak istemiyorlar. Güven duymak istiyorlar. O yüzden inceliyorlar. Körü körüne oy vermek istemiyorlar. Bu nedenle her şeyi inceliyorlar. Açıkçası Erdoğan'ın, AK Parti'nin kalesiymiş, burası kalesi değilmiş gibi bir durumdan ziyade artık erime 81 ile yayılmış vaziyette. En az oy kabı yaşadıkları yerde de 10 puanlık bir erime söz konusu. Türkiye geneline baktığımızda da son yaptığımız araştırmada AK Parti'nin 2018 seçimlerine göre 15 puan oy kaybettiğini, totalde Cumhur İttifakı olarak değerlendirdiğimizde 20 puanlık bir oy kaybı yaşandığını görüyoruz. Soruyor bazı izleyiciler bu oy kaybı toparlanabilir mi? Toparlanamaz. Nedeni de güven. AK Parti seçmeni dahi kendi partisine artık güven duymamaya başladı. Ekonomik konularda bir hareketlilik olsa dahi bu 1-2 puandan öteye geçecek gibi görünmüyor. Zaten resmi olarak şu anda AK Parti’nin kendi AR-GE başkanları ve siyasetçiler de mecliste çoğunluğunu kaybettiğini açıklıyor.

Mehmet Pösteki, ORC Araştırma Genel Müdürü

EKONOMİK KRİZ GÜVENİ BİTİRDİ

AK Parti’nin yüzde 18-20 bandında bir kemik oyu olduğunu tespit ediyoruz. Özellikle ekonomik kriz, Sedat Peker’in açıklamaları gibi son yaşanan hadiselerden sonra… AK Parti seçmenini en çok sıkıntıya sokan, kafasında şüphe uyandıran meseleler Peker'in veya başka kanallardan açıklanan yolsuzluk haberleri. İnsanlar bunları araştırmaya başladı. Daha önce bu yolsuzluklar yok muydu? Elbette vardı. Fakat bizim insanımız maalesef önceden ekonomik konuda kendisi sıkıntı çekmeden bunları pek araştırma gereği duymuyordu. Şimdi bunları net bir şekilde araştırıyor. Daha önce komşusu olan veya kendi ilinde, ilçesinde gördüğü bir AK Partili yöneticinin zenginleştiğini kendisinin ise fakirleştiğini vatandaş artık net bir şekilde görebiliyor. Aynı şekilde rahatsız olunan konulardan bir tanesi de kibir meselesi. Özetle şunu söyleyeyim; bütün illerde küçük küçük Recep Tayyip Erdoğan'lar ortaya çıktı. Erdoğan nasıl davranıyorsa il, ilçe teşkilatı başkanı da aynı şekilde davranıyor. Bu da AK Parti'nin teşkilat manasında köylere kadar inmiş durumda. Sosyal medya kullanımı taşrada veya Anadolu'da 60 yaş üstünde biraz daha az. Olaylardan bu yaş grubu ve bazı bölgeler daha geç haberdar olabiliyorlar. Ama emin olun zaman içerisinde onlar da durumun farkına varacaklardır. Varıyorlar zaten. AK Parti'nin şu anda yüzde 30’un altında, 27-28 payında olduğunu net bir şekilde söyleyebiliriz.

CHP’NİN BİRİNCİ PARTİ İHTİMALİ

CHP'nin birinci parti olma ihtimalini yüksek görüyorum. Bu CHP'nin oy oranının artmasından kaynaklı bir şey değil. CHP oy oranını aynen koruyor. Biraz da artış var elbette. Ama 25-26 bandında ilerliyor CHP. Burada CHP'nin birinci parti olabilme ihtimali AK Parti'nin oylarının düşüyor oluşu nedeniyle. AK Parti oyları düştükçe ve CHP aynı yerini korudukça birinci parti konumuna ilerleyecektir. Keza AK Parti'nin üçüncü parti bile olma durumu söz konusu olabilir. Çünkü İYİ Parti gelene kadar merkez sağ alternatifi denen bir şey yoktu. Şimdi AK Parti'nin alternatifsiz merkez sağ görüntüsü kaybolmuş durumda. Eski DYP’li, ANAP’lı fakat AK Parti’ye kanalize olan seçmenin İYİ Parti’ye yöneldiğini görmekteyiz. AK Parti'nin en fazla oy kaybettiği parti İYİ Parti. Verilerden bu sonuç çıkıyor. Birçok meslektaşımın da verilerinde durum aynı şekilde görülüyor. AK Parti neticede şu an birinci ama ikinci olan rakibiyle üç sene önce arasında neredeyse 20 puana yakın bir fark varken şimdi bu fark 2-3 puana kadar düşmüş durumda.

ALTERNATİF İTTİFAK BAŞARILI OLMAZ

Şu anda Ege Bölgesi'nde büyük bir saha çalışması gerçekleştiriyoruz. Burada insanların gördüğü bazı partiler var. İYİ Parti, CHP, AK Parti ve HDP… Bu partiler dışında kalan küçük partiler, belli bir sayıda oyları olsa da, bir ittifakın içinde oldukları için, 6’lı masada yer aldıkları için şu anda yükselişte. 6’lı masa ilk kurulduğunda birçok çok muhalif kişinin AK Parti’nin devamı olarak gördükleri için DEVA ve Gelecek Partisi'nin bu masada işi yok dediğini de biliyorum. Hatta bir gün Kadıköy'de DEVA Partisi'nin ilçe binasının yanından geçerken yanda bir ilan panosunun üzerinde ‘Mavi AKP’ yazısını görmüştüm. Çok ilgimi çekmişti. O yüzden toplumun büyük bir bölümünde hâlâ daha din eksenli siyaset yapan partilere karşı ciddi anlamda bir antipati ve nefret var. DEVA ile Gelecek Partisi’nin de seçmen açısından kabul edilmelerin nedeni Kılıçdaroğlu ve Akşener'le beraber hareket ediyor olmaları.

Öte yanda 6’lı masa içinde alternatif bir ittifak kurma potansiyellerinin olduğunu düşünmüyorum. En azından şu anda böyle bir ittifakın başarılı olabileceğini de düşünmüyorum. DEVA, Saadet Partisi, Demokrat Parti ve Gelecek Parti’nin en büyük avantajı 6’lı masada oturuyor olmaları. Oradan bir kuvvet ve güç buluyor bu partiler. Ama bu ittifak dışında, yani Meral Akşener’siz, Kemal Kılıçdaroğlu’suz herhangi bir ittifak başarılı olamaz diye düşünüyorum. En azından şu an için durum böyle.

MHP’DE BARAJ KRİZİ VAR

Bir ay öncesine kadar bir baraj sıkıntısı görmüyordum. Ama son yaptığımız verilerde MHP'nin de sıkıntı yaşadığını gördüm. MHP’nin bu baraj sıkıntısından dolayı bazı illerde ya da toplu olarak AK Parti listelerinden seçime girebileceği duyumunu aldım. Çünkü gerçekten onlar için büyük bir risk. Evet, baraja yakınlar. Oy oranları yüzde 6-7,5 aralığında çıkıyor. Fakat AK Parti nasıl eriyorsa aynı şekilde MHP'de de erime yaşanıyor. Neticede MHP'nin oyu belli. Ciddi bir sorunu var. Yani bunu bir ay önce sorsaydınız baraj sıkıntısı yok derdim. Ama şu an illerden gelen verilere baktığımızda MHP 2018’de Samsun’da yüzde 16,2 oy almış. Şu anda ise 8,9 civarında gözüküyor. Neredeyse yarısı gitmiş. Genelde her yerde böyle. MHP'nin şu anki oyu yüzde 6 civarında. Barajın tam sınırında dolanan bir MHP olduğunu gözlemliyoruz. Ama bu düşüş trendi devam ederse ve MHP bu anlamda bir hamle yapmazsa ve aynı zamanda kendi parti isimleriyle seçime girerlerse ben bir büyük bir hüsran yaşayacaklarını düşünüyorum.

HDP SEÇMENİ MUHALEFETTEN YANA

HDP seçmeninin çok akıllıca hareket ettiğini her seçimde gördük. Şu anda da buna göre hareket ediyor. HDP seçmeni içim potansiyel adaylar içerisinde şu an Kemal Kılıçdaroğlu'nun ismi ön planda. Örneğin HDP seçmeni hiç fire vermeden Kılıçdaroğlu'na destek vereceğini söylüyor. Şu anda teşkilatların en iyi organize eden parti HDP diyebilirim. O yüzden yukarıda ne tavır alınırsa alınsın, diyelim ki iktidarla bir çözüm süreci başlatılsın yine de bir şey fark etmez. HDP seçmeni muhalefetten yana tavır alacaktır. Bütün araştırmalarda şu anda bu durum böyle.

KILIÇDAROĞLU 6 PUAN ÖNDE

Kılıçdaroğlu ya da Millet İttifakı’nın adayı kim olursa olsun çatı aday birlik ve beraberlik içerisinde açıklanırsa, bütün parti ve belediye başkanları hemfikir olursa ben çıkarılacak olan adayın kim olursa olsun ilk turda seçimi kazanacağını düşünüyorum. Kılıçdaroğlu'yla ilgili yaptığımız çalışmalarda şu anda “Evet oy veririm” cevabı Tayyip Erdoğan'ınkinden 6 puan fazla çıkıyor.