Alım gücü eriyor, üretimi düşüyor
Haziranda tavuk eti üretimi yüzde 19,7, içme sütü üretimi yüzde 8,9 azaldı. Sektör temsilcileri tavuk ve süt ürünlerinin son bir yılda yüzde 200 zamlandığı hatırlattı.
Ekonomi Servisi
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK), verilerine göre tavuk eti üretimi 176 bin 179 ton gerçekleşirken, tavuk yumurtası üretimi 1,58 milyar adet olarak gerçekleşti. Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre tavuk yumurtası üretimi yüzde 3,7 artarken; tavuk eti üretimi yüzde 19,7 düştü. TÜİK verilerine göre, aynı dönemde kesilen tavuk sayısı yüzde 22,3 ve hindi eti üretimi yüzde 30,2 azaldı. Yılın ilk yarısında tavuk yumurtası üretimi yüzde 3,7 artarken; tavuk eti üretimi yüzde 5,5, hindi eti üretimi yüzde 8,2 ve kesilen tavuk sayısı yüzde 8,8 azaldı.
Seçim sonrası başlayan zam yağmurundan nasibini alan tavuk eti fiyatları sonra bir yılda yüzde 200 arttı.Türkiye Kasaplar Besiciler Et ve Et Ürünleri Federasyon Başkanı Osman Yardımcı, geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, artan et tavuk fiyatlarının etkisiyle bu yaz mangallık ürün fiyatlarının bir önceki yaz dönemine kıyasla yüzde 200'ün üzerinde zamlandığını, satışların da en az yüzde 30-40 oranında azaldığını belirtmişti. Bütün tavuk fiyatları bir senede 30 liradan 70 liraya çıktı. Geçen yaz kilosu 40-50 TL'den satılan kanat ise 130-140 TL'den satılıyor. Alım gücündeki zayıflama ile birlikte talebin zayıfladığını kaydeden sektör temsilcileri, 2017 yılında kişi başı tavuk eti üretiminin 22 kilogram seviyelerinden şimdilerde 19-20 kilograma kadar gerilediğine dikkat çekiyor. Öte yandan finansmana erişim sıkıntısı başta olmak üzere ekonomideki belirsizliklere paralel olarak sektördeki firmaların üretim kapasitelerinin de düştüğü bilgisini paylaşan bir sektör temsilcisi, "Tüketim düştüğü için arz- talep dengesi bozuldu ve ürünlere talep zayıf olunca bazı dönemler zararına satış yapmak zorunda kaldık. Her ne kadar fiyatlar artsa da maliyetler daha hızlı arttığı için üretimi de düşürmek durumunda kaldık" yorumunda bulundu.
"Süt ve Süt Ürünleri Üretimi" verilerine göre; haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre inek peyniri üretimi yüzde 12,9, ayran üretimi yüzde 4,1 ve tereyağı üretimi yüzde 3,3 artarken; yoğurt üretimi yüzde 5,3 ve içme sütü üretimi yüzde 11,2 azaldı. Yılın ilk 6 ayında ise inek peyniri üretimi yüzde 8,4, ayran yüzde 5,8, içme sütü yüzde 1,8 ve yoğurt yüzde 0,1 artarken; tereyağı yüzde 15,2 azaldı.
1 LİTRE SÜT 30 LİRAYA KOŞUYOR
Sektör temsilcileri üretim maliyetlerindeki artışın sürmesi nedeniyle sene başında yaptıkları uyarılarda ‘asıl krizin kapıda olduğunu’ vurgulamıştı. Üretimdeki düşüşün daha da derinleşerek tüketici fiyatlarını tırmandırması beklentisi sürüyor. Hayvancılıkta yaşanan ve çözüm bulunamadığı için derinleşen kriz, perakende fiyatlarda da kendini gösteriyor. Marketlerde bir litre sütün fiyatı 24-27 TL aralığında değişiyor. Bir litre çiğ sütün üretim maliyetini 2023 Haziran itibarıyla 10,54 TL olarak açıklayan Ulusal Süt Konseyi (USK), üreticinin sattığı çiğ süt satış fiyatını 11,50 TL’ye çıkardı ancak üreticinin beklentisi 14-15 TL’ye çıkması yönündeydi. Yani süt üreticisi litre başına zarar etmeye devam ederken tüketici ise süt ve süt ürünlerini sürekli pahalı tüketmeye devam ediyor.