Amasra'da 43 madencinin ölümü: Havalandırmanın yetersiz olduğu 1,5 yıl önce tespit edilmiş

Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Amasra Müessesesine ait maden ocağında 14 Ekim 2022'de saat 18.15 sıralarında meydana gelen ve 43 madencinin hayatını kaybettiği faciadan 1,5 yıl önceki TTK Amasra Müessese Müdürlüğü Şube Müdür Vekili Eyüp Demez imzalı ve 3 Temmuz 2022 tarihli resmi yazıya göre 'havalandırmanın yetersiz' olduğu tespit edildiği ortaya çıktı.

Bartın 1. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki dosyaya, faciaya neden olduğu düşünülen havalandırma sistemiyle ilgili yeni belge girdi. Faciadan yaklaşık 1,5 yıl önce hazırlanan belge ile havalandırma sisteminin yetersiz olduğu ortaya çıktı.

Belgede madendeki üretimin eski 500 kotuna kadar ineceği ve mevcut havalandırmanın bu üretim için yetersiz olduğu anlatıldı.

TTK Amasra Müessese Müdürlüğü Şube Müdür Vekili Eyüp Demez imzalı, 3 Temmuz 2020 tarihli ve Elektro- Mekanik İşletme Müdürlüğü’ne yazılan yazıda şunlar kaydedildi:

“Müessesemiz ocak havalandırması +40 kotu baca ağzındaki aspiratör tesisi ile sağlanmaktadır. Kurulu bulunan joy marka yaklaşık 50 yıllık 400 Kw 11000 m³/ dk kapasiteli bir aspiratör bulunmaktadır. Aspiratörün kapasitesi yüksek olmasına karşın 3600 m³/ dk kapasite üstünde kullanılamamaktadır. Ayrıca ocağımız gittikçe derinleşmekte ve ocak açıklığımız gittikçe artmaktadır. Ocak derinliğinin -500 kotlarına kadar inmesi planlanmaktadır. Mevcut ocak açıklığının da 30000 m ye kadar çıkması planlanmaktadır. Kurulu sistemin kapasitesi mevcut ocak açıklığını bile karşılayamadığından ilerde planlanan üretimler de düşünüldüğünde aspiratörün ortalama 2000 (Pa) çalışacak deviri ayarlana bilen 2x 5000 m³/ dk.’lık yeni bir aspiratörle değiştirilmesi gerekmektedir. Gereğini arz ederim...”

350 KOTUNDAN AŞAĞIYA İNİLMEMELSİ GEREKİYORDU

Amasra maden müessesinde çalışan mühendis ise, madende inilmemesi gereken kotlara inildiği “İşçilerin söyleminden duyuyorum, bunlar proje dışı bir çalışmanın içindeler. 350 kotundan aşağıya inmemesi lazım ama daha aşağılara inmişler bunlar. 370-390’lara inmişler. Ama bu söylenti, bu ocak açılınca belli olacak” diye açıklamıştı.

Yeni ortaya çıkan belge ile de madende eksi 500 kotuna kadar çalışma yapıldığı görüldü.

3 KEZ İHALE AÇILDI, 2 KEZ İPTAL EDİLDİ

Ocaktaki havalandırma sisteminin değiştirilmesi için 2021 yılında 3 kez ihale açıldığı ve 2 kez de bu ihalenin iptal edildiği ortaya çıkmıştı. En son ihale işi tamamlanmış ancak firmanın “havalandırma parçalarının yurt dışından gelmediği” bildirdiği gerekçesiyle havalandırma sisteminde değişiklik yapılamamıştı. En son davaya giren belgede, TTK’nın mahkemeden havalandırmayı yapacak firmanın “ücretini istediği” gerekçesiyle, havalandırma sistemi değişikli için izin istediği ortaya çıkmıştı.

BAKANLIK DENETÇİLERİ MEVZUATA AYKIRILIK TESPİT ETMİŞTİ

Ayrıca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı denetçilerinin faciadan 33 gün önce 5- 11 Eylül 2022 tarihlerinde yaptığı denetimde, madende 19 ayrı mevzuata aykırılık ettiği ortaya çıkmıştı. TBMM Amasra Maden Kazası Araştırma Komisyonu'nda denetçilerin tespitlerine ilişkin bilgiler de açıklanmıştı.