Ambargo savaşları

EKONOMİ SERVİSİ

Rusya-Ukrayna savaşının patlak vermesiyle batılı ülkelerin başlattığı yaptırımlar petrole sıçradı. Savaşın başlamasından bu yana petrol fiyatlarında yüzde 35'i aşan yükseliş izlendi.

Uzmanlar varil başına 130 dolar seviyelerinde olan Brent petrolün 200 doları görebileceğini öngürüyor.

Rusya, küresel piyasalara günde 7 milyon varil petrol ihraç ediyor. Türkiye’nin doğalgaz talebinin yüzde 45’i, petrolün yüzde 17’si ve benzinin yüzde 40’ı da Rusya’dan karşılanıyor.

Rusya petrolünün piyasaya gelmemesi halinde oluşacak arz açığını kapatacak bir kapasite ise bulunmuyor.

ABD, piyasalara petrol arzının artırılması için stratejik rezervlerinden daha fazla petrol satmayı değerlendirmekle birlikte Venezuela ve İran petrollerinin piyasaya dönmeleri için yaptırımları kaldırma, gevşetme seçeneklerini de değerlendirmeye devam ediyor.

ABD Başkanı Joe Biden önceki akşam ABD'nin Rusya'dan petrol ve doğalgaz ithalatını yasakladığını duyurdu. Biden, kararın ardından petrol fiyatlarını artıracağını söyledi. "Özgürlüğü savunmanın bedeli olacağını söylemiştim" dedi.

"Yakıt fiyatlarına aşırı zam yapan şirketlere müsamaha göstermeyeceğiz" diyen Biden, Putin'in Ukrayna'da hezimete uğrayacağını söyledi. Biden tarafından imzalanan Başkanlık emri ham petrol, petrol ürünleri, doğalgaz ve kömürü içeriyor.

İngiltere İş ve Enerji Bakanı Kwasi Kwarteng da 2022 sonuna kadar Rusya'dan petrol ve petrol ürünleri alımını aşamalı olarak sona erdireceklerini açıkladı.
Aynı dakikalarda benzer yasak açıklamaları Londra ve Brüksel'den de geldi. İngiltere, 2022 sonuna kadar Rus petrolünün ithalinin aşamalı olarak yasaklanacağını duyurdu. Başbakan Boris Johnson, "Alternatif kaynaklar bulmamız gerekecek" dedi. Avrupa Birliği de Rus gazına bağımlığı azaltmak için harekete geçti.

Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Frans Timmermans, yılsonuna kadar Rusya'dan alınacak doğalgaz miktarının büyük oranda azaltılacağını duyurdu.

AB’DEN ENERJİ TASARRUFU ÇAĞRISI

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rus petrol, doğalgaz ve kömürüne bağımlılığı daha hızlı bir şekilde azaltmak için halka enerji tasarrufu çağrısında bulundu.

Alman kamu yayıncılık kuruluşu ZDF'e konuşan Von der Leyen, yeni sevkiyat yolları kullanılması ve yenilenebilir enerjilerin geliştirilmesiyle birleştiğinde Rus doğal gazından çok daha hızlı bir şekilde bağımsız olunabileceğini kaydetti.

PUTİN'DEN YAPTIRIM KARŞILIĞI GELDİ

Rusya Devlet Başkanı Putin'in, Rus sanayisinin kesintisiz şekilde çalışmaya devam etmesi için bazı kısıtlamaların yer aldığı kararname, ülkenin yasal bilgi sisteminde yayımlandı.
Bazı ürün ve ham madde ticaretine yönelik kısıtlamaları içeren kararnamede, "Hükümet tarafından belirlenecek ürün ve hammaddelerin ithalat ve ihracatına yönelik ekonomik tedbirler alınacaktır." ifadesine yer verildi.

Kararnameyle, Rus hükümetine söz konusu yasaklardan etkilenecek ülkelerin listesini hazırlama talimatı da verildi.

İRAN PETROLÜ UMUDU ARTTI

Enerji Bakanı Yardımcısı Alparslan Bayraktar da Rusya'nın ihracata kısıtlama getirmesinin ardından açıklamalarda bulundu. Bayraktar, Türkiye'nin Rus petrolünü satın almaya devam edeceğini belirterek, "Rusya eskiden beri güvenilir bir tedarikçi. Tedarik sorunu yaşayamayız" dedi.

Türkiye, İran nükleer anlaşmasından çıkmadan ve İran’a karşı yaptırımların yeniden devreye alınmadan önce ülkeden günde 200 bin varil ham petrol ithal ediyordu.

Türkiye, Washington ve Tahran’ın yakında İran’ın 2015 nükleer anlaşmasını yeniden uymaya başlamasını sağlayacak anlaşmaya varmasını umuyor. İran ve ABD neredeyse bir yıldır anlaşmayı yeniden devreye almak için görüşmeler yürütüyor.

Bayraktar, “Umarım İran sorunu yakında çözülecek. Bu durumda arz sorunu ile baş etmemiz daha kolay olacaktır” diye ekledi.

Goldman Sachs, Rusya'dan petrol ve gaz ithalatına yasak getirilmesinin küresel ekonomiyi bugüne kadarki en büyük enerji arz şoku ile karşı karşıya bırakabileceğini bildirdi.

Goldman Sachs, Brent petrolü için 2022 yılı tahminini 98 dolar/varilden 135 dolar/varil seviyesine çıkarırken 2023 beklentisini de 105 dolardan 115 dolar seviyesine yükseltti.

Oslo merkezli danışmanlık şirketi Rystad Energy de ABD'nin ardından Avrupa'nın de Rus petrolünün ithalatını yasaklaması halinde Brent petrolünde fiyatın 200 dolar/varile yükselebileceği uyarısında bulundu.

***

En kötü senaryoda 200 doları görebilir

Barclay, Rusya’da petrol ve gaz ithalatının büyük ölçüde durdurulmasını içeren en kötü senaryonun gerçekleşmesi halinde Brent petrolünde fiyatın bu yaz 200 dolar/varil seviyesine tırmanabileceğini söyledi.

Bu en kötü senaryoda Hollanda merkezli sanal doğalgaz ticaret noktası TTF’de doğalgaz fiyatının da ortalamada 300 avro seviyesinin üzerine çıkabileceğini belirten Barclays, bu değerlendirmelerine rağmen Brent petrolü için 2022 yılı ortalama fiyat tahminini büyük belirsizlik nedeniyle 92 dolar/varil seviyesinde tutmaya devam ettiğini de vurguladı.

Barclays, gerilimin düşmesi yönünde gelişmeler yaşanması halinde fiyatların temel göstergeler çerçevesinde oluşturdukları 92 dolar/varil tahinine oldukça çabuk gelebileceğini de ifade etti.