İran’da öldürülen Mahsa Amini’nin yıl dönümünde ülkenin çeşitli şehirlerinde hükümet karşıtı sloganlar yükseldi. Amini’nin mezarına gitmek isteyen grup polis tarafından engellenirken babasının da gözaltına alındığı iddia edildi.

Amini’den hâlâ korkuyorlar!
Kadınlar, Amini’nin ölüm yıl dönümünde Kadıköy’de eylem yaptı. (Fotoğraf: Gazete Duvar)

DIŞ HABERLER SERVİSİ

İran’da geçtiğimiz yıl polis tarafından gözaltına alındıktan sonra 16 Eylül’de hayatını kaybeden 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin ölümünün 1. yıl dönümünde babasının gözaltına alındığı iddia edildi. Ayrıca, ülke genelinde gerçekleştirilmesi beklenen eylemlere karşı sıkı güvenlik önlemleri alındı.

Güvenlik önlemlerine rağmen Saqqez ili de dahil olmak üzere Kürdistan eyaletinin tüm kentlerinde esnaf kepenk indirdi, iş durduruldu. Mahsa Jina Amini’nin mezarının bulunduğu il Saqqez ilinde güvenlik güçleri sabah saatlerinden itibaren Mahsa Jina Amini’nin mezarına gitmek isteyenleri durdurdu.  Öte yandan ülkenin çeşitli şehirlerinde hükümet karşıtı sloganlar yükselmeye başladı. Tahran’ın farklı mahallelerin yanı sıra Belucistan eyaletine bağlı Zahedan ilinde İran rejimine karşı sloganlar atıldı. 

İDDİALARI YALANLADI 

İran’ın resmi haber ajansı IRNA, Mahsa Amini’nin babasının gözaltına alındığına ilişkin iddiaları yalanladı. Haberde, halkı kışkırtmak ve galeyana getirmeyi amaçlayan rejim karşıtı grupların Emced Amini’nin gözaltına alındığına dair ortaya attıkları iddiaların asılsız olduğu, söz konusu kişinin gözaltına alınmadığı ve kendisinin Sakkız kentinde bulunan evinde olduğu aktarıldı. 

SIKI ÖNLEM ALINDI 

Amini’nin 1’inci ölüm yıl dönümünde güvenlik güçleri muhtemel eylemlere karşı sıkı güvenlik önlemleri aldı. İsfahan eyaletinde sosyal medya üzerinden eylem çağrısı yapanlara işlem yapıldığı ve 15 sosyal medya hesabının kapatıldığı belirtildi. İsfahan Eyaleti İstihbarat Komutanlığından yapılan açıklamada, "Geçtiğimiz yıl çıkan isyanların yıl dönümündeki hassasiyet nedeniyle halkı kışkırtmaya ve eylem yapmaya hazırlanan gruplara yönelik yapılan teknik incelemeler sonucunda 97 kişi hakkında işlem yapıldı. Bu kişiler sosyal medya üzerinden doğru olmayan bilgiler ve görüntüler paylaşarak halkı rejim karşıtı eylemler yapmaya çağırdı" ifadeleri kullanıldı. 

İran’ın yanı sıra Türkiye’de de çeşitli illerde eylem yapıldı. İstanbul, Van ve Mardin’de eylem yapan kadınlar “Jin, jiyan, azadi” sloganları attı, dünyaya yayılan tarihi direniş etrafında kenetlenme çağrısı yaptı. 

Van’da Beşyol mevkiinde bulunan Dabbaoğlu Park’ında düzenlenen açıklamaya çok sayıda kişi katıldı. Valinin 2 günlük eylem yasak koyduğu gerekçesiyle eylem polis tarafından engellenmek istendi. Kent valisinin sistematikleştirdiği iki günlük eylem etkinlik yasaklarını öne süren polis, kadınların parkta bir araya gelmesini engellemeye çalıştı. Açıklama; atılan sloganların ardından sonlanırken, kadınlar daha sonra ablukadan çıkarak bir süre sloganlarla yürüdü.  

Mardin de ise eylem Kızıltepe ilçesinde yapıldı. Siyasi partilerin ve kadın örgütlerinin katıldığı eylemde konuşan Yeşil Sol Parti Milletvekili Beritan Güneş, “Kadınların varlığından korkuyorlar. Bu nedenle kadınlar idama mahkum edildi, zindanlara atıldı. Bu sloganı yaşatan tüm kadınlara selam olsun” şeklinde konuştu. 

***

NE OLMUŞTU? 

İran’ın başkenti Tahran’da 13 Eylül 2022 tarihinde gözaltına alındıktan sonra fenalaşarak hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin 16 Eylül’de hayatını kaybetmesi ülkede infiale yol açmıştı. Amini’nin 17 Eylül’de memleketi Sakkız kentinde cenaze töreni sonrasında başlayan gösteriler ülkenin birçok kentine yayılmış, Norveç merkezli İran İnsan Hakları Örgütü’ne (IHR) göre gösterilerde 68’i çocuk, 49’u kadın olmak üzere en az 551 kişi hayatını kaybetmişti.