24 Nisan'ın 100. yıldönümünde Türkiye'de anmalar vardı. İstanbul'da yapılan anmalarda soykırımı tanıma çağrısı yapılırken, Ermeni Patrikhanesi'nin düzenlediği dini törende ilk kez devlet de temsil edildi

Anadolu ağladı

Ermeni Soykırmı’nın 100. yıldönümünde İstanbul’un değişik yerlerinde anmalar düzenlendi. Anmalarda soykırımın tanınması çağrısı yapıldı. Türkiyeli Ermenilerin ilk durağı 23 Nisan 1915 gecesi evlerinden alınan Ermeni aydınlarını anmak üzere Elmadağ’da Gomidas Vartabed ve Avedis Nakkaşyan’ın yaşadığı ev oldu. Evin önüne hafıza taşı ve plaket bırakıldı.

'SOYKIRIMI TANI, AF DİLE'
İstanbul’daki anmaların bir sonraki durağı ise yüz yıl önce tutuklanan Ermenilerin tutulduğu Sultanahmet Meydanı’ndaki Türk ve İslam Eserleri Müzesi’nin önü oldu. 100.Yıl İnkara Son Girişimi tarafından düzenlenen anmada Ermenice, Türkçe ve İngilizce pankartlar açıldı. Anmaya Nor Zartonk, Zan Sosyal Siyasal İktisadi Araştırmalar Vakfı, Yüzleşme Platformu yanı sıra EGAM Avrupa Irkçılık Karşıtı Taban Hareketi’nin oluşturduğu delegasyonla birlikte Avrupa’nın 15 ülkesinden insan hakları aktivistleri de katıldı. Ruanda’da yapılan soykırımdan hayatta kalan Tutsiler de anmada yer aldı.

Ermenice, Türkçe ve İngilizce okunan basın açıklamasında, yaşanan süreçte Ermenilerle birlikte Süryanilerin, Rumların, Ezidilerin de aynı kaderi paylaştığı söylendi. 100. Yıl İnkara Son Girişimi adına İHD Irkçılık ve Ayrımcılığa Karşı Komisyonu’ndan Eren Keskin okuduğu açıklamada, “Türkiye Cumhuriyeti’ne buradan sesleniyoruz: Soykırımı tanıyın. Af dileyin. Tazmin ve telafi edin. Ancak o zaman nehirlerden akan, vadilerde üst üste yığılan, uçurumlardan atılan, denizlerde boğulan mezarsız ölüler hak ettikleri gibi, haysiyetlerine uygun şekilde gömülmüş olacak. Yok edilen bir dünyayı geri getirmek mümkün değil; ancak suçun kabulü ve adaletin tesisi, kurbanların inkar zulmüyle yaşayan ailelerinin duyduğu haklı öfke, acı ve özlemi bir nebze hafifletilecektir” diye konuştu. Sultanahmet Meydanı’ndaki anmanın ardından Eminönü’ne sessiz yürüyüş yapıldı.

BİRLİKTE ANILDI
Dünyanın dört bir yanından gelen Ermeniler dün saat 19:15’te İstanbul Beyoğlu’nda buluştu. Soykırım’dan dağlara kaçarak, saklanarak kurtulanların çocukları ve torunları, farklı ülkeden gelerek İstiklal Caddesi’ndeki Fransız Konsolosluğu’nun önünde Soykırım’ı andı.

Türkiye’den de binlerce kişinin katıldığı adalet ve yüzleşme taleplerinin dillendirildiği buluşmada konuşmacılar “Uygarlık insanlığın yıkım gücüyle değil bir arada yaşama gücüyle ölçülür. Uygarlığın temeli ise adalettir. Hoşgörünün dünyasını yaratmakta kararlıyız. Geçmişimizle yüzleşebilirsek geleceğe de birlikte bakabiliriz” dedi. Azerbaycan yanlılarının ve Halkın Kurtuluşu Partisi üyelerinin protesto ettiği anma, saat 20:00’de sonlandı.
Büşra Zehra Tümer, Onur Erem

***

Kendi törenlerine baktılar

Ermeni Soykırımı’nın 100. yıldönümünde İstanbul Ermeni Patrikhanesi’nin düzenlediği dini törene Avrupa Birliği Bakanı Volkan Bozkır katıldı, Cumhurbaşkanı Erdoğan ise mesaj gönderdi. Bozkır, Ermenistan’daki törenlere karşı “Biz Çanakkale’deki kendi törenlerimize bakıyoruz” dedi.

OBAMA'DAN MEMNUN
Kumkapı Meryem Ana Kilisesi’nde düzenlenen ayine bu yıl ilk kez Türkiye’den resmi düzeyde bir katılım oldu. Tören için kiliseye gelen AB Bakanı Bozkır “Ermeni kardeşlerimizle bin yıllık bir tarihimiz var. Bu tarihi bir yıla, sadece 1915 yılına mahkum etmek, gerçekten son derece yanlış olacaktır” ifadelerini kullandı. Gazetecilere tören sonrasında açıklama yapan Bozkır Avrupa Parlamentosu’nun Türkiye’ye soykırımı tanıma çağrısı yaptığı kararın yok hükmünde olduğunu söyledi. Ermenistan’daki anmalar için “ugün Türkiye’de de Çanakkale savaşlarının yıl dönümüne 80’in üzerinde devlet başkanı, başbakan ve ülke temsilcisi katılıyor. Kendi törenlerimize katılanlara bakıyoruz” diye konuşan Bozkır ABD Başkanı Barack Obama’nın açıklamasını da değerlendirdi: “ABD süper bir güçtür ve ABD Başkanı Obama’nın bu yıl yaptığı açıklamada da gerçekten tarihi mesneti olmayan, hukuki geçerliliği olmayan bir kelimeyi telaffuz etmemesini doğru buluyoruz.” Öte yandan törene mesaj gönderen Cumhurbaşkanı Erdoğan “Acınızı samimiyetle paylaştığımızı bilmenizi istiyorum. Osmanlı Ermenilerinin tüm dünyada bulunan torunlarına gönül kapılarımız açık” ifadelerine yer verdi.