Anlaşma dengeleri değiştirdi
Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ anlaşması gereği 27 yıl sonra Ermenistan kontrolündeki Ağdam kentine girmesi bölgede tansiyonu yükseltti. Ermenistan hükümetinde anlaşmadan kaynaklı siyasi kriz tırmanırken ülkede dün bir bakan daha istifa etti.
Dış Haberler Servisi
Azerbaycan ordusu 27 yıl sonra ilk kez Ermenistan'ın kontrolündeki Ağdam kentine girdi. Dağlık Karabağ anlaşması gereği 1 Aralık'ta da Laçin bölgesini Azerbaycan yönetimine bırakacak olan Ermenistan hükümetinde ise sular durulmuyor.
Anlaşmadan kaynaklı Başbakan Nikol Paşinyan'a yönelik öfke sürerken bakanlardan peş peşe istifalar geliyor.
AĞDAM KRİZİ
Ermenistan ordusunun çekilmeyi kabul ettiği Dağlık Karabağ çevresindeki üç bölgeden (rayon) ilki olan Ağdam, 27 yıldır Ermeni askerlerin kontrolündeydi. Ancak uluslararası hukuka göre bölge, Ermenistan kontrolündeki bir Azerbaycan toprağıydı. Bu yıl 27 Eylül’de başlayan çatışmalar, Rusya arabuluculuğunda 9 Kasım’da imzalanan ateşkes anlaşmasıyla sona ermiş, Ermenistan da Ağdam bölgesi ile Kazah bölgesinde Azerbaycan'a ait olan toprakların 20 Kasım'a kadar geri verilmesini kabul etmişti.
Ermenistan'ın Kelbecer'in kontrolünü Azerbaycan'a vermesi için belirlenen süre ise 15 Kasım’da dolmuştu. Ancak Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in danışmanı Hikmet Hacıyev, Ermenistan'ın bölgenin teslimatının uzatılması isteğini kabul ettiklerini ve bölgenin 25 Kasım'da teslim edileceğini duyurmuştu.
BAKAN İSTİFALARI
Anlaşma, Laçin bölgesinin ise 1 Aralık'a kadar geri verilmesini içerirken Ermenistan hükümetinde ise anlaşmadan kaynaklı tepkiler dinmiyor. Savunma Bakanı Davit Tonoyan dün istifa etti. Mayıs 2018'deki "kadife devrim" adı verilen protestoların ardından yapılan hükümet değişikliğiyle göreve getirilen Tonoyan yerine, Paşinyan'ın baş danışmanı Vagarşak Arutyunyan göreve atandı.
Anlaşma sonrası ülkede en son Dışişleri Bakanı Zohrab Mnatsakanyan istifa etmişti. Başbakan Nikol Paşinyan ise yaşadığı siyasi krize ilişkin muhalefetten yükselen istifa çağrılarını kabul etmeyeceğini beyan etmişti.
RUSYA’YLA FRANSA ARASINDA İPLER GERİLDİ
Ermenistan'ı çatışma sürecinde yalnız bırakmakla eleştirilen Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Grubu'nun üyesi olan Fransa'dan ise Dağlık Karabağ'da uluslararası gözlemcilere yer verilmesi önerisi geldi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Rusya ile imzalanan anlaşmada "saf dışı" kaldığı yönündeki yorumlara karşılık bu öneriyi getirdi. Macron, "Dağlık Karabağ'da uluslararası bir gözlem gücünün sahada görev almasını ve gelecekte kalıcı çözüm için yürütülecek müzakerelerde dışarıda bırakılmamasını bekliyoruz" açıklaması yaptı.
Reuters'a konuşan bir cumhurbaşkanlığı yetkilisi de Fransa'nın dışarıda bırakılması yönündeki huzursuzluğu, "Rusların ateşkes takibi formülü için Türklerle görüştüğünü anlıyoruz ama bunun olmasını istemiyoruz. Bu bölgede yeni bir Astana sürecinin tekrarı anlamına gelir. Bir tarafta Minsk Grubu, diğer tarafta Astana olmaz. Ruslar bir noktada seçim yapmak zorunda" diyerek dile getirdi.
LAVROV: ÇOK ÜZÜCÜ
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise Russia Today televizyon kanalına yaptığı açıklamada, ABD ve Fransa gibi Minsk Grubu üyesi ülkelerin anlaşmaya dahil edilmemesiyle ilgili "Amerikan ve Fransız meslektaşlarımla Dağlık Karabağ ile ilgili temaslarımda gücendiklerini hissediyorum. Bu çok üzücü" demişti.