Anti-komünist savaştan ‘kapsamlı stratejik ortaklığa’

birgun.net

ABD Başkanı Joe Biden ve Vietnam Komünist Partisi (VKP) Genel Sekreteri Nguyen Phu Trong, iki ülke ilişkilerinin düzeyinin "kapsamlı stratejik ortaklığa" yükseltilmesinde anlaştı.

AA'nın Vietnam Haber Ajansı'ndan (VNA) aktardığına göre, Biden, Hindistan'da düzenlenen G20 Zirvesi'nin ardından Vietnam'ın başkenti Hanoi'ye giderek VKP Genel Sekreteri Nguyen Phu Trong ile bir araya geldi.

İki lider, görüşmenin ardından düzenledikleri ortak basın açıklamasında, iki ülke ilişkilerinin düzeyinin "kapsamlı stratejik ortaklığa" yükseltilmesine ilişkin ortak bildiri kabul ettiklerini duyurdu.

BIDEN: ÖNEMLİ BİR ADIM

Biden, ilişkilerin düzeyinin yükseltilmesinden memnun olduğunu belirterek, bunun ABD ve Vietnam arasındaki ekonomik ilişkilerin genişletilmesi için “önemli bir adım olduğunu” söyledi.

Bu sayede kritik ve gelişmekte olan teknolojiler hususunda, özellikle daha dayanıklı çip tedarik zinciri oluşturulmasında işbirliğinin derinleşeceğini dile getiren Biden, ilişkilerin bu noktaya getirilmesinde iki ülkenin de büyük çaba sarf ettiğini ifade etti.

Biden, iki ülke ilişkilerinde yeni bir sayfa açılmasını “dört gözle beklediğini” kaydederek, bu ziyaretin Hint-Pasifik bölgesi ile dünya için “tarihi bir öneme sahip olduğunu” savundu.

"TÜM DÜNYA İÇİN FAYDALI OLACAK" İDDİASI

Vietnam lideri Nguyen Phu Trong, iki ülkenin ilişkilerini normalleştirip, "kapsamlı ortaklıklarını" kurmalarından bu yana güçlü ve etkili ilerlemeler kaydettikleri konusunda mutabık kaldıklarını vurguladı.

Yeni ortaklık sayesinde ABD ile Vietnam arasındaki ilişkilerin ekonomik, ticari ve yatırım işbirliğinin teşvik edilmesi yoluyla daha yüksek bir seviyeye çıkarılacağını ifade eden Nguyen Phu Trong, iki ülkenin bu işbirliğinin tüm dünya için faydalı olduğunu ileri sürdü.

ÇİN YORUMU: SOĞUK SAVAŞ BAŞLATMAYA ÇALIŞMIYORUZ

ABD Başkanı Joe Biden, Vietnam lideri Nguyen Phu Trong ile görüşmesinden sonra başkent Hanoi'de basın mensuplarının sorularını yanıtladı.

Vietnam'a ilk ziyaretini yapan Biden, Çin'le "soğuk savaş" başlatmaya çalışmadıklarını belirterek, amacının ABD'nin Vietnam ve diğer Asya ülkeleriyle bağlarını geliştirerek “dünya çapında istikrar sağlamak” olduğunu iddia etti.

Vietnam gezisini Çin'i "çevrelemek" amacıyla yapmadığını ifade eden Biden, Çin'le "bağları kesmek istemediğinin" altını çizdi.

Biden, ABD ile Çin arasındaki ilişkileri yeniden rayına oturtma konusunda samimi olduğunu dile getirdi.

Hindistan'daki G20 Zirvesi'ne katılmayan Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in "şu anda bazı zorluklarla uğraştığını" belirten Biden, Şi'nin "ekonomik zorluklarla" karşı karşıya olduğuna işaret etti.

Biden, G20 sırasında Çin Başbakanı Li Çiang ile görüştüğünü hatırlatarak, "İstikrar hakkında konuştuk. Hiç de çatışmacı bir konuşma değildi" ifadesini kullandı.

SÖZCÜ, BIDEN’IN SÖZÜNÜ KESTİ

Öte yandan Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre'in, Başbakan Li ile görüşmesi hakkındaki soruya Biden'ın tam cevap veremeden basın toplantısını sonlandırması dikkati çekti.

ABD, KOMÜNİZM YÜKSELMESİN DİYE VİETNAM’I TARUMAR ETMİŞTİ

ABD ve Vietnam, Soğuk Savaş yıllarında, 1955-1975 yıllarında 20 yıl süren kanlı bir savaş yaşanmıştı. Washington, Vietnam’da komünizme karşı kirli bir operasyon yürütmüştü.

Vietnam Savaşı, Doğu Bloku ülkeleri olan Kuzey Vietnam, Çin ve Sovyetler Birliği ile ABD ve ABD destekçisi anti-komünist Güney Vietnam arasında yaşanan bir savaştı. ABD savaşa 1963-1973 yılları arasında doğrudan dahil olmuştu.

Savaşta 1 milyondan fazla Vietnam askeri ve 180 bine yakın sivil yaşamını yitirmiş, ABD de 58 bin askerini kaybetmişti.

Savaş boyunca topraklarının büyük bölümü ABD tarafından aralıksız bombalanan Vietnam harabeye dönmüş, sivil altyapı ve doğal çevre büyük zarar görmüş, savaşta kullanılan kimyasal bombaların etkileri uzun yıllar silinememişti.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Biden'ın ziyareti öncesi yaptığı açıklamada, "ABD ve Vietnam, on yıllardır Vietnam Savaşı'nın acılı mirasıyla başa çıkabilmek ve barışmayı teşvik etmek için el ele verdi" demişti.

SOĞUK SAVAŞ'TAN SONRA YAKINLAŞMA BAŞLADI

ABD ile Vietnam arasındaki ilişkiler, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin dağılması ve Soğuk Savaş’ın sona ermesini takiben daha ılımlı bir düzeye geçti. 1994 yılında ABD, Vietnam’a uyguladığı ambargoyu kaldırdı. 1995 yılında ABD ile Vietnam arasındaki diplomatik ilişkiler yeniden kuruldu; ağustos ayında karşılıklı büyükelçilikler açıldı.

2000 yılında ise iki ülke arasında İkili Ticaret Anlaşması imzalandı. 2013’te dönemin ABD Başkanı Barack Obama ile dönemin Vietnam Devlet Başkanı Truong Tan Sang, ‘ABD-Vietnam Kapsamlı Ortaklık Belgesi’ne imza attı. 2014’te de ABD, silah ambargosunu kısmen kaldırdı.

ABD ve Vietnam arasında 1995'te 451 milyon dolar olan ticaret hacmi, 2015’te 45 milyar dolara yükseldi. 2015'te ABD'nin Vietnam'a ihracatı 7 milyar dolar, ithalatı da 38 milyar dolar oldu.

ABD, ÇİN’E KARŞI HAMLE YAPIYOR

ABD, son dönemde Çin'in bölgedeki artan nüfuzuna karşı mevcut ittifaklarını yeni bağlantılarla güçlendirme ve yeni ittifak ortaklıkları kurma yönünde adımlar atıyor. Washington, tarih boyunca olduğu gibi yine uzak coğrafyalarda askeri ve politik güç kazanmaya, bölge ülkeleri arasındaki anlaşmazlıkları derinleştirmeye ve bundan çıkar sağlamaya çalışıyor.

ABD, İngiltere ve Avustralya arasındaki nükleer denizaltı teknolojisinin paylaşımını öngören AUKUS Anlaşması; ABD, Hindistan, Japonya ve Avustralya arasındaki Dörtlü Güvenlik Diyaloğu (QUAD) ve geçen ay Camp David'de yapılan zirveyle perçinlenen ABD, Japonya ve Güney Kore üçlü savunma işbirliği, bu yöndeki girişimler olarak değerlendiriliyor.

Öte yandan Washington, Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) ülkelerinden halihazırda savunma ortaklıkları bulunan Filipinler ve Tayland dışında Endonezya ve Vietnam ile ikili düzeyde askeri işbirliğini artırma arayışında.