Aşı stokçularının yardım şovu çözüm değil
Covid-19 aşılarının yüzde 75’ini stoklayan zengin ülkeler, Birleşmiş Milletler’in uyarısının ardından satın aldıkları aşıların bir kısmını yoksul ülkelere verme kararıyla “aşı şovu” yürütüyor. Doç. Dr. Osman Elbek, “Aşıya erişimde haksızlığa neden olanlar, sonuçlarını düzeltmeye çalışıyor” dedi.
Özde Çelikbilek
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in, "Covid-19 aşılarının yüzde 75'ini sadece 10 ülke kullanırken 130'dan fazla ülkeye tek bir doz aşı bile gitmedi" açıklamasının ardından birçok ülke bağışlarını artıracağını duyurdu. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupa ve ABD'nin Afrika kıtasındaki sağlık çalışanlarının ihtiyaç duyduğu 13 milyon koronavirüs aşısını temin etmesi gerektiğini belirtti.
Yaklaşık 126 milyon nüfusa sahip Japonya, Pfizer’den toplam 144 milyon dozluk aşıyı garanti altına almasının ardından COVAX programına 200 milyon dolar taahhüt etti. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, "Ancak tüm dünya güvende olduğunda biz de güven de olacağız” dedi ve COVAX’a toplam katkının 1 milyar avroya çıkarıldığını belirtti. Çin’in Belarus’a bağışladığı Covid-19 aşıları da önceki gün ülkenin başkenti Minsk’e ulaştı.
Batı ülkelerinin söz konusu "aşı sadakası", yoksul ülkelerin aşıya erişimine gerçekçi bir çözüm sunmuyor. Oxfam, önceden garanti altına alınan aşıların ardından duyurulan bağışları, “Yoksul ülkeler, aşıların kendilerine 'damlatılmasını' beklemeye zorlanıyor" şeklinde eleştiriyor.
DAMLA DAMLA AŞI
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Covid-19 İzleme Kurulu Üyesi Doç. Dr. Osman Elbek, BirGün'e yaptığı açıklamada, “Bugün aşıya erişimde yaşanan en büyük sorun sistemin kendisindedir. Zengin ülkelerin önce insanları yoksullaştırıp, aşıya ulaştırmayıp, sağlık hakkını gasp ettikten sonra çıkıp, adeta sadaka verir gibi damla damla aşı vererek, vicdanlarını temizlemeye çalışmalarıdır” dedi.
PATENT HAKKI ASKIYA ALINSIN
Elbek üretilen aşı hakları patent altına alındığı için birçok ülkenin kitlesel aşılama için gerekli kaynağı bulmakta zorlandığına dikkat çekti. Aşıya erişim konusunda en büyük sıkıntının patent olduğunu savunan Elbek şöyle dedi: “Kamu kaynakları tarafından finanse edilen araştırmaların ardından geliştirilen Covid-19 aşıları için patent yasaları askıya alınmalıdır, bu yönde yapılan çağrılara kulak verilmelidir.” Dünya Ticaret Örgütü’nün Hindistan ve Güney Afrika’nın da içinde bulunduğu bazı ülkelerden gelen “Korona aşısı patent hakkı geçici olarak askıya alınsın” talebini kabul etmediğini hatırlatan Elbek, “Şimdi yoksul ülkelere yardım ettiğini söyleyen ABD, Avrupa Birliği ve Japonya öneriye keskin bir şekilde karşı çıkmıştı” diye konuştu.