Asker çekilirken toplantı hamlesi

DIŞ HABERLER SERVİSİ

NATO ülkeleri, Afganistan’daki işgalci askerlerini geri çekmeye hazırlanırken İstanbul’da Taliban üyeleri ile Afganistan hükümeti temsilcileri bir araya getirilmek isteniyor. ABD’nin geçen yıl barış anlaşması imzaladığı Taliban’la Afganistan hükümeti arasında müzakereler yürütülmesi için Türkiye ilk kez açıktan rol üstlendi. Türkiye Dışişleri Bakanlığı, İstanbul’da 24 Nisan-4 Mayıs tarihleri arasında söz konusu tarafların bir araya geleceği bir toplantı düzenleneceğini duyurdu. “Afganistan Barış Süreci İstanbul Konferansı” olarak duyurulan toplantının amacı “Afganistan’ın geleceğine ilişkin ortak bir görüşü yansıtacak kurucu ilkelerin belirlenmesi, siyasi çözüm için yol haritası oluşturulması ve çatışmalara son verilmesi hususlarında müzakereci taraflara yardım sağlamak” olarak açıklandı.

TALİBAN REDDETTİ

İngiltere merkezll haber ajansı Reuters’ın haberine göre, Birleşmiş Milletler’in (BM) desteklediği konferansa, İran ve Afganistan’ın komşuları dâhil 20’den fazla ülke davet edildi. Afganistan hükümeti ise bahsi geçen toplantıya ilişkin henüz resmi bir açıklama yapmazken Ankara’nın ülkeye davet ettiği Taliban yetkilileri ise konferans katılmayı reddetti. Taliban sözcüsü Muhammed Naim, dün yaptığı yazılı açıklamada, “Bütün yabancı güçler Afganistan’dan çekilene kadar hiçbir barış konferansına katılmayacağız” dedi. Naim, “Biz İslam’ın yol göstermesine danışarak işlerimizi hallederiz, ona danışıp uygun bir şekilde pozisyon alırız” ifadelerini kullandı. Taliban’ın bu kararının toplantıyı nasıl etkileyeceği tartışma konusu olurken Birleşmiş Milletler Sözcüsü Stephane Dujarric de toplantı için BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in talimatıyla Afgan taraflarla görüşmelerin yapıldığını beyan etti. Dujarric, bu girişimlerin “Demokratik bir Afganistan taahhüdünü yerine getirmek için yapıldığını” dile getirdi.

11 EYLÜL DETAYI

Konferansın, Washington’ın Afganistan’dan askerlerini geri çekme planını açıklamasının akabinde duyurulması dikkat çekti. Voice of America’nın (VOA) haberine göre, ABD Başkanı Joe Biden, Afganistan’da bulunan 2 bin 500 ABD askerini 11 Eylül 2021’e kadar bu ülkeden çekmeyi planlıyor. Biden’ın kararı eski Başkan Donald Trump döneminde asker çekmek için belirlenen 1 Mayıs tarihini geciktirmiş olacak. VOA’ya konuşan Biden yönetiminden üst düzey bir yetkili, “Afganistan’daki sorunların askeri bir çözümü yok. Bundan sonra devam eden barış sürecini desteklemeye odaklanacağız. 1 Mayıs’tan önce düzenli bir şekilde çekilme sürecini başlatacağız ve 11 Eylül’ün yıl dönümünden önce ABD’nin ülkedeki tüm askerlerini çekmeyi planlıyoruz” açıklaması yaptı.
ABD’nin geçen yıl şubat ayında Katar’ın başkenti Doha’da Taliban’la imzaladığı anlaşma, işgalci askerlerin ülkeden çekilmesini, bunun karşılığında Taliban’ın saldırılarına son vermesini içerse de iki taraf da anlaşmanın maddelerine tam anlamıyla riayet etmedi. Afganistan’da şu an 2 bin 500 kadar ABD askeri bulunuyor. 2011’de ülkedeki ABD askerlerinin sayısı 100 bin ile en yüksek seviyesine çıkmıştı.

***

NATO ülkelerine çağrı: Hep birlikte çıkacağız

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Savunma Bakanı Llyod Austin Belçika’nın başkenti Brüksel’de iki gün boyunca Ukrayna, İran ve Afganistan başlıklarında resmi görüşmeler yaptı. NATO ülkelerinin dışişleri bakanları ve savunma bakanlarının katılımıyla da dün video-konferans yöntemiyle çevrimiçi bir konferans düzenlendi. Toplantıda, ABD ve Rusya arasında Karadeniz’de savaş gemileri krize neden olan Ukrayna’da gelişmeler ele alınırken NATO ülkelerinin Rusya’nın atakları karşısında Ukrayna’nın yanında olduğunun altı çizildi. Blinken, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’le görüşmesinin ardından Brüksel’deki NATO Genel Merkezi’nde basın toplantısı düzenledi. Blinken, “NATO müttefiklerinin Afganistan’dan çekilme zamanı geldi. Afganistan bir daha teröristler için bir sığınak olmasın diye hep beraber Afganistan’a gittik. Bu hedefe ulaşıldı” çağrısı yaptı. Almanya Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer de bu çağrıya kulak verdiklerini belirterek “Her zaman söyledik, birlikte gireriz, birlikte çıkarız” diye konuştu.

Afganistan’da yaklaşık bin 300 askeri bulunan Almanya’da federal meclis, bu askerlerin görev süresini 31 Ocak 2022 tarihine dek uzatmıştı. NATO ülkeleri ile NATO’ya destek veren bazı ülkelerin Afganistan’da şu an yaklaşık 10 bin askeri bulunuyor.