Avrupa’yı ‘üçüncü güç’ yapma zirvesi
Doğu ve Batı arasında ipler iyice gerilirken Macron, Avrupa’yı üçüncü küresel güç yapmanın temellerini Paris’teki zirveyle atmayı amaçlıyor. Zirvede iklim krizi ve Güney ülkelerine mali desteğin artırılması ana gündem maddesi.
Dış Haberler
Batı ile Doğu blokları arasında giderek yükselen gerilimin ortasında Avrupalı liderler, yeni bir alternatif yaratma arayışında. ABD ve Çin arasındaki Tayvan krizi ve ABD öncülüğündeki Batı’nın giderek nüfuzunu artırdığı Ukrayna Savaşı’na taraf olmayı reddeden ülkeleri yanına çekmeye çalışan Fransa ve Almanya’nın öncülüğündeki Avrupa Birliği (AB), bu hedefi doğrultusunda adımlarını hızlandırdı.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, iklim finansmanı için daha fazla fon sağlarken düşük gelirli ülkelerin borç yüklerini hafifletmek için başkent Paris’te kuzey ve güneyi bir araya getiren “Yeni Küresel Finans Paktı Zirvesi’ne” ev sahipliği yapıyor. 22-23 Haziran tarihleri arasında düzenlenen zirveden net bir sonuç çıkması beklenmese de katılımcılar küresel finans sisteminde fikir birliği oluşturma ve alternatif yol haritaları üretme yolunda ilerleme kaydetmeyi umuyor.
Eşitsizliklerle mücadele, iklim değişikliği ve biyoçeşitliliğin korunması gibi 21. yüzyılın ortak sorunları ile baş etmek için yeni bir finans sisteminin temellerinin atılması amaçlanan zirvede, "21. Yüzyılın Zorluklarını Karşılamak İçin Çok Taraflı Kalkınma Bankalarının Modelini Değiştirmek", "Özel Sektöre Elverişli Ortam Oluşturmak" gibi başlıklar altında 6 oturum düzenlenecek.
Zirvenin açılış konuşmasında “Hiçbir ülke yoksulluğu azaltmakla gezegeni korumak arasında seçim yapmamalı” diyen Macron, artan eşitsizliğin üstesinden gelmek için kamu ve özel finansmanda artış çağrısında bulundu.
BAŞROLDEKİLER YOK
Dünya çapında 100’den fazla ülkeden Çin Başbakanı Li Qiang ve Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva dâhil 40’tan fazla liderin yanında Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası ve Birleşmiş Milletler (BM) gibi küresel kuruluşların temsilcileri dahil 300’den fazla katılımcı zirvede yer alıyor. Ancak zirveye özellikle ABD ve İngiltere gibi küresel para kurumlarının yönetiminde başrolü oynayan ve karbon emisyonunda lider konumundaki G7 ülkelerinin liderleri katılmadı.
Zirve özellikle iklim değişikliğinin gelişmekte olan ve en az gelişmiş ülkeler üzerindeki etkisi ile ilgili olarak Fransa Cumhurbaşkanı tarafından Kasım 2022’de Endonezya’daki G20 zirvesi ve Mısır’daki COP27 sonunda verilen bir taahhüde ve bunun sonucunda bir dizi konuyu ele alma kararlarına yanıt olarak gerçekleşiyor. Macron, o sırada, güneyle mali dayanışmayı artırmanın tüm araç ve yöntemlerini değerlendirmek amacıyla Haziran 2023’te Paris’te uluslararası bir konferans düzenleneceğini duyurmuştu.
Zirve, uluslararası finans kuruluşlarının arzını iyileştirerek, başta en borçlu ülkeler olmak üzere kısa vadede zor durumlarla karşı karşıya kalan ülkeler için mali alanı yeniden sağlamaya çalışacak. Borç konularının ele alınma biçimi ve kriz durumlarında borçların hafifletilmesi de gözden geçirilecek.
MEVCUT SİSTEM İŞLEMİYOR
Daha önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, yaklaşık 300 trilyon dolarlık finansal varlığı yöneten mevcut küresel finansal sistemin yeterli olmadığını söylemişti. Guterres, "Mevcut çoklu krizler, büyük ölçüde eşitsizliği şiddetlendiren adaletsiz, kısa ömürlü ve kriz eğilimli küresel finansal sistem nedeniyle gelişmekte olan ülkelerin yaşadığı şokları şiddetlendiriyor" ifadelerini kullanmıştı.
***
KREDİSİNİN VERİLMESİNİ İSTEDİ
Paris’teki zirveye katılan Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva’dan ülkesine yönelik 1,17 milyar dolarlık kredinin serbest bırakılmasını istedi. Şerif, bunun Pakistan’ın ekonomik istikrara yönelik çabalarını güçlendireceğini ve halka yardımcı olacağını ifade etti. Pakistan, 2019’da IMF ile 39 ayda ödenmesi planlanan 6 milyar dolarlık kurtarma paketi için anlaşmıştı. Taraflar, geçen yıl yeniden masaya otururken IMF, toplam kredi miktarının 6 milyar dolardan 7 milyar dolara çıkarıldığını açıklamıştı. Anlaşma kapsamında IMF, şartların sağlanması halinde Pakistan’a 1,17 milyar dolar tutarındaki krediyi serbest bırakacağını duyurmuştu. Kredinin serbest bırakılmasına ilişkin Şubat 2022’de tekrar başlayan görüşmelerde henüz ilerleme kaydedilemedi.
***
UYGUNSUZ BİR KONUK OLUR
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Ağustos’ta Güney Afrika’da düzenlenecek BRICS Zirvesi öncesinde Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un zirveye katılma isteğini “uygunsuz bir konuk olur” sözleriyle eleştirdi. Ryabkov, Macron’un zirveye katılma isteğini eleştirerek, “Açıkçası, bize karşı böylesine düşmanca ve kabul edilemez bir politika izleyen devletlerin liderleri, Rusya’nın uluslararası sahneden izole edilmesi ve bu amacın ortak paydada paylaşılması gerektiğinin üzerinde durarak inançla tartışıyorlar. NATO’nun bize sözde stratejik bir yenilgi yaşatma amacı böyle bir lideri uygunsuz bir BRICS konuğu yapıyor” dedi.