Az kitap basılıyor, yayıncılık krizde
Bandrol alan kitap sayısı 2021 yılının aynı dönemine göre gerilerken, eylül ayı verileri neredeyse üçte birine düştü. Yayıncılar Kooperatifi Başkanı Akkaya, 40-45 liralık kitabın 80 liraya kadar çıktığını belirtti. Yayıncılar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Kocatürk ise maliyetlerinin arttığını yineledi.
Tolga UĞUR
Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nün yayımladığı ‘Süreli Olmayan Yayın Bandrol Satış Bilgileri’ verilerine göre basılan kitap sayısı, geçen senenin aynı dönemine göre geriledi. Bakanlık verilerine göre, 2021 yılının ocak ve şubat aylarında bandrol alan kitap sayısı 26 milyon iken bu yılın ocak ayında 21,1, şubat ayında ise 24,2 milyona geriledi. 2021 yılında eylül ayına kadar sürekli artan bandrol sayısı 63 milyona ulaştıktan sonra hızlı bir şekilde gerilemeye başlayarak kasım ayında 36 milyona, sonrasında ise 21 milyona kadar düştü. Yayıncılık sektöründe hem artan maliyetler hem de düşen satışlar nedeniyle karamsarlık hâkim.
40-45 liralık kitap 80 lira oldu
Yayıncılar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Kenan Kocatürk, bandrol alan kitap sayısının pandeminin ilk dönemlerinde yaklaşık 30 milyon olduğunu hatırlatarak ‘‘Pandeminin ilk döneminin bile gerisindeyiz’’ dedi. Kocatürk yayıncıların maliyetinin arttığını belirterek ‘‘Bazı kâğıt fiyatları yüzde 300, bazıları yüzde 200’e varan oranda arttı. Birinci sınıf bir kâğıdın maliyeti 600-650 dolar iken kurdaki artış nedeniyle şu anda 1600 dolar seviyesine geldi. İthalatçılar kurdaki artış nedeniyle peşin ödeme istemesi yayıncılar için bir diğer önemli sorun’’ değerlendirmesini yaptı.
Kocatürk, artan maliyetler nedeniyle yayıncıların istemese de fiyatları artırmak zorunda kaldığını söyleyerek ‘‘Yayıncılar kitap seçmek zorunda kalarak satacağından emin olduğu kitaplara yöneliyor. Ayrıca çeviri edebiyatı ilgi gören bir alan olmasına rağmen döviz kurunun kısa zaman içerisinde neredeyse ikiye katlanmasından dolayı telif hakkını alıp, yabancı kitapları yayımlamak daha da zorlaştı’’ ifadelerini kullandı.
Yeni basılan eserlerde yüzde 23 düşüş
Yayıncılar Kooperatifi Başkanı Elif Akkaya, artan maliyetlerin yayıncıları zorladığını belirterek ‘‘Böyle giderse bazı yayıncılar kısa zaman içerisinde kapanacaktır’’ dedi. Akkaya, ilk basımı yapılan eserlerde yüzde 23 düşüş olduğunu vurgulayarak ‘‘ Yayıncılar yeni eser yayımlayamıyor. Daha önce basılan ve satış rakamları iyi olan kitaplara yöneliyorlar. Bir iki gün önce matbaadan gelen 496 sayfalık bir kitabın raftaki fiyatı 80 lira olacak. İki yıl önce aynı sayfa sayısındaki kitaplar 40-45 liraya satılıyordu’’ değerlendirmesini yaptı. Akkaya, ekonomik kriz nedeniyle okuyucunun alım gücünün de düştüğünü belirterek, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın sektöre destek vermesi gerektiğini sözlerine ekledi.
***
Destek ve teşvikler artmalı
Kenan Kocatürk, yayıncılığın bir kamu hizmeti olduğunu hatırlatarak sorunların çözümü için çözüm önerilerini şöyle sıraladı:
• Devletin yayıncılık sektörüne verdiği destek ve teşvikler artırılmalı.
• Kağıt ithalatında Avrupa ülkeleri dışında kalan ülkelere uygulanan yüzde 10 fon kaldırılmalı
• Kitaplarda uygulanan KDV kaldırılmalı
• Uzun vadede kağıt üretiminde dışa bağımlılığın önüne geçilmesi için çözümler üretilmeli
• Belediyelerin yanı sıra MEB ve Kültür ve Turizm Bakanlığı kütüphaneler için kitap alımını hızlandırmalı.