Bağımlılıkla mücadele bütçesinden tasarruf
Kullanımı çocuk yaşa kadar düşen uyuşturucu ve bağımlılık bütçesine adeta makas vuruldu. Sağlık Bakanlığı bağımlılıkla mücadele için tek kuruş dahi harcamazken Gençlik ve Spor Bakanlığı da ödeneğin sadece yarısını kullandı. Tedavi merkezleri ise yetersiz.
Mustafa BİLDİRCİN
Ülkede giderek derinleşen madde bağımlılığı batağına karşın iktidarın kayıtsızlığı, mali veriler ile bir kez daha gözler önüne serildi.
Bağımlılığın önlenmesinde kritik önemi bulunan kurumlardan Sağlık Bakanlığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın mali verileri, bağımlılıkla mücadele bütçesine tasarrufun vurduğunu ortaya koydu.
Yaptırım içermeyen cezalar ve etkin mücadeleye yönelik eylemsizlik nedeniyle giderek derinleşen uyuşturucu batağına karşın, “Bağımlılığın Önlenmesi” bütçesine tasarruf makası vuruldu. Gençlik Bakanlığı’nın, 2023 yılı için ayırdığı 7,8 milyon TL’lik bütçe 5,9 milyon TL’ye kadar düşürülürken Sağlık Bakanlığı, “Erişkinlere yönelik bağımlılık tedavi” bütçesine dokunmadı.
BÜTÇEYE DOKUNMADILAR
Sağlık Bakanlığı, “Erişkinlere Yönelik Bağımlılık Tedavi ve Rehabilitasyon Hizmetleri” kalemine 2023 yılında 991 milyon 923 bin TL ödenek koydu. Toplam 991,9 milyon TL'lik ödenek, yıl içinde 8 milyon 89 bin TL’ye kadar düşürüldü. Ancak düşürülen bütçeye dahi dokunulmadı. Sağlık Bakanlığı, erişkinlere yönelik madde bağımlılık tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri için 2023 yılında tek kuruş harcamadı. Benzer bir tablo Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın bütçesinde de yaşandı. Bakanlık, “Bağımlılığın Önlenmesi” hedefinin, “Gençlere Yönelik Bağımlılıkla Mücadele” alt hedefine 2023 yılında 7 milyon 866 bin TL kaynak ayırdı. Kaynak, 2023 yılı içinde 5 milyon 966 bin TL’ye kadar indirildi. 2023 yılının sonunda yapılan toplam harcama ise kayıtlara, 4 milyon 836 bin TL olarak geçti.
UYGULAMA DA YETERSİZ KALDI
|
AYRILAN KAYNAK |
İNDİRİLEN |
UYGULANAN |
|
| Sağlık Bakanlığı: | 991,9 | 8,08 | YOK |
| Gençlik ve Spor Bakanlığı: | 7,8 | 5,9 | 4,8 |
|
TOPLAM |
999,7 | 13,9 | 4,8 |
*Veriler milyon TL’dir
∗∗∗
TEDAVİ MERKEZLERİ AZ
Bağımlılığın tedavisinde büyük önemi olan kurumlardan AMATEM ve ÇEMATEM sayıları yerinde sayıyor. 2021’de 137 olan tedavi ve rehabilitasyon merkezi sayısı 2023 sonunda ancak 138 oldu.
TİCARET DE KULLANIM DA GİDEREK YÜKSELİYOR
Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Uyuşturucu Kontrol Kurulu'nun (INCB) 2022 raporunda, Türkiye’deki uyuşturucu ticareti ve kullanımının katlanarak arttığına dikkat çekildi. Kurul, metamfetaminin yanı sıra eroin kullanımının da arttığı, afyon üretiminde kayda değer artış görüldüğü bilgisini paylaştı. Öte yandan raporda, "Eroin kaçırmada kullanılan rotalar, artık metamfetamin için de kullanılıyor. İran ve Türkiye’de metamfetamin ticareti büyük artış gösterdi. Satıcının Afganistan, alıcının Avrupa ülkeleri olduğu bu rotada İran ve Türkiye lojistik olarak yer alıyor" ifadeleri de kullanıldı. Adalet Bakanlığı’nın verilerine göre, “Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak” suçlarını içeren TCK 191 kanun maddesi kapsamında 2019’da 183 bin 127, 2020’de 99 bin 120, 2021 yılında ise 263 bin 650 yargılama yapıldı.
246 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ
Emniyet Genel Müdürlüğü verilerine göre 2022 yılında ‘madde bağlantılı’ ölüm sayısı 246 oldu. Rapora göre uyuşturucu bağlantılı ölüm vakalarının yüzde 62,2’sinin sebebi çoklu madde kullanımı oldu. Doğrudan madde bağlantılı ölümlerin en yaşlısının 74 yaşında olduğu ve bu ölümün eroin kullanımına bağlı gerçekleştiği öğrenildi. Ölümlerin yaş ortalaması ise 34 oldu.