Balık ekmeğe veda

Yedi tepeli şehrin önemli sembollerinden biri daha fotoğraf ve sinema karelerinde, sıla özlemi çekenlerin hayallerinde donup kaldı. Kıyıdan yükselen mavi dumanlar ve yüzümüze vuran balık kokuları ile 'hafızamız'da yer eden İstanbul Eminönü'ndeki balık-ekmekçiler artık çocuklarımıza anlatacağımız bir İstanbul nostaljisi olarak tarihin sayfalarına karıştı.

İstanbul Valiliği'nin aldığı karar doğrultusunda, balık-ekmek tekneleri, güvenlik riski oluşturduğu ve boğaziçi kıyılarının tarihi dokusunu bozdukları gerekçesiyle dün polis zoru ile kaldırıldı. Vatandaş bu kararı insafsızlık olarak değerlendirirek "bizi balık ekmek yemek için lüks restorantlara gitmeye mecbur bırakıyorlar" dedi. Yıllardır geçimini Eminönü'nde balık ekmek satarak sağlayan balıkçılar ise kararla birlikte Eminönü'nün tarihi dokusunu korumak bir yana, kentin 150 yıllık tarihine son verildiğini belirttiler.

Polis zoruyla yerlerinden edilen tekne sahipleri, bugüne kadar ruhsat almak için defalarca girişimde bulunduklarını belirterek, "tarihi bir yapı daha yok edildi" diye konuştular. Bu arada, 3. kuşak olarak bu işi yıllardır yaptığını ifade eden tekne sahibi Osman Öztürk, "Kışa girdiğimiz bir zamanda bize yeterli zaman vermeden teknelerin kaldırmasını protesto ediyoruz. Bu teknelerde çalışan birçok insan, karda kışta işsiz kalacak. Odun, kömür alamayacak, çoluğuna çocuğuna ekmek götüremeyecek" dedi.

 

İŞ GÜVENCESİZ BİZİ ATTILAR

Öztürk, "Bugün kendi evinizden kiracıyı bile çıkaramazsınız ama 100 yılın üzerinde bir zamandır burada balık ekmek satan insanları aceleyle işyerlerinden atarsınız. Bu durumu protesto ediyoruz. 6 gün içinde hiç bir iş güvencesi verilmeden ekmek teknemizi kaldırıyor, elimizde kalan balıkları ve bundan sonra evimizi nasıl geçireceğimizi hiç düşünmüyorlar. Burda orta seviyedeki vatandaş, çoluğunu çocuğunu getiriyor balık yediriyordu. Ama artık buna hasret kalacaklar. Soruyorum devlete ve millete o kadar tarihi dokuyu bozan yer varken bir tek biz mi fazlaydık? suçumuz ne halka hizmet vermek mi?" diye konuştu.

Eminönü'nün simgesi haline gelen balık ekmek tekneleri, vatandaşın şaşkın bakışları arasında kaldırılarak, alkışlar arasında rıhtıma veda etti.

 

150 YILDIR RUHSATLARI YOK

İstanbul Boğazı'nın 8 ayrı bölgesinde balık-ekmek teknesi bağlama yeri var. Yaklaşık 150 yıldır ruhsatsız çalışan teknelerin tamamı vergi mükellefi. İlçe belediyelerine palamar ücreti veya çekek yeri ücreti ile işgaliye vergisi ödüyor. Genellikle Karadenizli aileler tarafından işletilen teknelerin ıslah edilmesi fikri 1985'ten beri Valilik gündeminde. Ancak 2001'den itibaren ciddiyet kazandı.

İstanbul Valiliği, 2001'de Boğaz'daki yüzer restoran, lokanta, otel ve balık ızgara teknelerinin ruhsatlandırılmasını öngören bir genelge yayınladı. Bu çerçevede ilçe belediyelerinden kaymakamlıklara kadar hemen tüm taraflardan görüş alındı. Milli Emlak Daire Başkanlığı yüzer metrekarelik deniz yüzeyini gemi ve teknelere kiralama işlemini başlattı. Valilik, tekneleri ıslah etmek için izin isterken Anıtlar Kurulu, tamamen kaldırılmasını istedi.

3 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu, bu tür teknelerin bağlı olduğu kıyıların 'tarihsel doku ve doğal özellikleri ile silüet değerleri açısından korunması gereken yerler' olduğunu belirtti. Kurul, bu gerekçeyle "yolcu indirme ve bindirme dışında sürekli kıyıya bağlı olanlar konulamaz" tespitinde bulundu. balıkçıların kaldırılmasına ilişkin süreç de böylece başladı.