‘Baraj depremi’ kimi yıkacak?

NURCAN GÖKDEMİR nurcangokdemir@birgun.net

Van 4 yıl önceki depremin yaralarını saramamışken yaklaşan seçim yeni bir deprem korkusu yaratıyor. HDP’nin yüzde 10’luk ülke barajını aşması durumunda 8 milletvekilliğinden 6’sını almasına kesin gözüyle bakılırken, baraj engeli AKP’ye 7 milletvekilliği hediye ederek Vanlı seçmenin büyük çoğunluğu için deprem etkisi yaratabilir. 7 Haziran öncesi Van’daki mücadele, HDP ve AKP arasında. HDP’nin barajı aşmaması durumunda birer milletvekili çıkartması olası iki parti CHP ve MHP de yarıştan kopmamaya çalışıyor.

‘ALTIN OY'UN PEŞİNDE
HDP, son seçimlerde oyunu yüzde 53’e çıkartmasına, Cumhurbaşkanlığı seçiminde de Demirtaş’ın yüzde 54 oy almasına karşın soluksuz bir kampanya yürütüyor.

“Hareketli Seçmen Komisyonu” aracılığıyla il dışındaki 20 bin seçmenden 10 binine ulaşılarak, kente çağrıldı. Ulaşım sorunları da çözülen 10 bin kişiden büyük çoğunluğunun seçimde kentte olması bekleniyor, sandık güvenliği için de 7 bin kişi görevlendirildi. Her sokak için bir sorumlu belirlenerek yüzyüze görüşmelere ağırlık verildi.

“Birinci partisiniz, bu teyakkuzun nedeni ne?’’ sorusuna aldığımız karşılık Demirtaş’ınkiler gibi: “Barajı geçeceğimize inanıyoruz ama belki bir tek oy bize başarı getirecek. Bu altın oydan vazgeçemeyiz…’’
Erdoğan’ın, Van’lılar “’Bizi anlamıyorsunuz’’ diye seslenmesi gündemin başında yer alıyor. HDP Basın Komisyonu Koordinatörü olan gazeteci Oktay Candemir, “Kobane düştü düşecek’ dediğinde, ‘Kürt sorunu yoktur’ dediğinde Erdoğan’ı çok iyi anladık’’ diyor.

HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ’ın birinci sıradan aday olmasına karşın yurt genelindeki çalışmaları nedeniyle kampanyanın lokomotifi ikinci sıra adayı Lezgin Botan. Botan’la Halk Pazarı’nda seçim çalışması yaparken buluştuk. HDP’nin genel söylemlerinin yanı sıra sol-sosyalist mesajlar veren Botan, halkların barışına vurgu yapıyor. “Mahirler’in Denizler’in enerjisiyle yola çıktık. Erdoğan’ın ülkeyi hızla diktatörlüğe götürdüğü bir ortamda tüm ezilenler bir arada olmalıyız’’ diyor. AKP’nin “’Erdoğan olmazsa çözüm süreci biter’’ propagandasına da öfkelenen Botan, ‘’Bir yakamızdan düşsün bakın biz nasıl barışı sağlıyoruz’’ diye konuşuyor.

Van’da da oylarının azaldığı söylenen AKP’nin işini, HDP’ye geçen aşiretler, belediye meclis üyelerinden çok aday listelerine küsen ve yaklaşık 30-40 bin seçmeni olduğu tahmin edilen Karesünniler’in boykotu zorlaştırıyor. Muhafazakar Karesünniler, “Acem” denilerek ötekileştirilmekten, Van’da AKP’nin tabanını oluşturmalarına karşın aday listelerinde temsil edilmelerinin çok görüldüğünden yakınıyor. Boykot kararının sürüp sürmeyeceği, AKP’yi destekleyip desteklemeyecekleri konusunda kuşkuları belirtilen Karesünniler’in kararlılıkları sandıkta anlaşılacak.
AKP, Van’da da propagandasını ‘’mağduriyet’’ üzerine kuruyor. Seçim bürosu kiralamakta bile zorluk çeken AKP’liler, HDP’nin baskı ile propaganda yapmalarına izin vermediğinden yakınırken, HDP Seçim Bürosu Sorumlusu Baha Soyyiğit, ‘’Doğru değil. Seçim bürolarımız neredeyse yan yana, rüzgardan düşen bayraklarını biz astık. Kim ki AKP’nin önünü keser bizden değildir’’ diyor.

CHP son seçimlerdeki yüzde 3 dolayındaki oylarını artırmak için bölgenin en büyük aşiretlerinden olan Bruki aşiretinden eski DYP Milletvekili Nadir Kartal’ı aday gösterdi. Siyasi yaşamın önemli isimlerinden Kinyas Kartal’ın oğlu Nadir Kartal’ın seçilebilmesi olasılığı da HDP’nin barajı aşamamasına bağlı. Ancak CHP örgütü halkın sevdiği bir isim olan İl Başkanı Cemal Şen’in görevden alınması ve yerine İlkay Gökdere’nin atanması sarsıntısını aşamamış görünüyor. Kartal, aşiretinin gücü ve siyaset tecrübesi ile kampanyasını sürdürüyor.

MHP’NİN OYU ARTABİLİR
Karesünnilerin boykotunun AKP’nin oylarını olumsuz etkilemesine kesin gözüyle bakılırken bu kesinden MHP’ye oy kayabileceği ifade ediliyor. HDP’nin barajı aşamaması durumunda Ercişli bir mühendis olan MHP birinci sıra adayı Gültekin Çavuşoğlu’nun da seçilebileceği yorumları yapılıyor.

‘ÇİRKİNLEŞEN VAN'
Uzun yıllar güvenlik sorunu yaşayan daha sonra AKP politikaları ile tarım, hayvancılık ve turizmde gerileyen Van, deprem sonrası artan inşaat sektörü ve İran’dan gelen turistlerin harcadıkları ile ayakta durmaya çalışıyor. Ancak inşaat sektörü, Vanlıların “İstanbul’dan sonra en hızlı çirkinleşen kent’’ söylemlerini haklı çıkarırcasına kentin özgün dokusunu yok ederek bir canavar gibi ilerliyor.

Depremden sonra çok sayıda konut inşa edilmesine karşın bu evlerin yurttaşa pahalıya satılması, borcunu ödeyemeyenlerin icraya verilmesi memnuniyetsizlik yaratırken ‘’seçimden sonra borçlar ertelenebilir’’ söylemi de ‘’seçim rüşveti’’ çağrışımıyla tepki yaratıyor. Evi yıkılan kiracıların ve yoksulluktan taşınamayanların suları akmayan, elektriği olmayan, yıkık dökük konteyner kentte kalmak zorunda olması da deprem yarasını hala kanatıyor.

Sonuçta tahmini yine Vanlılar’a bırakıyoruz, HDP barajı aşarsa HDP: 6 ya da 5 milletvekili , AKP: 2 ya da 3. HDP baraj engeline takılırsa AKP: 7, CHP ya da MHP: 1 , AKP: 6, CHP: 1, MHP:1 ya da AKP: 5, CHP:1, MHP:1, Bağımsız: 1.