Barış anlaşması bıçak sırtında

Dış Haberler

Azerbaycan ile Ermenistan, normalleşme adımlarına hız kazandırdı. Bakü ve Erivan’dan yapılan açıklamalarda iki ülke arasında kalıcı bir barışa yönelik önemli adımların atılması konusunda anlaşmaya varıldığı belirtildi.

Ortak bildiride iki komşu ülkenin, varılan anlaşmayı “bölgede uzun zamandır beklenen tarihi bir fırsat” olarak gördüğü kaydedildi. Bildiride Azerbaycan ve Ermenistan “birbirlerinin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı çerçevesinde bir barış anlaşmasına imza atmak için çalışacaklarını” açıkladı. İki ülkenin yılsonuna kadar bir barış anlaşması imzalaması bekleniyor.

‘İYİ NİYET’ ADIMLARI

Azerbaycan 32 Ermenistan askerini, Ermenistan da 2 Azerbaycan askerini “iyi niyet göstergesi” olarak serbest bırakması konusunda anlaşmaya vardı. Bakü’nün bırakacağı kişiler arasında Karabağ’daki Ermeni yönetiminin 6 liderinin yer almadığı kaydedildi.

İyi niyet göstergesi olarak atılan adımlar arasında ayrıca Ermenistan’ın kendi adaylığını geri çekerek Azerbaycan’ın COP29 İklim Zirvesi’ne ev sahipliği yapma teklifine destek vermesi yer alıyor. Buna karşılık Azerbaycan da Ermenistan’ın Doğu Avrupa Grubu "COP" Bürosu üyeliği adaylığını desteklediği kaydedildi. Erivan ve Bakü ayrıca uluslararası topluma, bölgeye de olumlu etki yapacağı belirtilen çabalarını destekleme çağrısı yaptı.

DESTEK MESAJLARI

Türkiye Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında Erivan ile Bakü arasında atılan “güven artırıcı adımlardan” duyulan memnuniyet dile getirilerek görüşmelerin devam edilmesinin desteklendiği aktarıldı. Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, anlaşmayı “iki ülke ilişkilerinde büyük bir atılım” olarak nitelendirdi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller “Bu taahhüt, taraflar barış anlaşmasını nihayete erdirmek için çalışırken, güven artırıcı bir adımı temsil ediyor” dedi. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova ise anlaşmayı memnuniyetle karşıladıklarını belirterek atılacak adımlara katkı sunmaya hazır olduklarını kaydetti.

DOĞRUDAN DİYALOG

Gazeteci Aris Nalcı, Bakü ile Erivan’ın normalleşmeye yönelik son adımlarını değerlendirdi. “Gelişmeler bölgede barışa yönelik önemli bir mihenk taşı oldu” diyen Nalcı, “İki ülke arasında özellikle Avrupa, ABD, Türkiye ve diğer güçlerin olmadığı normalleşmeler, barış için gayet olumlu adımlar. Aliyev bu konuda ilk defa olumlu bir adım atmış gözüküyor. Doğrudan Ermenistan’la görüşme olduğu görülüyor” ifadelerini kullandı. Nalcı, atılan adımların Paşinyan’ın Erivan’ı bir “barış dört yoluna” çevirme projesine de katkı yapacağını belirtti. Azerbaycan’da tutulan ve haksız yere yargılanan daha birçok Ermeni’nin olduğuna dikkat çeken Nalcı, bu kişilere yönelik bazı adımların da atılması gerektiğini sözlerine ekledi.

∗∗∗

YENİ ÇATIŞMALAR YAŞANABİLİR

Amerikan Dış İlişkiler Konseyi’nin dergisi Foreign Affairs’te Olesya Vartanyan imzalı makalede “normalleşme” adımlarına rağmen Güney Kafkasya’nın diken üstünde olduğunu ileri sürüldü. Karabağ’ın kontrolünün Bakü’ye geçmesinin sorunları çözmediği, “yıllar içinde birbirine giderek düşmanlaşan iki ülke” arasında daha pek çok çözüm bekleyen meselenin olduğu belirtildi. Azerbaycan’ın bölgesel emellerinin Karabağ’ın ötesinde olduğunun iddia edildiği makalede, yıllar içinde silahlanma konusunda Erivan’ın oldukça önüne geçen Bakü’nün, Azerbaycan’ı Nahcıvan’a bağlayan Zengezur Koridoru’nun hayata geçirilmesi için askeri bir hamlede bulunabileceği ileri sürüldü.