Batılılaşmanın izi kadın kıyafetlerinde sergileniyor

Eda Köprü YILMAYAN

‘Mâziden Atiye Zarafet’ sergisi Üsküdar’da bulunan Abdülmecid Efendi Köşkü’nde devam ediyor. Bu sergide kadın kıyafetlerinin 19. yüzyıldan 20. yüzyıla nasıl değiştiğini görmek mümkün. Tarihin sadece kazanılan savaşlar, yapılan anlaşmalar olmadığını göz önünde bulundurarak kıyafetlerde yaşanan değişimin toplumsal ve siyasal yaşamdaki dönüşümün hem habercisi hem de sonucu olduğu görülüyor.

OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E

Sadberk Hanım Müzesi koleksiyonundan oluşan sergi, Osmanlı döneminden başlayarak Cumhuriyet’le birlikte toplumsal yaşamın içinde yer alan kadınların resmi davetlerde, balolarda, çay toplantılarında giydiği kıyafet ve aksesuarlardan oluşuyor. İlk bölümde Osmanlı kadın kıyafetleri, gelinlikler görülüyor. Köşkün ikinci katında da 1920’li yılların kadın kıyafetleri, dans ayakkabıları, çantalar dikkat çekiyor. Latife Hanım’ın, Mevhibe İnönü’nün ve Afet İnan’ın kıyafetleri dönemin ruhunu anlamak için önemli. Cumhuriyet’in ilk kadın tarihçilerinden Afet İnan’ın 3 Nisan 1930’da Ankara Türk Ocağı’nda Türk kadınlarının seçim haklarına ilişkin verdiği konferans sırasında giydiği kıyafet serginin önemli parçalarından. Ancak Latife Hanım’ın sergilenen kıyafetlerine ilişkin bilgilerin yetersiz olduğunu belirtmemiz gerekir. Sergide iki kıyafeti yer alıyor. Mustafa Kemal’le nikahlandığında giydiği saten kumaştan dikilmiş, üzeri gümüş rengi boncuklarla işlenmiş kıyafetinin Mehmet Sadık Öke tarafından Rahmi M. Koç Müzesi’ne bağışlandığını biliyoruz. Buna ilişkin ayrıntı İpek Çalışlar’ın ‘Latife Hanım’ kitabında da yer alıyor. Ancak sergide yer alan bir elbise kitaptaki fotoğrafla benzerlik gösterse de elbisenin altında yer alan bilgide elbisenin sadece Latife Hanım’a ait olduğu ve yılı yazıyor. Dikkatimizi çeken bir nokta da Çalışlar’ın kitabında yer alan, fotoğrafının da olduğu Latife Hanım’ın nikah kıyafetinin Mehmet Sadık Öke tarafından Koç Ailesi’ne bağışlandığı bilgisiydi. Ancak nikah kıyafetiyle aynı olduğunu düşündüğümüz kıyafet sergide Mutlu İlmen tarafından ödünç verilmiştir notuyla sergileniyor.

ATATÜRK KARTPOSTALLARI

Serginin özel bölümlerinden biri de Ömer Koç’un koleksiyonunda yer alan Atatürk’e ait kartpostallar, fotoğraflar. Derne’den, Trablusgarp’tan, Sofya’dan fotoğraflar belki de şimdiye kadar görmediğiniz Mustafa Kemal imzalı kartpostallar…  Bu bölümde portre fotoğraflarının bir hatıra olarak dostlara hediye edilmesinin önemine tanıklık ediyoruz. Sergi pazartesi günleri hariç, 19 Mayıs’a kadar ücretsiz ziyaret edilebilir.