Beslenen dernekler sır gibi saklanıyor

Mustafa BİLDİRCİN

Aralarında Cumhuriyeti ve laikliği hedef alan yapıların da yer aldığı, “Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar” adı altında faaliyet gösteren yapılara 2023’te merkezi bütçeden aktarılan para 2 milyar TL’ye dayandı. Dernek ve vakıfların 2021-2023 döneminde bütçeden aldığı pay ise 4 milyar TL’yi aştı. Yurttaşın vergileri ile oluşturulan merkezi bütçeden pay aktarılan vakıf ve derneklerin ismi ise açıklanmadı. Merkezi yönetim bütçe giderlerine yönelik detaylar, “kâr amacı gütmeyen kuruluşlar” adı altında faaliyet gösteren kuruluşlara aktarılan paranın büyüklüğünü gözler önüne serdi. 2023’te dernek, birlik ve benzeri kuruluşlara milyarlarca lira aktarıldı.

2023 yılı bütçe gerçekleşme verilerine göre, dernek, birlik, kurum, sandık ve benzeri kuruluşlara toplam 1 milyar 900 milyon 345 bin TL aktarıldı. Ocak ayı, 740 milyon TL ile en fazla aktarım yapılan ay olurken vakıf ve derneklere 2023 yılında aktarılan para, diğer bazı aylara göre şöyle:

• Nisan: 95,4 milyon TL

• Haziran: 196,5 milyon TL

• Ağustos: 30,2 milyon TL

• Ekim: 34,7 milyon TL

• Aralık: 250,8 milyon TL

ÇARPICI ARTIŞ

2023 yılında yapılan 1 milyar 900 milyon TL ile birlikte 2021-2023 döneminde vakıf ve derneklere aktarılan para 4 milyar 100 milyon TL olarak kayıtlara geçti. Vakıf ve derneklere aktarılan para, yıllara göre şöyle kaydedildi:

• 2021: 769 milyon 830 bin TL

• 2022: 1 milyar 430 milyon 262 bin TL

• 2023: 1 milyar 900 milyon 345 bin TL

∗∗∗

SIR PERDESİ

Sayıştay, Genel Faaliyet raporlarında hemen her yıl, merkezi bütçeden yardım alan dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllerin faaliyetlerine ilişkin değerlendirmelere kurum faaliyet raporlarında yer verilmesi gerektiği uyarısında bulunuyor. Sadece yardım yapan idareleri açıklayan iktidar ise bütçeden para aktarılan vakıf ve derneklerin isimlerini kamuoyundan sır gibi gizliyor.