Bir kitap nasıl kokar?

Tacim ÇİÇEK

Sevgili Mustafa Kemal Erdemol’un Kitap Kokusu, adlı anı biyografik kitabı ama bana göre de bir okuma müptelasının anlatısı tam da bu konuda yazmayı düşündüğüm bir novelin sürecinde ulaştı bana. Okudukça zaman zaman yazarıyla da paylaşma heyecanını bastıramadığım ortak yazar ve kitaplar bir an için bende ‘okuma tutkusu büyük olanların benzer kitaplar ve yazarlar peşinden sürüklendikleri düşüncesini…’ uyandırdı. Çünkü okuma tutkusu bende bazen yazmak sevdamdan da önce gelir. Bu yüzden de sevdiğim birçok yazarı yazdıkları güzel mi güzel kitapları için kıskandığım çok olmuştur.

Her ne kadar bir gazete köşe yazarı olsa da en azından benim gibi düşünen birçok kişi için Erdemol iyi ve has bir edebiyatçıdır. Siyasi yazılarında bile edebiyatı tüm yemeklerin ortak vaz geçilmezi ‘tuz’ gibi kararında kullanması bunun bir kanıtı. Hele Alberto Manguel nedeniyle yazdığını belirttiği kitabında, tematik bölümlerde konu ettiği yazarlar, filozoflar, bilim insanlarını sadece yapıtlarıyla, okuma ve yazma yöntemleri, disiplinleri, esin kaynakları ile incelemiş Erdemol. Siyasi, sosyal görüşleri, yaşadıkları şehirler, gittikleri restoranlar, yeme içme alışkanlıkları, bağımlılıkları, fobileri, işledikleri suçlar, takıntıları, hoşlukları, acayiplikleri, sıra dışı alışkanlıklarıyla bileştirerek de sunuyor. Bu yüzden de en sıradan olan yazardan en bilmem nesine kadar olan yazarlar için de bir başvuru ya da en hafif söylemle okumaları gereken bir özgün çalışma.

ŞAŞKINLIK VE HÜZÜN

Kitabın en önemli özelliklerinden biri; sırasıyla kayıp, bitirilememiş, okunmayacak olan, yayımlanmamış, yeni bulunan, kayıp olduğu sanılan ama bir biçimde de bulunan, kıskançlık sonucu başkalarınca saklanan, tahrif edilen kitaplara ve kitaplarını reddeden, yok edilmesini vasiyet eden, hatta bizzat yok edenlere ilişkin Erdemol’un sunduğu liste birçok okuru hüzünlendireceği gibi şaşkınlık içinde de bırakacak boyutta…

KENDİNDEN DOĞALLIK

Ayrıca kitabın düşmanlarını yazarken sadece bireyleri, savaşları, cehaleti değil fırtına, deprem, yangın, sel, nem, kitap kurdu gibi doğa şartlarının etkilerini de kendi özgün ve bir o kadar da yetkin üslubuyla açıklıyor yazarımız.

Kokulara gelince… Ah o kokular yok mu… O kokular… Kokular üzerine yazanların ve kokunun yazındaki izini yapıtları ve çalışmalarıyla aktaran filozof Theophrastus’tan, Plinius’a, Matine de Biran’a, Cemal Süreya’ya, Kazancakis’e, Keats’e, Süskind’e, Uğur Mumcu’ya, Zweig’a, Basbanes’e, Schiller’e kadar geniş bir hat çekerek anekdotlar üzerinden paylaşıyor okurlarıyla Erdemol.

Kendi payıma bu kitabın hem yazanlara hem de okuma müptelası gerçek okurlara bir başucu kitabı olacağını itiraf etmek istiyorum.