Bir mücadele biçimi olarak video

İlker Birbil - Sabancı Üniversitesi ve BolBilim.com

Kızım, bilgisayar oyunu oynayanların videolarını izleyerek oyunları çözüyor. Oğlum, oyuncaklarıyla oynayanların videolarından oyuncak seçiyor. Çocuklarım, oynayanların oynamalarını izleyerek oynamayı öğreniyorlar. Oynatmak üzereyim.

Bambaşka bir nesil geliyor falan demeyeceğim çünkü çok saçma olur. O nesil çoktan geldi. Üniversitedeki öğrencilerim bile bir konuyu öğrenecekleri zaman ilk önce o konuyla ilgili videoları arıyorlar. Kitaplar uzun geliyor, ders notları bayıyor. Video öyle mi ama? İstediğin zaman durdur; Instagram’a bak; geri sar, bir daha izle; Twitter’da gez... Hoplamalı zıplamalı bir zihin. Benim gibi “Dur kitabını okuyayım,” diyen bir eski kafa mümkün değil yetişemez. Öyle hızlı.

Yeni bir şeyden bahsetmiyorum. Video ile eğitim üzerine çok şey yazıldı. Hatta bir süredir video oyunları ile ders anlatma konuşuluyor. Dünya’daki bu furyayı bizimkiler de büyük bir hevesle takip ettiler. En azından bir süre. Ters yüz edilen sınıflar, teknoloji boca edilen dersler, akıllı tahtalar, iç edilen tabletler ve daha neler neler...

Benim diyeceğim bunlardan biraz farklı. Ve açıkçası acelem var. Memleketteki durum ortada: dalga dalga ayrışma, dalga dalga karanlık. Üzerine bir de müfredat denen heyula tepemizde sallanıyor. Onun için hiç vakit kaybetmeden bir mücadele biçimi olarak videoyu konuşmalıyız. Belki de şu ara tek şansımız, internetin bu dağıtık yapısından istifade edip dayanışmak olabilir.
Yakın zamanda şahane bir örneğini gördük zaten. İnternet üzerinden bilimsel konuları işleyen Evrim Ağacı grubu, kısa bir süre önce evrim üzerine eğitim videoları hazırladı. Eskiden olsa bu videolar müfredata ek olur diye düşünürdük. Artık basbayağı alternatif olarak görüyoruz. Karanlıkla mücadele için bilgi ile direniş. Hiç fena değil. Üstelik devamı da hızla gelebilir. Geçen yıllar içinde zehir gibi arkadaşlar tanıdım. Sadece bir kısmı bile bir araya gelseler, Türkçe kaynakları hızla artırarak pekâlâ ayak direyebilirler.

Artık bu video hazırlama işleri o kadar kolaylaştı ki. Bir bilgisayar ve internet bağlantısı fazlasıyla yeter. Videonuzu düzenlemek ya da kesip-biçmek için onlarca ücretsiz program var. Hemen yarın kayıta başlayabilirsiniz. Videoyu hazırladıktan sonra yüklemeniz için hali hazırdaki mevcut siteleri bilmeyen yoktur herhalde. Seçin beğenin.

Bir çift lafım da akademisyen arkadaşlarım için var. Ofislerimize kapandık. Olan bitene en fazla kapı arkasından itiraz ediyoruz. Üç kişi bir araya gelmekten çekinir olduk. Anlaşılabilir. Fakat pek çoğunuzda hiç de küçümsenmeyecek bir birikim olduğunu biliyorum. Dört bir koldan video bombardımanı ile bildiklerimizi anlatmaya, kayda geçirmeye hiç olmadığı kadar ihtiyaç var. Bir el atın. Pek tabii kitap da yazabiliriz. Yazalım elbette. Ancak ufak çiğnenebilecek lokmalar halinde yayımlanan videoların gücünü sakın azımsamayalım. Hem o kitaplar bir gün biterse, çektiğimiz videoları da yanına ekleyiveririz. Bana sorarsanız böyle bir uğraş, üzerimizdeki şu yılgınlığı atmak için de birebir. Bir ümit, bir başlangıç işte.

Bu işler çok zaman alabilir. Doğru. Yoğunluk arasında o zamanı bulmak epey güç. O da doğru. Ancak bazı durumlarda az bir emekle bayağı yol alınabilir. Mesela bu ay sonunda herkesin başvurabileceği bir yaz okulu yapacağız. Konu, veri bilim ve yapay öğrenme. Buradaki derslerin en azından bir kısmını videoya çeksek, eminim izleyecekler çıkacaktır. Zaten bilgiye erişmek isteyenler bir şekilde bulurlar bizi. Kaldı ki, ne kadar çok insan izlerse, bizim için de o kadar iyi.

Evet, pek çok eve ulaşmak için televizyon hâlâ en etkili yöntem. Kabul. Ama o aptal kutusu yeni nesil tarafından çoktan bir kenara atıldı. Zaten atılmasa kaç yazar? Mevcut halleriyle bazı kanalları izlemek, onarılmaz zekâ geriliğine yol açabilir. Onun yerine internette fink atan bu arkadaşların önüne daha çok malzeme yığabiliriz. Ben kesin kararlıyım. Bir ders ile başlayıp, umarım devamını da getireceğim. Yeni dönemde bir iş daha edinelim derseniz bana katılın lütfen. Yoksa bu kör karanlık hepimizi yutacak.