Bir tırpan da sağlık evlerine!
AKP öncesi sayıları 11 bini aşan sağlık evlerinin sayısı 4 binlere kadar düştü. Personel için ayrılan kadro ise bu yıl 8 oldu. Sağlık emekçileri, “Sağlık evleri ve kadrolarının azaltılması, koruyucu sağlık hizmetlerine zarar verir” dedi.
Sibel BAHÇETEPE
Kırsal bölgelerde coğrafya ve yol durumu göz önüne alınarak iki ve üç bin nüfus için yapılan sağlık evlerinin sayısı her geçen gün azalıyor. 2001 yılında sayıları 12 bine yaklaşan sağlık evlerinin sayısının 5 binlere kadar düştüğü ortaya çıktı. Ağırlıklı olarak ebelerin çalıştığı sağlık evlerinin kadrolarının da daraltıldığı, yalnızca 2022’den 2024’e 4924 sayılı kanun çerçevesinde sağlık evleri için belirlenen 144 kadronun da 8’e düşürüldüğü açığa çıktı.
Sağlık Bakanlığı, özellikle nüfusu az kırsal bölgelerde birinci basamak hizmetleri için sağlık evi yapısını oluşturdu. 1963 yılında sayısı 37 olan sağlık evi sayısı AKP öncesi hızla artarak 2001 yılında 11 bin 737’ye yükseldi. Buralarda görevli ebeler hem koruyucu sağlık hizmeti hem de kadın ve çocuk sağlığına ilişkin hizmetleri sundu. Sağlık evlerinin sayısı 2022’de 4 bin 938’e düştü.
BU YIL 8 KADRO
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası’ndan (SES) Kubilay Yalçınkaya, bu yıl açılan kadroda sağlık evlerine yalnızca 8 personel yer ayrıldığını anımsatarak "Sağlık Bakanlığı sağlık evlerinde çoğunlukla personel görevlendirmesinde sorun yaşıyordu. Bu kapsamda sağlık emekçisi temininde güçlük çekilen bölgeler için 4924 Sayılı Kanunu çıkardı. ‘Doğu ve Güneydoğu Eylem Planı, Devlet Planlama Teşkilâtı tarafından yayımlanmış en son ilçe bazındaki sosyoekonomik gelişmişlik kriterleri, ilçelerin sağlık göstergeleri ile coğrafi konumları dikkate alınarak’ bu bölgelere 4924 kapsamında sözleşmeli personel çalıştırması amaçlandı. Kanun, diğer sağlık emekçilerine göre daha fazla ücret vererek personelin bu bölgelerde tutulmasını amaçlıyordu. 4924 sayılı kanun çerçevesinde sağlık evlerine ayrılan kadro sayısı 2020’de 978 iken bu sayı 2024’te 8’e düştü. 4924 sayılı kanun koruyucu sağlık hizmetlerine ayrılan kadrolar iken bugün yataklı tedavi kurumlarına ayrılan kadrolar halini aldı" dedi. Yalçınkaya, sözlerini şöyle sürdürdü: "Sağlık evlerinde büyük oranda ebeler çalışırdı. Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde, kırsal kesimlerde sağlık ocağı örgütlenmesi olmadığı için sağlık evi örgütlenmesine gidildi. Görevli ebe doğum, çocuk aşıları ve sağlık takibi gibi hizmetler sunardı. Sağlık evi sağlık ocağı açılamayan köy ve ilçeler için düşünülmüştü. Son 3 yılda hem sağlık evlerinin sayısı azaldı hem de kadroları. Hem sağlık evi sayılarının düşürülmesi hem de ayrılan kadro sayısının azaltılması koruyucu sağlık hizmetlerine zarar verir."
SAYILARDA BELİRGİN DÜŞÜŞ
2002 Yılında Sağlık Bakanlığı’na bağlı sağlık evi sayısı: 11.735
2022 yılında sağlık evi sayısı: 4.958
2020 yılında sağlık evi için sözleşmeli personel sayısı: 978
2024 yılında sağlık evi için açılan kadro sayısı: 8
