BirGün depremlerle sarsılan Manisa Akhisar'da: Ne zaman deprem olacak diye tetikte bekliyoruz

Aycan KARADAĞ / MANİSA

Manisa’nın önemli ilçelerinden Akhisar’da son dönemde en büyük kâbus depremler. 22 Ocak'ta 5,6 ile sallanan ilçede neredeyse her gün artçı depremler meydana geliyor. Uzmanlar bölgede ciddi enerji yüklü fay hatları geçtiğini ve bu yüzden daha büyük bir deprem olmasını beklediklerini anlattılar. Vatandaşlar ise korku ile yaşamlarını sürdürmeye çalışıyor. Akhisar Belediyesi, 4 Şubat itibariyle; acil yıkılacak yapı sayısı 17, ağır hasarlı yapı 140 ve az hasarlı yapı sayısı ise 397 olduğunu açıkladı.

BirGün depremden çok etkilenen mahallelerin başında gelen Karakurt ve Musalar’a gitti. İki mahalle de adeta çadır kent olmuş durumda. Mahalleliler, “Psikolojimiz çok bozuk. Çocuklarımızın psikolojisi daha da bozuk. Ne zaman deprem olacak diye tetikte bekliyoruz” diyor. Yurttaşlar yapılarda hasar tespitlerinin hâlâ yapılmadığını ifade ettiler. Akhisar Belediye Başkanı Besim Dutlulu, Mimarlar Odası Akhisar Şube Başkanı Gülden Şataf Erhun ve İnşaat Mühendisleri Odası Akhisar Şube Başkanı Mustafa Şen de yapılması gerekenleri anlattı.

HER AN DEPREM OLACAK GİBİ YAŞAMAK ÇOK ZOR

680 haneli Karakurt Mahallesi’nde 86 ağır hasarlı yapı var. Mahalleli 181 çadırda kalmaya çalışıyor. Genellikle geceleri kalan yurttaşlar, havaların soğumasıyla hastalıkla da mücadele ediyor. Mahalle muhtarı İdris Kart, “Sayın Vali İlyaslar'a gittiği zaman telefon ettik. ‘Ağır hasarlı binalar haricinde kimseye çadır verilmeyecek’ dedi. Biz de 21 tane çadır dağıttık ve bitirdik. Vali, ‘dağıttıklarınızı da geri toplayın’ dedi ama biz toplamadık. Daha çadıra ihtiyacımız var” dedi.
Çadırda kalan Fatma Özkaya ise, “Psikolojimiz çok bozuk. Her an deprem olacak gibi yaşamak çok zor. Her gün deprem oluyor. Ne olacak bilemiyoruz. Evime hala bakmadılar. Alt mahalleye gelmişler ama bize henüz kimse gelmedi. AFAD yetişemiyor evlerin hepsine. Evlere giriyoruz çıkıyoruz ama çadırlara yerleştik resmen. Zaten depremden dolayı evlere giremiyoruz sürekli. Ben hastayım, çadırlar da soğuk ama durumumuz bu. Yemek falan getiriyorlar bize. Ellerinden geldiğince yardımcı olmaya çalışıyorlar” diye konuştu.

Yurttaşlardan Emine Üren de şunları ifade etti: “İki çocuğum var. İkisi de çok korkuyor. En çok çocuklarımızın psikolojisi bozuldu. Eve gitmek istemiyorlar. Çadırda kalıyoruz. Şartlarımız gördüğünüz gibi… Evimizin deposunda biraz çatlak var. Çadırlar koruyor ama ne kadar da olsa bir evin yerini tutmuyor. Babaannemiz ve dedemiz vardı onlar üşüdükleri için gittiler. Okul pazartesi günü başlayacak ama çocuklarımız nasıl girecek, öğretmenler nasıl ders verecek bilmiyorum. Okul sağlam ama çocukların aklı hep depremde, ne zaman sallanacağız diye düşünüyorlar. Eski evler falan hep patladı, yıkıldı çoğunda hasar var. Yeni evlerin çoğunda hasar yok ancak bazı evlerin durumu oldukça kötü. Çocuklara tek katlı bir okul istiyorum deprem olursa hemen tahliye etsinler.”

Yaklaşık 170 nüfusun bulunduğu Musalar da ise 8 tane küçük çadırda vatandaşlar kalmaya çalışıyor. Çadır bulamayanlar ise arabalarında kalıyor. Vatandaşların en büyük şikâyeti ise, hasar raporları hazırlanırken yeterli inceleme yapılmaması. İsmail Özden isimli yurttaş, “Evimin her yeri çatlak. Gelen ekipler bu eve hafif hasarlı dedi. 2 farklı yerden çekim aldılar gittiler. İlgilenilmedi. Mağdurum. Babam 85 yaşında yaşlı, eşim kalbinden ameliyat oldu. Konunun düzeltilmesini istiyoruz” dedi.

Ailesi ile arabada kalan Mehmet Arık ise, “Çadırlar daha sağlıklı değil. Yağmur yağıyor alttan su alıyor. Bu bölgede zaten her kişiye çadır verilmedi. Ben zaten çadır için bir talepte bulunmadım. Kendi arabamda kalıyorum. Eşimle beraber burada kalıyoruz geceleri, gündüzleri eve giriyoruz. Benim evime az hasarlı dediler. Ancak evimin az hasarlı olduğunu düşünmüyorum. O yüzden tekrar incelenmesini talep ediyorum. Biz gelen arkadaşa evimize resmen zorla baktırdık. Ama düzgün incelediğini düşünmüyorum o yüzden tekrar incelenmesini talep ediyorum” ifadelerine yer verdi.

***

MAKAM ARAÇLARIMIZ DAHİL SEFERBER ETTİK

Akhisar Belediye Başkanı Besim Dutlulu, deprem izleme istasyonları kurmak için girişimlere başladıklarını söyleyerek, “Çadırlara yerleşen vatandaşlarımız soğukta kalmasın diye önce elektrik tesisatları döşedik daha sonra başkanlık katımız da dahil olmak üzere tüm ısıtıcılarımızı toplayarak ve yeni ısıtıcılar da alarak çadırlarda kalan vatandaşlarımıza verdik. Belediyemizin tüm araçlarını, Buna makam araçlarımız da dahil ulaşım talebinde bulunan vatandaşlarımız için seferber ettik. Evlerine girmekte tedirgin olan vatandaşlarımızın yurtlara yerleştirilmesine yardımcı olduk. Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın yönlendirmesiyle yapılan afet etkisi belirleme çalışmalarının ardından ağır ve az hasarlı bina sahiplerine nakit yardımın yanı sıra malzeme desteği dağıtımına başladık ve bu dağıtım devam ediyor. Bakanlığımızın Akhisar için verdiği acil yardım ödeneğini Akhisar Belediyesi olarak öncelikle, ağır hasarlı bina sahiplerine ulaştırdık. Bakanlık yetkililerinin belirlediği Ziraat Bankaları'na yatırılan bu yardımlar şu ana kadar 200 bin TL üzerinde. Bu yardımlar koordinasyon halinde sürekli devam ediyor. Kriz yönetimi ve olaylara hızlı müdahale etme açısından Akhisar Belediyesi'nin başarılı bir sınav atlattığını düşünüyorum. Halkımızdan da hep bu yönde geri dönüşler alıyorum” diye konuştu.

***

AKHİSAR’IN YAPI ENVANTERİNİ OLUŞTURMA ÇALIŞMALARINA BAŞLADIK

Mimarlar Odası Akhisar Şube Başkanı Gülden Şataf Erhun şunları ifade etti:
“Kaçak ya da projesiz yapılar sorun yaratmaktadır. Bizim gezip incelediğimiz yerlerde açıkça görüyoruz ki mevcut yapılarımızın incelenmesi çok gerekli. Bir yapı envanteri oluşturmamız gerekiyor. Riskli yapıları belirleyip daha sağlıklı bir önlem alınabilir. İmar barışı büyük bir hata. Böyle bir af çıkmamalıdır. Usulüz binalara ruhsat verilerek facialara yol veriliyor. Depremler ve doğal afetler ülkemizin gerçeğidir. Bu nedenle toplumda deprem bilincinin oluşturulması önemlidir. Deprem bölgesini incelediğimizde açıkça görülüyor ki mühendislik hizmeti almamış yapılar çok hasarlı ve oturulmaz durumdadır. Biz Mimarlar Odası olarak Akhisar’ın yapı envanterini oluşturma çalışmalarına başladık, değerlendirmeler sonunda riskli yapılar belirlenecek ve gerekli kararlar alınacaktır. Nitelikli yapı stoku oluşturmak için Belediyelerin Meslek Odaları ile işbirliği yapması gerekmektedir.”

ODA ONAYI OLMALI

İnşaat Mühendisleri Odası Akhisar Şube Başkanı Mustafa Şen ise kırsal kesimlerin en büyük sıkıntısının mühendislik hizmeti almamış yapıların olduğunu belirterek, “Şehir içine baktığımızda hepsi mühendislik hizmeti adı altında yapılıyor ama denetleme sıkıntısı oluşuyor. Biz burada oda onayları olsun daha fazla denetleme olsun istiyoruz. Projelere belediyelerin yanında odalarında bakması daha sağlıklı olur. Bir fazla göz buradaki inşaat kalitesini daha farklı seviyelere getirecektir diye düşünüyorum. Bu işler sadece iyi projelerle bitmiyor. İyi uygulayıcılara da ihtiyaç var. Burada yakın dönem de bir müteahhitler derneği de kuruldu. Bu dernek ile iş birliğinde çalışarak büyük fayda sağlayabiliriz. Biz onların yanlışlarını düzelterek daha güvenli projelere vesile olabiliriz. Yine aynı şekilde ustaların eğitimi çok önemli. Ne kadar eğitimli müteahhitte olsa ne kadar iyi proje de olsa ustaların eğitimsizliği ya da ezber hataları bir projeyi bitirebilir. Devletin ustalık belgesi için yaptığı güzel uygulamalarda var. Ustaya gel diyor sınavı kazanırsan sınav parasını da ben karşılayacağım diyor. Ustalarımız bunları atlamamalı” şeklinde konuştu.

Şen sözlerini şöyle sonlandırdı: “Herkes bilinçli olursa herkes birbirinin yanlışını düzeltir. Yani bir süzgeç sistemi oluşur. Ustalık belgesi şart fakat genel olarak insanlar bunu önemsemiyor. Burada da bir denetleme mekanizması oluşması gerekir. Ekonomik standartları ayrı, mesleki yeterlilikleri ve deneyimleri ayrı. Bu standartlar herhangi bir kayırma gözetilme olmaksızın uygulanırsa iyi olur. Yapıları yapacak kişi ve/veya tüzel kişiler bir standarda oturur. Hasbelkader parası olup da müteahhitlik yapacak bilinçsiz insanların önüne konulan teknik eleman bulundurma zorunluluğu sayesinde daha sağlıklı binalar ortaya çıkacaktır.”