BirGün sordu, TCMB Başkanı enerji zamlarını ağzından kaçırdı!

Türkiye Cumhuriyet Merkez Merkez Bankası'nın (TCMB) yeni başkanı Fatih Karahan, yılın ilk enflasyon raporunu açıkladı. Göreve atanmasının ardından ilk kez basının karşısına çıkan Karahan, enflasyon hedefe uyumlu seviyelere gerileyene kadar gereken parasal sıkılığı korumakta kararlı oldukları mesajını verdi.

Merkez Bankası Başkanı Karahan, yıl sonu enflasyon tahminlerinin bir önceki rapordaki haliyle korunduğunu duyurdu. Karahan, "2024-2025-2026 yılsonu enflasyon tahminleri bir önceki rapordaki haliyle korunmuştur. 2024 yılsonu tahmini yüzde 36, 2025 yılsonu tahmini ise yüzde 14 olarak tahmin edilmekte" açıklaması yaptı. Enflasyonun mayıs ayında 2024 yılının tepe noktasına ulaşacağını belirten Karahan, mayıs sonrasında dezenflasyon dönemine girileceğini belirtti.

Raporun ardından soru-cevap kısmına geçildi. Soru-cevap bölümüne Karahan ile birlikte başkan yardımcılarıyla birlikte geçildi. Bu daha önce yapılmayan bir uygulamaydı. Önceki Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, rapor açıklandıktan sonra sorulara tek başına cevap veriyordu.

HAFİZE GAYE ERKAN SORUSUNA YANIT VERMEDİ

Karahan, bir gazetecinin önceki başkan Hafize Gaye Erkan'ın kiralardan şikayet ederek geçinemediği yönündeki açıklamasını hatırlatarak yönelttiği "Siz geçinebiliyor musunuz?" sorusuna yanıt vermedi. Karahan aynı gazetecinin, bir personelin Gaye Erkan'ın babası tarafından Merkez Bankası'ndan kovulduğu yönündeki iddiasına ilişkin "Atılan personel konusunda herhangi bir işlem yapacak mısınız?" sorusunu da cevapsız bıraktı. Karahan, "Söylediğim gibi burada enflşasyon konuşmak için toplandık, dolayısıyla diğer sorularınızı cevaplamayacağım. Enflasyona yönelik, rezervlere yönelik sorularınız olursa tabii ki konuşabiliriz" dedi.

TCMB Başkanı Karahan'ın açıklamaları şöyle:

"Dezenflasyonu tesis çalışmamıza kararlılıkta devam edeceğiz. Bir önceki rapor döneminden bu yana göstergeler para politikasının doğru yolda ilerlediğini teyit etmekte. 

Enflayson, hedefimize uyumlu seviyelere gerileyene kadar gereken parasal sıkılığı korumakta kararlıyız. Enflasyon görünümünde herhangi bir bozulmaya kesinlikle izin vermeyeceğiz. Kalıcı fiyat istikrarına kadar politika duruşunu sürdürecek ve orta vadede ekonomiyi kalıcı fiyat istikrarına ulaştıracağız. 

"ENFLASYONUN ANA EĞİLİMİNDE İYİLEŞME VAR"

2023 son çeyreğinde enflasyon önceki rapor tahminleriyle tutarlı seyrederek yüzde 64,8 seviyesinde gerçekleşti.  Son çeyrekte parasal sıkılaştırma etkisiyle enflasyonun ana eğilimindeki iyileşmeye bağlı olarak sınırlı oranda artış oldu.

Sıkılaştırma adımlarımızla talepte dengelenme süreci başladı. Perakende satışların mevcut seviyesi halen dirençli. Son dönemde ithalat eğilimi zayıfladı. 2023'ün ilk yarısında yüzde 8,5 artan altın ithalatı ikinci yarıda 18,6 azaldı.

Geçen yıl sonu itibarıyla cari açık/GSYH'nin yüzde 4 civarına gerilediğini tahmin ediyoruz. Parasal sıkılaştırma sürecimiz başta altın ve dayanıklı tüketim malları olmak üzere ithalat kanamıyla cari dengeye katkıda bulunmaya başladı. Cari dengede iyileşmenin devamını öngörüyoruz. 

"KONUTTA FİYAT ARTIŞ HIZI YAVAŞLADI"

Ocakta hizmet fiyatlarında yüksek oranlı artışlar gözlendi. Hizmet enflasyonundaki katılıığın önemli bir nedeni kiralar, gösterge olarak yakından takip edilmekte. Kiralar üzerindeki baskının azalması hizmet fiyatlarında önemli rol oynayacaktır. Konut fiyatlarındaki yüksek artış kiralara gecikmeli ve yüksek bir şekilde yansımakta. Sıkılaştırma sonrasında büyük kentlerde konut kira artış hızı yavaşladı. Konut fiyatlarındaki artışın yavaşlaması hizmet fiyatlarındaki ataletin azalmasına katkıda bulunacak.

"ENFLASYON ANA EĞİLİMİ ZAYIFLAYACAK"

Enflasyonun ana eğiliminde hedeflediğimiz patikayla uyumlu, belirgin bir iyileşme görmeyi, para politikasının seyri açısından önemli buluyoruz. Ocak ayındaki yükseliş sonrasında enflasyon ana eğiliminin zayıflayacağını değerlendiriyoruz. Ücret ayarlamalarının talep üzerindeki yansımalarını yakından takip ediyor olacağız. 

KKM'nin azalmasına , TL'nin payının artmasına yönelik uygulamalar devam etmektedir. Zorunlu karşılıklar ile 1 trilyon TL'den fazla likidite sterilize edildi. Önümüzdeki dönemde TL likiditenin ikinci piyasa faizlerine etkisi yakından takip edilecek. 

Politika faizinin mevcut seviyesi gerektiği müddetçe sürdürülecek. Buruda iki koşul var. Aylık enflasyonun ana eğiliminin belirgin düşüş göstermesi. İkincisi enuflasyon beklentilerinin öngörülen tahmin aralığına yakınsamasıdır. Enflasyonda belirlgin bozulma görülürse parasal sıkılık gözden geçirilecektir. 

"KREDİ BÜYÜMESİNDE AŞIRILIKLARA İZİN VERMEYECEĞİZ"

Ocak ayında TL mevduat faizlerinde sınırlı gerileme gösterdi. Son düzenleme ile öncü veriler TL mevduat faizlerinde yeniden artışa işaret ediyor. Kredi büyümesinde oluşabilecek aşırılıklara izin vermeyeceğiz. Mevduat tarafında ağustos itibarıyla TL mevduata güçlü geçiş gerçekleşmiştir. Ocak ayında TL mevduat payındaki artışın yavaşladığını gözlemledik. Son düzenlemenin artışı destekleyeceğini öngörüyoruz. Parasal sıkılaştırma ve sadeleşme adımları tahvil piyasasına da olumlu yansıdı.

Aralık ayında özellikle bireysel kredi kartı bakiyesinde bir ivmelenme görülmüştür.

YIL SONU ENFLASYON TAHMİNİ

Enflasyon görnümünde belirgin iyileşme görülene kadar sıkı duruşumuz esas alınmıştır. 

2024-2025-2026 yılsonu enflasyon tahminleri bir önceki rapordaki haliyle korunmuştur. 2024 yılsonu tahmini yüzde 36, 2025 yılsonu tahmini ise yüzde 14 olarak tahmin edilmekte.

Enflasyonun 2026 yılını tek haneli seviyelere gerileyerek yüzde 9 ile tamamlaması, orta vadede ise yüzde 5 hedefinde istikrar kazanması öngörülüyor. Sıkı para politikası ve maliye politikasının eşgüdümünün katkısıyla iç talepteki dengelenme devam edecek. Enflasyonun tepe noktasını göreceği mayıs sonuna kadar ocak ayında olduğu gibi bazı geçici etkiler görülecek. Mayıs sonrasında yıllık manşet enflasyonda dezenflasyon dönemine gireceğiz. Sıkılık düzeyi ve elemizdeki araçlar TL mevduata geçişin bu şekilde devamını sağlayacaktır."

SORU-CEVAP

Basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Karahan, şahin duruş gösterip göstermeyeceğine yönelik soruyu "Birinci hedefimiz fiyat istikrarı. Bu yıl enflasyonu istediğimiz seviyeye düşürüp 2025'teki dezenflasyonun yolunu yapmak istiyoruz. Bunun için gereken adımları atacağız. Değerlendirmelerimiz, sıkılaştırmanın çalıştığını gösteriyor. Ek bir faiz artışı gerektiğini şu anda değerlendirmiyoruz. Ama görünümün bozulması halinde kararlarımızı gözden geçiririz" şeklinde yanıtladı.

"ZORUNLU KARŞILIKLARDA İNDİRİM PLANI YOK"

Karahan, "Dövizden dönüşümlü KKM için yatırımcılar ve bankalar açısından yeni bir adım olabilir mi?" sorusuna "Zorunlu karşılıklarda bir indirim planımız yok. Son düzenlemelerin etkilerini göreceğiz." yanıtı verdi.

Karahan, enflasyonun mayıs ayında yüzde 73'le zirve yapmasını beklediklerini söyledi.

"ENFLASYONDA BİR NUMARALI RİSK ASGARİ ÜCRET ARTIŞI"

Enflasyonda bir numaralı riskin asgari ücret artışı olduğunu belirten Karahan, "Artış tahmin aralığımızın üst bandına yakın ama enflasyon patikamızı raydan çıkaracak bir gelişme değil" diye konuştu. 

TCMB Başkanı Karahan, faiz artışı döngüsünü sonlandırdıklarını ilan ettiklerini belirterek, "Fakat indirimi konuşmak için fazlasıyla erken" dedi. 

"KREDİ KARTINDA DÜZENLEME YAPILMALI"

Kredi kartı harcamalarına ilişkin konuşan Karahan, "Harcamalarda aralıkta yükseliş oldu. Geçici mi net değil. Düzenleme yapılması gerektiğini düşünüyoruz." diye konuştu.

SEÇİMDEN SONRA ARTIŞ: DOĞALGAZ VE ELEKTRİĞE ZAMMI KABUL ETTİ

Karahan'a sorulan sorulardan biri de BirGün muhabiri Havva Gümüşkaya'nın yönelttiği seçim sonrasına bırakılan elektrik ve doğalgaza gelmesi beklenen zamlar oldu.

Karahan, elektrik ve doğalgazda zam beklediklerini kabul ederek, bunu enflasyon tahminleri yaparken hesaba kattıklarını söyledi. Gümüşkaya'nın Karahan'a "Sunumunuzda ocak ayına özellikle dikkat çektiniz enflasyondaki artışla ilgili ama önümüzde bir yerel seçim var. Uzun süredir enerji fiyatlarında artış yapılmıyor. Bu artışların seçim sonrasına ertelendiğine vurgu yapılıyor. Seçim sonrasında özellikle doğalgaz ve elektrik fiyatlarında bir artışın enflasyona etkisi nasıl olacaktır? Siz mayıstan sonra bir düşüş ön görüyorsunuz ama seçim sonrasına ertelenen zamların etkisi nasıl olacak?" sorusununa Karahan'ın yanıtı ise şöyle oldu:

"Tabii biz enflasyon tahminlerimizi yaparken, birçok kalemde yaşanabilecek zamları, bu yönetilen yönlendirilen ürünlerdeki zamlar için bir projeksiyonda bulunuyoruz. Burada tabii öne çıkan enerji fiyatları olacak. Elektrik ve doğalgazda bir düzenleme yapılması bekleniyor.

Bu çerçevede biz patikamızı oluştururken OVP'yi kullandık. OVP'deki varsayımların gerçekleşeceğini düşünüyoruz ve tahminlerimizi yaparken de bu fiyatlarda bir miktar güncelleme olacağını öngördük ve bunu da tahminlerimize yansıttık."