Birlikte olmak iyileştirecek

Sibel BAHÇETEPE

Maraş merkezli meydana gelen ve 11 ilde yıkıma yol açan depremlerin üzerinden 4 aya yakın bir süre geçmesine karşın depremzedelerin barınma, hijyen gibi sorunları hâlâ sürüyor. Psikiyatistler, enkazların kaldırma işleminin devam etmesi, sorunların ilk günkü gibi olması nedeniyle depremzede yurttaşların bir türlü yas sürecine geçemediğini belirterek, bu durumun ilerleyen süreçte ciddi ruh sağlığı sorunlarına da neden olacağını söyledi. 

Türk Tabipleri Birliği (TTB) ile Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Kadın Sağlığı Birimleri ve Türkiye Psikiyatri Derneği, deprem bölgesi Hatay ile diğer kentlerdeki çalışmalarını sürdürüyor. Özellikle kadın ve çocuklarla destek çalışmaları sürdüren psikiyatristler "İyileşme ve yeni yaşamın inşaası, örgütlülüğümüz ve dayanışmamızla örülüyor" dedi. Depremin ardından bölgede gönüllü çalışmalar yürüten, ardından mecburi görev yeri olarak Hatay Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne atanan Psikiyatrist Mihriban Yıldırım, bölgedeki izlenimlerini ve yürüttükleri atölye çalışmalarına ilişkin BirGün'e değerlendirmelerde bulundu.

ACILAR PAYLAŞILMALI

TTB ve SES Sağlık Koordinasyon Merkezi ile birlikte çalışmalar yürüttüklerini anlatan Yıldırım "Depremin hemen ardından Sağlık Bakanlığı'nın ciddi bir koordinasyonsuzluğu vardı. İlk etapta yaptığımız şey TTB ve SES olarak revir hizmeti ile sağlık hizmetini sunmaktı. Sonraki süreçte ise daha çok saha çalışmasına yöneldik" dedi.  Deprem bölgesindeki sevdiği insanları, evlerini, işlerini kaybeden ve travma yaşayan insanların acılarını hâlâ yaşayamadığını, bunun önümüzdeki süreçte ciddi psikiyatrisk problemle yol açabileceğini anlatan Yıldırım, buna yönelik atölye çalışmaları yaptıklarını söyledi. Şu ana kadar kadınlara yönelik mahallelerde koruyucu ruh sağlığına yönelik atölye çalışması yaptıklarını, çocuklar ve gençlere yönelik de olacağını anlatan Yıldırım "İlk önceliğimiz yas yaşanamadığı ve zorlu süreçler devam ettiği için depresyon öngörülüyor, umutsuzluk çok belirgin. Yaptığımız faaliyetin temel amacı umudu çalışarak depresyonu önlemek adına, yas sürecine katkı sağlamak" dedi. Yıldırım, şöyle devam etti: "Deprem bölgesinde 'Travma yaşandı, bitti, yasımızı yaşayalım' sürecine geçilebilmiş değil. Özelikle bazı mahallelerde gözlemlediğimiz, mahallelerini terk etmeyen insanların olması. Konteyner kent yerine mahallesindeki çadırda yaşamayı tercih ediyorlar. Şunu fark ettik. İnsanların birbirine dokunabildikleri, kendileri için bir şeyler yapabildikleri yerlerde umutları daha canlı."

İHTİYAÇ OLAN ŞEY UMUT 

İlk atölye çalışmasını yaptıkları mahallelinin dayanışma içerisinde olduğunu anlatan Yıldırım "Aşevini, çamaşırhaneyi kurduğu, bir parkta akşamları sosyalleşebildiği ve herkesin bir işi ucundan tuttuğu bir mahalleydi. Bizler insanların yaslarını yaşamayla ilgili süreçin ne zaman başlayacağı, bunun ucundan nasıl tutabileceğimizi ve nasıl katkı sağlayabileciğimizi düşündük ve çalışmalara böyle başladık. Aslında tutunacak dal olmayı hedefledik. Acıya ortak olmak istedik" dedi. "Bölgede ihtiyaç duyulan umut" diyen Yıldırım, şöyle devam etti: "'Kayıplarıyla nasıl başedecekler, bu yaşadıkları şeyi nasıl anlamlandıracaklar, duygularını nasıl söze dökecekler? İçlerindeki boşlukla yaşamayı nasıl öğrenecekler.' Çalışmalarımızla şunu görmüş olduk. Yaşadıkları kaybın ve hissettiklerinin farkına varmak, acının ortaklığının açığa çıkarılması, birlikte ağlama, birlikte tutunabilecekleri bir umut önemliydi" diye konuştu.

***

PSİKİYATRİK PROBLEMLER

Yas sürecine halen geçilememesinin sıkıntılarına değinen Yıldırım "Bölgede psikiyatri tedavisi gören hastalar da vardı. Onların tedavileri ciddi anlamda aksadı. Bir diğer sorun da yas sürecine geçilememesi nedeniyle hem psikiyatri hastalarında hem de diğer bireylerde sorunlar yaşanacak. Uzamış yas süreci nedeniyle depresyon artacak,  hayatta kalma becerilerinin ve sosyalleşmelerinin daha da azalacağı, psikiyatrik hastalıklara daha yatkın olabilecekleri, sosyal hayata uyum becerilerinin bozulacağı bir süreç karşımıza çıkabilir. Bireysel yas yaşanmadan iyileşme sürecine giremeyiz" dedi.